Ballıbaba familyasından olan nane, uçucu yağ bakımından zengin olan bir bitkidir. Temmuz, Ağustos aylarında açan naneler, oldukça ferah bir kokuya sahiptir. Nane, uzun yıllardır hem yemeklerde hem de şifa amacı ile kullanılan bir bitkidir. Lezzetli yönü kadar insan sağlığına olan faydaları da göz önünde bulundurulduğunda ne kadar önemli bir bitki olduğu daha iyi anlaşılmaktadır.
Nanenin Besin Değerleri Nedir?
1 demet nanenin besin değeri oranları şöyledir:
- Karbonhidrat 1,60 gram
- Protein 3,37 gram
- Yağ 0,88 gram
- 41 kalori
- Lif 6,69 mg
- Sodyum 5 mg
- Kalsiyum 209 mg
- Potasyum 321 mg
- Demir 5,70
- C vitamini 25,70 mg
Nane Çeşitleri Nedir?
Nane çeşitleri genel olarak şunlardır:
- Su nanesi
- Bergamot nanesi
- Japon nanesi
- Tüylü nane
- Yarpuz
- Elma nanesi
- Kıvırcık nane
Nane Ne İşe Yarar?
Nane birçok farklı şekilde kullanılabilir. Nane almadan evvel ne amaçla kullanılacağı belirlenmeli ve ona uygun formdaki ürün alınmalıdır. Kuru naneye her mevsim ulaşılabilir. Taze naneye ise kış aylarından ulaşmak bir hayli zordur.
Taze nane, evinde kendi nanesini kurutmak ve nane çayı tüketmek isteyenler için uygundur. Ayrıca nane yağı da taze naneden üretilmektedir. Yemeklerde ve salatalarda baharat olarak kullanılan nane, oldukça ferah olan kokusu kadar tadı ile de yemeklere lezzet katmaktadır. Taze ve kuru nane, alkollü veya alkolsüz içeceklerin içerisine konulabilmektedir. Özellikle yaz sıcaklarında ferahlamak için içilen limonataların içerisine taze nane yaprakları konarak çok daha ferahlatıcı bir özelliği olması sağlanabilir. Nanenin aroması kadar ortama yaydığı kokusu da oldukça ferahlatıcıdır. Mentollü etkisi sayesinde solunum yollarını açarak daha rahat nefes alınabilmesini sağlayabilir. Asırlardır şifa niyetine tüketilen nane-limon, soğuk algınlıklarına iyi gelmektedir.
Nanenin Faydaları Nedir?
Nanenin insan sağlığına olan faydaları şunlardır:
- Sinir sistemini yatıştırıcı bir özelliği vardır.
- Hazımsızlık ve gaz sancısı gibi sorunları gidermek için nane çayı tüketilir.
- Mevsimsel olarak oluşan alerjilerin önüne geçer.
- Hamilelik dönemlerinde görülen bulantı ve kusmaları engeller.
- Solunum yollarındaki sorunları giderir. Astım, bronşit ve diğer solunum yolu problemi olanlar, nane yağı ve sıcak suyu birlikte kullanabilir.
- Doğal bir ağrı kesici olarak kullanılabilir.
- Taze ve kuru nane yaprakları ağız kokusunu ferahlatır ve kötü ağız kokusunu giderir.
- Romatizma tedavisinde kullanılmaktadır.
- Yanıkların iyileşmesi için nane suyu kullanılır.
- Balgam söktürücü özelliği bulunur.
- Mide yanması ve gastrit gibi mide sorunlarına iyi gelir.
- Tüberküloz hastalığını geçirenlerde tekrarlama riskini en aza indirir.
- Dudak ve dilde çıkan uçukları gidermek için kullanılır.
Nane Yağının Faydaları Nedir?
Taze nane yapraklarından hazırlanan nane yağının birçok faydası vardır. Doğal bir ağrı kesicidir. Özellikle baş, mide ve karın ağrılarına çok iyi gelmektedir. Uyarıcı kokusu sayesinde konsantrasyonu arttırır ve zihinsel fonksiyonların gelişmesine yardımcı olur. Cildinize nane yağı ile masaj yapabilirsiniz. Cildi besleyen yapısı sayesinde kızarık ve lekeleri gidermek için kullanılır. bağırsaklardaki gaz oluşumunu engelleyerek hazımsızlığı gidermeye yardımcı olur. Dudaklarda oluşan yara ve çatlaklara nane yağı sürülebilir. Yağ yakıcı özelliği sayesinde kilo vermek isteyenlere yardımcı olabilir.
Nane Çayının Faydaları Nedir?
