Tarçın, defnegiller familyasına ait ağaçsı bitkidir. Tarçın ağacı; ilkbahar döneminde ekilen yaprak dökmeyen, yeşil renkte, küçük çiçekleri bulunan aromatik ağaçtır. Yaprakları taze haldeyken kırmızı renktedir. Tarçın ağacının latince ismi Cinnamomum verum’ dur. 2 ila 3 yaşında 6 metre - 12 metre arasında iken ağacın gövdesi yerden 50 cm yukarıda olacak şekilde kesilir. Bu sayede kökünden fazla miktarda şıvgınlar ortaya çıkar. Kesilen parçalar soyulur ve kurumaya bırakılır. Oluşan çubuklar tarçın tozunu oluşturmak için öğütülür. Tarçın, mineral ve lif içeriği yüksek bir besindir. İçeriğinde potasyum, kalsiyum, demir ve magnezyum bulunmaktadır. Tarçının birçok kullanım alanı bulunur. Özellikle yemeklerde, şarap yapımında, tatlılarda ve parfüm yapımında kullanılmaktadır. Aynı zamanda faydalarıyla sıklıkla ön plana çıkmaktadır. Tarçın; kan dolaşımının hızlanmasını, sindirim sisteminin düzenlenmesini, şişkinliğin kontrol edilmesini, kan kolesterol seviyesinin dengelenmesini sağlar ve kan şekeri seviyelerindeki dalgalanmanın önüne geçer.
Tarçının Besin Değerleri Nedir?
Tarçın besin değeri yüksek besinler arasındadır. İçeriğinde manganez, kalsiyum, fosfor, potasyum, demir, çinko mineralleri ve A vitamini, C vitamini, B6 vitamini, E vitamini ve K vitamini bulunur. ABD Tarım Bakanlığı’nın ( USDA) yayınladığı verilere göre bir tatlı kaşığı kadar tarçının içerdiği besin öğeleri ve miktarları aşağıdaki gibidir.
- Kalori: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 6 kalori
- Yağ: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 0.3 gram
- Protein: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 0.1 gram
- Kalsiyum: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 26 mg
- Demir: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 0.2 mg
- Fosfor: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 2 mg
- Magnezyum: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 2 mg
- Potasyum: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 11 mg
- A vitamini: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 8 IU
- C vitamini: 1 tatlı kaşığı ( 2.6 gram) için 0.1 mg
- Lif: 100 gram için 53 gr
- Şeker: 100 gram için 2 gr
Tarçın Çeşitleri Nedir?
En sık kullanılan tarçın çeşitleri 4 farklı türden oluşur. Bunlar Ceylon, Korintje ve Saigon ve Cassia’ dır. 4 farklı çeşit tarçın ağacından elde edilmiş olan baharatlarda birbirinden farklı özellikler taşımaktadır. Farklı tarçın ağaçlarının baharatları aşağıdaki gibidir.
- Seylan Tarçın
Seylan tarçın veya sık duyulan ismi ile gerçek tarçın; lezzet ve aroma açısından yüksek bir besindir. Seylan tarçının kokusu cassia cinsine oranla daha hafiftir. Aroması doğaldır. Seylan tarçın tek katmandan oluşmaz. Kabukları ince, kırılgan ve çoklu katmanlardan oluşmaktadır. Maaliyeti diğer türlere göre daha fazladır. Sağlık için birçok faydası bulunur. Diğer tarçın türlerinde bulunan ve toksik etkiye neden olan coumarın maddesi seylan tarçında bulunmamaktadır.
- Cassia Tarçın
Cassia tür tarçın Seylan tarçına oranla daha koyu renktedir. İçlere doğru kıvrım gösteren yapıya sahiptir. Tek katmandan oluşur ve katmanları çok serttir. Türkiye’ de en sık kullanılan tarçın Cassia’ dır. Kokusu Seylan’ a benzerdir, tat olarak ise Seylan’ a oranla aroması daha azdır. Fit farmasötik aktif maddeleri yüksek oranda içermektedir.
