Bağışıklık sistemi, enfeksiyonlarla savaşıp yabancı proteinleri reddeden beyaz kan hücreleri, organlar, dokular ve küçük moleküllerden oluşan; tüm bu unsurların verimli ve uyum içerisinde çalışması sonucu canlıları hastalıklara karşı koruyan ve hastalıklarla mücadele etmesini sağlayan bir savunma mekanizması olarak ele alınabilir.
Bağışıklık sistemi canlıların vücudunda hiç ara vermeden görev yapar. Bakteriler, parazitler ve mantarlar gibi potansiyel olarak zararlı patojenler bağışıklık sistemi tarafından tanımlanır ve bu patojenler canlıya zarar vermeden önce sistem tarafından ortadan kaldırılmaya çalışılır. Köpeklerin bağışıklık sisteminde bir aksama olduğunda sistemin zararlı patojenlerle savaşma becerisi azaldığından köpekler hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelebilir. Bağışıklık sistemi uzun süre etkisiz kaldığında kronik iltihaplanmaya bağlı olarak çeşitli hastalıklar meydana gelebilir.
Bu hastalıklar arasında diyabet, karaciğer ve kalp hastalıkları, astım ve kanser gibi çok tehlikeli rahatsızlıklar da bulunmaktadır. Köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek onları birçok hastalığa karşı korumak demektir. Bir canlının bağışıklığını güçlendirmek demek o canlının hayatını sağlıklı sürdürebileceği anlamına gelir. Üstelik bu süreç düşünüldüğünden daha kolaydır.
Köpeklerde Bağışıklık Sisteminin Önemi Nedir?
Köpeğinizin bağışıklık sistemi, onun ve potansiyel tehlikeli hastalıklar arasındaki engeldir. Bağışıklık sistemi desteklendiğinde, köpeğinizin bakteriyel veya viral bir enfeksiyon geliştirme, parazitlere ev sahipliği yapma veya daha ciddi hastalıklara ve hatta kansere yenik düşme riski azalır.
Bağışıklık sistemi, zararlı istilacıları tanımlamak, hedeflemek ve onlarla savaşmak için karmaşık bir hücre ağı kullanır. Patojenler, zarar vermeden önce bağışıklık sistemi tarafından tamamen ortadan kaldırılamayacak kadar güçlü olsalar bile, güçlü bir bağışıklık sistemi, köpeğinizin yaşadığı semptomları ve hastalığın ciddiyetini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sağlıklı bir bağışıklık sisteminin sürdürülmesi, kronik iltihaplanma riskinin azaltılmasına da yardımcı olur. Bazı iltihaplanmalar, iyi işleyen bir bağışıklık sisteminin ürünü olsa da sürekli iltihaplanma, köpeğinizi diyabet gibi çeşitli hastalıklar için risk altına sokabilir.
Köpeğinizin bağışıklık sistemini iyi durumda tutmak, her gün harika hissetmesine yardımcı olacaktır. Köpeğiniz olabildiğince sağlıklı olduğunda, daha fazla enerjiye sahip olacak, daha eğlenceli ve mutlu olacak ve çok daha rahat yaşayacaktır.
Köpeklerde Bağışıklık Sistemi Neden Çöker?
Tüm canlılar aynı şekilde hastalık göstermeseler de çoğu canlı hastalanır. Köpekler acılarını saklamakta ustadırlar ve bazen durumları ilerleyene kadar hastalık belirtileri göstermezler.
Soğuk algınlığı veya grip gibi, insanları etkileyen hastalıkların çoğu zoonotik değildir (hayvandan insana bulaşan). Bununla birlikte, köpekler ve insanlar parvo, Batı Nil Virüsü, kuduz, Lyme hastalığı ve saçkıranı paylaşırlar.
Endişe etmeye gerek yok, köpekler insanın soğuk algınlığına yakalanmaz ama diğer köpeklerden hastalanabilir. Bu nedenle, köpeğinizi aşılar konusunda güncel tutmanız ve yavrunuzun yalnızca aşıları konusunda güncel olan diğer tüylü arkadaşlarla oynamasına izin vermeniz oldukça önemlidir.