Kokusu ve tadı ile dikkat çeken nane çayı, ferahlık verici bir özelliğe sahiptir. Nane çayı, ağız kokusunu gidermek için kullanılabilir. İsteğe göre ılık bir hal almış olan nane çayı ile gargara yaparak ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Kuvvetli bir antioksidan olan bu çay sayesinde ağız içindeki bakteri oluşumunun da önüne geçilir. Kas ağrılarını hafifletmeye yardımcı olduğu için yoğun egzersiz programlarından sonra bir fincan nane çayı ile kendinizi rahatlatabilirsiniz.
Soğuk kış aylarında içinizi ısıtacak olan sıcaklığının yanı sıra bağışıklığınızı kuvvetlendirerek hastalıkların da önüne geçebilirsiniz. Düzenli tüketmeniz durumunda mide asidinizi kontrol altına alarak mide ekşimesini engeller. Çayı kaynatırken buharını soluyarak sinüslerinizi açabilirsiniz. İçerisindeki mentol ağız kokunuzu ferahlatırken spazm çözücü olarak da kullanabilirsiniz.
Nanenin Yan Etkileri Nedir?
Nanenin insan üzerindeki olumsuz tek yönü östrojen hormonunu yükseltmesidir. Sürekli olarak nane çayı tüketmek, kadınlarda tüy dökülmesi, erkeklerde ise cinsel isteksizliğe yol açmaktadır. Testosteronun azalması sonucu görülen bu sorunların tek nedeni elbette ki nane değildir. Yeteri kadar tüketilen nanenin herhangi bir hastalığa ya da ilaca olumsuz etkisi bulunmamaktadır.
Yüksek oranda alınan nane toksik etkiye neden olabilir. Saf mentolün zehirli olmasından dolayı asla dahili olarak kullanılmaması gerekmektedir. Hamilelerin, safra sorunları olanların ve asit reflü sorunu olanların nane çayı tüketmemesi önerilmektedir. Farklı ilaçlar kullananların nane tüketmeden evvel doktorlarına başvurmaları gerekmektedir.
Nane Nasıl Kullanılır?
Naneyi kullanabileceğiniz pek çok alan vardır. Salata, çorba ve çeşitli yemeklerde baharat olarak kullanmak isteyenler kuru nane almalıdırlar. Taze nanelerin toplanıp kurutulması ile elde edilen nane baharatı, homojen olmayan bir şekilde parçalanarak paketlenir. Taze naneden hem nane çayı hem de nane yağı üretilebilir. Nane çayı için sıcak su ile taze nane yapraklarını kaynatabilir, isteğe göre bal ya da limonla tüketebilirsiniz. Halk arasında en çok yapılan içeceklerden biri olan nane-limon, Kuru nane, taze nane ve küçük parçalara ayrılmış limon dilimlerinin birlikte pişirilmesi ile elde edilir. Nane yağını ise hem esansı hem de cildinize masaj yapmak için kullanabilirsiniz. Esansı, solunum yollarının açılmasına ve bulunduğu ortama ferah bir koku vermesi için kullanılırken, yağı doğrudan cildinize sürebilirsiniz.
Nane Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?
Nane tüketimi her ne formda olursa olsun sınırlandırılmalıdır. Nane çayı içmek isteyen biri için günde bir fincan yeterli olacaktır. Taze nane, kuru nane, nane yağı, nane şekeri gibi ürünler fazla kullanımda olumsuz etkiler gösterebilir.
Kimler Nane Kullanmamalıdır?
Safra taşı sorunu olanlar, emziren anneler, hamile kadınlar, tansiyon ilacı kullanan hastalar, kalp sorunu olan hastaların nane çayı, taze nane ve nane yağı kullanmamaları, kullanacaklarsa doktorlarına başvurmaları gerekmektedir.
Nane Nerede Yetişir?
Nane bitkisini anavatanı Akdeniz, Anadolu ve Mısır’dır. Ülkemizde hemen hemen her coğrafyada nane yetiştirmek mümkündür. Ülkemizin nane üretimi yıllık 3.000 ton civarındadır.
Nane Nasıl Saklanır?
Kuru nane özel baharatlıklarda saklanabilir. Kapağının kapalı olması, esansının kaybolmaması için önemlidir. Taze nane kurutulmayacaksa buzdolabında veya derin dondurucularda vakumlu poşet ya da buzdolabı poşetine konarak saklanabilir. Tadının tam olarak alınabilmesi için taze taze tüketilmesi önerilmektedir. Nane yağı ise özel saklama kaplarından çıkarılmamalı ve damla damlı kullanılmalıdır.
Nane Kaç Kaloridir?
Orta büyüklükte bir fincan nane çayında yaklaşık 5 kalori vardır. Çayın içerisine faklı bir malzeme konması durumunda kalori miktarı artacaktır. Kuru bir nanenin 100 gramında 356 kcal kalori bulunmaktadır.