- Korintje Tarçın
Korintje tarçın diğer tarçın türleri gibi tropikal alanda yetişmektedir. En yaygın olarak Kuzey Amerika’ da kullanılmaktadır. Aromasının çok güçlü olması sebebiyle yemeklerde genellikle tercih edilmemektedir. Ceylon tarçına göre daha sert yapılı, kırılgan ve koyu kahverengi renge sahiptir.
- Saigon Tarçın
Saigon tarçın diğer adıyla vietnam tarçını olarak da bilinmektedir. Benzersiz bir tada sahip olmakla beraber diğer tarçın türlerine oranla daha yoğun ve güçlü aroması bulunur. Dünya genelinde sıklıkla kullanılmaktadır. Et suyu, erişte, sebze yemekleri, köriler ve unlu mamüller gibi birçok farklı yemekte kullanılır. Saigon tarçın diğer tarçınlar gibi yaygın olarak bulunmamaktadır.
Tarçın Ne İşe Yarar?
Tarçın birçok farklı alanda kullanılmaktadır. Bununla beraber vücuda faydaları için kullanılmaktadır. Tarçın; iştahı artırmak, mide bulantısını gidermek, ishali engellemek, gaz oluşumunu engellemek ve sinir sistemine olan faydaları için kullanılmaktadır. Regl döneminin düzene girmesi, regl dışı kanamanın engellenmesi, kanlı kusmanın önlenmesi ve kabızlığın önüne geçilmesi için tercih edilir. Aynı zamda antiseptik özelliği sayesinde vücuttaki mikropların önlenmesi için kullanılır. Diyabet hastalarında kan şekeri seviyesini dengelemek için yemeklere veya içme suyuna eklenerek kullanılmaktadır.
Tarçının Faydaları Nedir?
Tarçın, vücut sağlığına oldukça etkili olan belirli hastalıklardan koruyan bir besindir. Tarçının başlıca faydaları aşağıda listelenmiştir.
- Tarçının antioksidan içeriği yüksektir. İçeriğinde yer alan flavonoid,fenolik asit ve polifenoller sayesinde vücuttaki serbest radikal oluşumunu engeller. Bu sayede bazı kanser türlerine karşı koruyucu etkisi bulunmaktadır.
- Enfeksiyonlara karşı vücudu korur. Bronşit ve kronik öksürük tedavisinde tarçın sıklıkla kullanılır. Antienflamatuar etkisiyle kronik hastalıkların oluşumunu önler.
- Diyabet ve kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterir. Kan parametrelerinde olumlu değişikliklere neden olur. Özellikle kan şeker seviyesinin dengelenmesinde etkilidir. Kötü kolesterol olan LDL’ nin düşmesini iyi kolesterol olan HDL’ nin yükselmesini sağlar.
- Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı korur. Bilişsel fonksiyonların güçlenmesini ve hafızanın kuvvetlenmesini sağlar ve bellek kayıplarının önüne geçer.
- Kan şekeri seviyesini düzenlediği için hedonik açlığın önüne geçer. Bu sayede kilo kaybı sürecini destekler.
- Sinek ve böcek ısırmalarında kaşıntıyı önler.
- Emzikliklilerdeki süt üretimini artırır.
- Kabızlık ve şişkinlik gibi bağırsak problemlerini önleyicidir.
Tarçın Yağının Faydaları Nedir?
Tarçın yağı, tarçının kabuklarından elde edilen yağ türüdür. İçeriğinde sinnamik, öjenol ve aldehit maddelerini bulunduran hoş kokulu bitki yağıdır. Tarçın yağının başlıca faydaları aşağıda listelenmiştir.
- Kan şekeri seviyesinin dengelenmesini sağlar.
- Antibakteriyel özellik gösterir bu sayede vücudun mikroplarından korunmasını ve kanın temizlenmesini sağlar.
- Kan dolaşımını hızlandırır ve kalp damar hastalıklarından korur.
- Bilişsel sağlığın korunmasını sağlar, nörodejeneratif hastalıkların oluşma riskini azaltır. Konsantrasyonun artmasını ve hafızanın güçlenmesini sağlar.
- Sinir sistemini korur ve sinir sistemi hastalıklarına bağlı oluşan uyku problemleri ve depresyonun önüne geçer.
- Antienflamatuar etki gösterir. Kas, eklem ve mide ağrının azalmasında etkilidir.