Aşağıda bazı hastalıklar ve semptomları verilmiştir. Bu ve benzeri hastalıklar köpeklerin bağışıklık sistemini zayıflattığından bilinmesi önemlidirler:
Parvovirüs: Yüzeylerde aylarca yaşayabilen, oldukça bulaşıcı ve genellikle ölümcül bir hastalıktır. Genellikle hasta bir köpeğin dışkısıyla temas eden köpekler tarafından yayılır. Semptomlar kusma, ishal, iştahsızlık ve uyuşukluk içerir. Aşı, köpeğinizi bu hastalıktan korumanın en iyi yoludur.
Köpek gribi: Köpek kulübesi öksürüğüne benzer semptomlar sergileyen viral bir hastalıktır. Semptomlar burun akıntısı, ateş ve öksürüğü içerir. Virüs yüzeylerde 48 saate kadar hayatta kalabilir ve solunum salgıları yoluyla yayılır.
Canine distemper: Solunum salgıları yoluyla yayılan ve oldukça bulaşıcı olan bir virüstür. Distemper genellikle ölümcüldür. Semptomlar kusma, ishal, öksürük, nöbetler, burun akıntısı ve ateşi içerir. Yavru köpeğinizi bu ölümcül hastalıktan korumanın en iyi yolu aşıdır.
Köpek kulübesi öksürüğü: Genellikle bordetella adı verilen bir bakterinin neden olduğu bir durumdur. Çoğu durumda, Bordetella ile enfekte olmuş köpekler, canine herpes virüsü ve distemper gibi diğer virüslerle de enfekte olurlar. Köpek kulübesi öksürüğü solunum salgıları yoluyla yayılır ve oldukça bulaşıcıdır. Semptomlar göz akıntısı, öksürük, burun akıntısı ve hapşırmayı içerir. Aşı, köpeğinizi köpek kulübesi öksürüğünden korumanın en iyi yoludur.
Kuduz: Enfekte bir hayvanın ısırmasıyla bulaşan ölümcül bir hastalık. Kuduz zoonotiktir ve tedavisi yoktur. Semptomlar ateş, yara yerinde ağrı ve hiperaktiviteyi içerir. Amerika Birleşik Devletleri'nde artık köpeklerde doğal bir kuduz yayılımı yoktur; yine de köpeğinizi güvende tutmak için aşılama zorunludur.
Heartworms: Sivrisinekler tarafından bulaşan parazitler. Bu istilacılar, köpeğin kalbini ve akciğerlerini enfekte eder ve yok eder. Nihayetinde tedavi edilmezse, kalp kurtları ölüme neden olur. Semptomlar arasında uyuşukluk, öksürük ve nefes almada zorluk yer alır. Topikal merhemler, haplar ve iğneler gibi önleyici ilaçlar, köpeğinizi enfeksiyondan korumanın en iyi yoludur.
Lyme Hastalığı: Kene ısırıklarından kaynaklanan bir hastalık. Genellikle bu hastalık kene taşıyan geyikler tarafından yayılır. Keneden gelen bakteri kan dolaşımına girdiğinde eklem ağrısına neden olur ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Semptomlar iştahsızlık, topallama veya topallık ve ateşi içerir. Yavru köpeğinizi düzenli olarak keneler için kontrol etmek ve önleyici ilaçlar, köpeğinizi korumanın en iyi yoludur.
Bu hastalıklarla karşılaşıldığında köpeğin genel sağlık durumu için veterinere başvurulması oldukça önemlidir.
Köpeklerde Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?
Köpeğinizi, sağlığını korumak için gerekli tüm vitaminleri ve besinleri içeren dengeli bir diyetle beslemek zorunludur. Bu besinlerin yeterli miktarı olmadan, bağışıklık sistemi de dahil olmak üzere bazı vücut sistemleri arızalanmaya başlar.
Antioksidanlar, köpeğinizin günlük diyetine eklemek için özellikle önemlidir, çünkü bu bileşiklerin bağışıklık sistemine fayda sağladığı ve vücuttaki hücre hasarını önlemeye yardımcı olduğu bilinmektedir.
Vücut kompozisyonu için en iyi diyeti belirlemek ve zararlı katkı maddeleri veya dolgu maddeleri içermeyen çeşitli doğal içeriklerle doğru mamayı bulmak için köpeğinizin veterineriyle konuşun.