- Tarçın yağı, kendine has aroması sayesinde ağız kokusunu engeller.
- Bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar, kabızlık ve ishali önler.
- Doğal ağrı kesici etkisi bulunur. Eklem, kas ve baş ağrısında kullanılmaktadır.
- Sinek ve böcek ısırığı sonucu oluşan cilt kaşıntısını engeller.
- Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
Tarçın Çayının Faydaları Nedir?
Tarçın çayı; kan dolaşımının hızlanmasını sağlar, sindirim sistemini düzenler, mide bulantısını keser, şişkinliği önler ve gaz söktürür, antioksidan etkisi sayesinde serbest radikal oluşumunu engeller, kan lipid ve şeker seviyesini düzenler. Kan şekerini düzenlemesiyle diyabet hastalığının önüne geçer.
Fit1001’ de satışta bulunan tarçın içerikli çaylar ve içerikleri aşağıda listelenmiştir.
Herby New Year Tea Bitki Çayı’ nın içeriğinde zencefil, yeşil çay, tarçın, kakule, karabiber, stevia, karanfil, karanfil aroması, vanilya aroması ve chai aroması bulunur. Bu sayede bağışıklık sisteminin güçlenmesini ve vücut sağlığının korunmasını sağlar. Takviye toplamda 20 servis ürününden oluşmaktadır.
Takviye ürünün günde 1 defa olacak şekilde bir servis ürününün 1 bardak kaynamış suya eklenip 3- 4 dakika kadar demlenerek tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Herby No Stress Tea 20’li Bitki Çayı’ nın içeriğinde passiflora, melisa, tarçın, papatya, elma, roybos, rezene, sarı kantaron, lavanta, kedi otu, vanilya aroması ve elma aroması bulunur. İçeriğindeki bileşenler sayesinde gün içerisindeki stres durumunun azalmasını sağlar. Takviye toplamda 20 servis ürününden oluşmaktadır.
Takviye ürünün günde 1 defa olacak şekilde bir servis ürününün 1 bardak kaynamış suya eklenip 3- 4 dakika kadar demlenerek tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Tarçının Yan Etkileri Nedir?
Tarçının yüksek miktarda tüketimi vücutta bazı etkilere neden olur. Yüksek miktarda tarçın kullanımının yan etkileri aşağıda listelenmiştir.
- Vücutta toksik maddelerin birikmesi
- Prematüre yani erken doğum
- Tarçındaki kumarin maddesine bağlı karaciğer yetmezliği
- Kan şekerinin aşırı düşmesi
- Cassia tarçının kan sulandırıcı etkisine bağlı kanın sulanması
- Tarçına karşı alerjen durumun görülmesi. Buna bağlı burun akıntısı, göz ağrısı, gözde sulanma, nefes darlığı, mide problemleri, kalp atışında bozulamalar, elde ve yüzde şişlik hissi oluşması görülür.
- Cildin yapısında bozulmalar
- Kalp ritminde bozukluk
- Vücut ısısının artması
Tarçın Nasıl Kullanılır?
Tarçını birçok alanda farklı şekillerde kullanmak mümkündür. Yemek ve tatlılarda lezzet vermesi amacıyla kullanılmakla beraber faydalarından yararlanmak için çay olarak da kullanılmaktadır. Yemek ve tatlıda kullanılan tarçın kabuk veya toz halinde kullanılmaktadır. Tarçını çay halinde tüketmek için 1 fincan kaynamış suyun içerisine atılarak 5 dakika demlenmelidir. Tarçın çayının günde 1 fincan olarak tüketilmesi tavsiye edilir. Cilde olan faydaları ve ağrı kesici etkisinden faydalanmak için tarçın yağ olarak kullanılır. Güvenilen yerlerden temin edilen tarçın yağının sorunlu olan bölgeye az miktarda olacak şekilde günde 1 defa kullanılması önerilir. Tarçının yan etkisi az olmakla beraber mevcut kronik hastalığı bulunanlar, düzenli ilaç kullananlar ve tarçına alerjisi bulunanların tarçın tüketmeden önce uzmana danışması önerilmektedir.
Tarçın Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?