Köpeklere Özel Beslenme
Köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek ve güçlü tutmak adına doğru beslenme kritik derecede belirleyicidir. Köpeklerin besin ihtiyaçları yaşlarına, ırk özelliklerine (küçük-orta-büyük), egzersiz seviyelerine ve genel sağlık durumlarına göre değişiklik gösterebilir. Köpekler için doğru mama seçimi yapılmadığında sağlıklarının sürdürülmesi adına gerekli besin ihtiyaçları eksiksiz olarak karşılanamaz. Köpeklerde bağışıklık sistemi için yiyecekler farklı özelliklere sahiptir. Antioksidan özellik taşıyanlar özellikle öncelikli kabul edilmelidir. Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikaller ile savaşırlar ve hücrelere verdikleri zararı durdururlar. Meyvelerde, sebzelerde yaygın şekilde bulunan mineraller ve vitaminler köpekler için özel olarak formüle edilen kuru mamalarda yer alır.
Köpeklere Özel Takviye Gıdalar
Bazı durumlarda veteriner hekimlerin de önerileri ile köpekler için takviye kullanılması gerekebilir. Köpeklerin bağışıklık sisteminin desteklenmesi için tercih edilebilen takviyeler sayesinde sindirim sistemindeki yararlı bakteriler artırılabilir. Farklı amaçlara özel formüle edilen köpek takviyeleri seçimi sırasında köpekler özelinde tercihte bulunulması gerekir. Bu nedenle veteriner hekimlerin önerilerinin takip edilmesi büyük bir öneme sahiptir. Mineral ve vitamin eksikliği köpeklerde bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir, ancak tam tersi durumda yani vücuttaki mineral ve vitamin gereğinden fazla olduğunda da sağlıkları için tehlike arz edebilir.
Masaj Yapılması
Köpekler ve insanlar arasındaki çok yönlü bağın güçlenmesini kolaylaştıracak birçok farklı yöntem bulunur. Bu yöntemlerden biri de köpeklere masaj yapılmasıdır. Köpeklere yapılan masaj onlarla teması teşvik ettiği gibi onların gevşemesini kolaylaştırıcı bir etkiye de sahiptir. Henüz masajın hayvanlar üzerindeki etkileri konusunda sınırlı araştırmalar olsa da insan temelli araştırmalar masaj ile vücuttaki stres hormonlarının seviyelerinin azalabileceğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle köpekler için de masajın faydalı olabileceği güçlü şekilde savunulmaktadır.
Köpekler ile Oyun Oynamak
Köpeklerin formda tutulması hem bağışıklık sistemlerinin güçlendirilmesi hem de genel sağlıklarının sürdürülmesi adına en önemli gerekliliklerden biridir. Fazla beslenme ve/veya egzersiz azlığı gibi durumlarda köpeklerin vücudunda fazla yağ birikimi meydana gelir ve bu yağ birikimi de bağışıklık sistemini zayıflatır. Vücut yağlarının iltihaplanmayı teşvik eden 40'tan fazla hormon salınımının ardında olduğu bilinmektedir. Vücutta biriken az miktardaki yağ dahi iltihaplanmaya neden olabilen hormon salınımını tetikleyebildiği için köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek için egzersiz kilit bir öneme sahiptir. Köpekler doğal olarak aktif canlılardır; yaşlarına, ırklarına ve genel sağlık durumlarına uygun yeterince egzersiz yaptıklarında vücutlarındaki yağ birikimi engellenebilir. Ama en önemlisi de egzersiz ve oyunun aynı potada eritilmesidir. Böylece insan ve köpek arasındaki bağ derinleşirken köpeklerin eğlence ihtiyaçları da karşılanır. Top ve frizbi oyuncaklar tüm bu amaçlar için büyük bir kolaylık sunar.
Köpekleri Stresten Uzak Tutmak
Köpekler strese karşı düşünüldüğünden daha fazla duyarlıdır. İnsanlarda olduğu gibi köpeklerde de ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkan stres bağışıklık sistemini baskılayabilir ve sistemin hastalıklarla mücadele etme yetisini azaltabilirler. Bu nedenle köpeklerin stresli durumlardan ve ortamlardan mümkün olduğunca uzak tutulması sağlıkları için alınması gereken önemli tedbirler arasında yer alır.