Tarçının yeterli miktarda tüketimi sağlıklı olduğu gibi gerekenden fazla kullanımı da bazı yan etkilerle kendini göstermektedir. Bu sebeple tüketilen tarçının miktarı dengelenmelidir. Önerilen tarçının miktarı nasıl tüketildiğine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Toz tarçın tercih edildiğinde günde yarım çay kaşığı kadar tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Toz tarçın boğulma ve mide problamlerine neden olabileceğinden doğrudan tüketilmesi önerilmez. Yemeklere veya tatlılara karıştırarak tüketilmesi gerekmektedir. Çubuk tarçın tercih edildiğinde günde 1 çubuk tüketimi tavsiye edilmektedir. Tarçın yağının ise günde 1 ila 3 damla kadar olacak şekilde kullanımı önerilir. İlk kez tarçın yağı kullanıldığında 1 damla ile başlayıp sonrasında artırma yapılır. Tarçın yağının, 6 hafta düzenli olarak kullanıldıktan sonra 1 hafta ara vermek veya 5 gün düzenli kullanıldıktan sonra 2 gün ara verilerek kullanılması önerilmektedir. Mevcut antibiyotik kullanımında tarçın kullanılmamalıdır. Bunun sebebi tarçının antibiyotik işlevi görmesi ve aynı esnada antibiyotik kullanıldığında etkisini azaltmasıdır.
Kimler Tarçın Kullanmamalıdır?
Tarçın kullanımı herkes için önerilmemektedir. Mevcut hastalığı bulunanların tarçın kullanmadan önce uzmana danışması gerekmektedir. Aynı zamanda kronik hastalığı bulunanların ve tarçın alerjisi olanların tarçın tüketimi önerilmemektedir. Tarçının antibiyotik etkisinin bulunmasıyla beraber antibiyotik ilaç kullanıldığında ilacın etkisi azalmaktadır. Bu sebeple antibiyotik kullananların tarçın tüketmesi önerilmez. Böbrek hastalığına sahip kişilerin ve hassas metabolizması bulunanların tarçın tüketmeden önce uzmana danışması önerilir. Tarçın alerjisine sahip olanların tarçın tüketiminde belli yan etkiler ortaya çıkması sebebiyle tarçın tüketmemesi gerekir. Tarçının, kan şekerini düşürücü etkisi bulunmaktadır. Bu sebeple diyabet hastalarının tarçın tüketimi hipoglisemi yaşamalarına neden olduğu için önerilmemektedir. Hassas cilt yapısına sahip olanların cilt bakımında tarçın kullanımı cilt tahrişlerine neden olabileceği için kullanırken dikkat edilmesi önerilir.
Tarçın Nerede Yetişir?
Tarçın özellikle yağmurlu ve soğuk rüzgar ezen tropikal iklime sahip ülkelerde yetişmektedir. Tarçının en çok yetiştiği bölgeler Malezya, Endonezya, Madagaskar ve Brezilya’ dır. Bununla beraber Jamaika’ da sıklıkla tarçın yetişmektedir. Tarçın türlerinden biri olan Seylan tarçın Sri Lanka, Madagaskar ve Seyşeller’ de yetişir. Tropikal alanlarda yetişen tarçın Türkiye’ de ise botanik bahçelere üretilmektedir.
Tarçın Nasıl Saklanır?
Tarçından maksimum fayda elde etmek için saklama koşulları önemlidir. Serin, karanlık ve kuru ortamda hava almayan cam kavanoz içerisinde saklanır. Bu saklama koşuluyla toz tarçın 6 ay çubuk tarçın ise 1 yıl süresince tazeliğini korumaktadır. Buzdolabında saklandığında ise kullanım ömürleri uzamaktadır.
Tarçın Kaç Kaloridir?
Tarçının 100 gramı 247 kalori değerindedir. Enerji değerinin %92’ si karbonhidrattan, %5’ i proteinden, %3’ ü ise yağdan gelmektedir. 100 gram tarçında 80.59 gram karbonhidrat, 3.99 gram protein, 1.24 gram yağ, 53.1 gram lif ve 2.2 gram şeker bulunmaktadır. Tarçın kolesterol içermemektedir.