Düzenli Veteriner Kontrolü
Veteriner hekimler köpek özelinde, bağışıklık sistemini güçlendirecek tavsiyeler sunarlar. Köpeklerin genel sağlık kontrollerini yaparlar ve olası bir sorun teşhis ettikleri taktirde ilerlemesini durdurmak için tedavi süreçleri başlatarak köpeklerin genel sağlıklarının korunmasını sağlarlar. Bu nedenle veteriner hekim muayenelerinin aksatılmaması köpek sahiplerinin en önemli sorumluluklarının başında yer alır.
Tüm bu önerilerle köpeklerde bağışıklık sistemini güçlendirmek mümkün olabilir. Daha güçlü bir bağışıklık sistemi dostlarımızın sağlığının korunmasının yanı sıra refah seviyelerinin artırılması adına da en önemli gerekliliklerdendir. Yavru köpeklerin bağışıklık sistemini güçlendirmek onları daha sağlıklı bir hayata hazırlamak, yaşlı köpeklerde bağışıklık sistemini güçlendirmek daha konforlu bir hayat anlamına gelecektir.
Köpeklerde Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Takviye Gıdalar Nelerdir?
Köpeklerin eklem ve bağışıklık sağlığı için alabileceği vitamin ve mineral anlamındaki takviye gıdalar oldukça önemlidirler. Vitaminler; enerji üretimi, kemik oluşumu, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve sıvı dengesinin sağlanması gibi vücudun birçok işlevinin yerine getirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.Bu anlamda BioFeline Immune+C 75 Tablet kedi ve köpekler için bağışıklık sistemi desteği sunar.
Bu alınabilecek ek gıdaların içerisinde olması gerekenler aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- Yağda çözünen A, D ve E vitaminleri
- A vitamini
- E Vitamini
- D vitamini
- B6, B12 vitaminleri
- C vitamini
- Bakır
- Manganez
- Kalsiyum
Vitaminler beslenme yolu ile vücuda alınır ve laktik asit gibi maddeleri vücuttan atarak evcil hayvanlarımızın daha dirençli ve sağlıklı olmalarını sağlarlar.
Yağda çözünen A, D ve E vitaminleri bağışıklık sisteminin doğru çalışması için gereklidir. A vitamini, fagositlerin işleyişi, T ve B lenfositlerinin aktivasyonu için gerekli olan vitamindir. Ayrıca vücudun yeni tehlikeleri tanımasında yardımcıdır. A.vitamini vücudun ilk savunma bariyeri olan deri ve mukoza zarlarının korunabilmesi için de önemlidir ve beslenme yolu ile hayvansal protein ve yağlardan temin edilebilir.
E Vitamini, esasen hücre duvarlarında bulunan ve hücreleri zararlı maddelere karşı koruyan bir antioksidan vitamindir. Lenfosit üretimi ve işlevinde önemli rol oynar. Beslenme ile daha fazla E vitamini alınmasının lenfosit düzeylerini yükselttiği görülmüştür.
D vitamini ise T ve B lenfositleri ve diğer bağışıklık hücrelerinin işleyişlerini düzenleyerek uygun biçimde ve kontrol altında hareket etmelerini sağlar. Makrofajların hareketliliği ve bakterilerle mücadele edebilmesi için de D vitamini önemlidir. D vitamini eksikliği bağışıklık sisteminin normalden fazla çalışmasına sebep olabilir.
B6, B12 vitaminleri ve folik asit hem hücresel metabolizma ve çoğalma için hem de fagosit gibi bağışıklık hücrelerinin üretimi ve işlevi için gereklidir. Tiamin ve B1 vitamini ise vücudun enfeksiyonlara karşı korunabilmesi için savunma bariyerlerinin sağlıklı olmasına yardımcı olur. C vitamini bağışıklık için önemli vitaminlerinden biridir. C vitamininin antioksidan etkileri özellikle beyaz kan hücrelerinde yabancı bakterilerin yok edilmesini sağlar. C vitamini, deri ve hücrelerin bütünlüğü için önemli bir unsur olan kolajenin üretiminde de gereklidir.
C vitamini eksikliği bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve iyileşme sürecinin yavaşlamasına sebep olabilir. Sağlıklı kedi ve köpeklerin vücutlarında yeterli C vitamini üretilir; ancak hastalık veya iyileşme dönemlerinde üretilen C vitamini yeterli olmayabilir ve beslenme ile takviyesi faydalı olabilir.
Bakır ve manganez gibi mineraller enerji üretimini destekleyen enzimlerin önemli bileşenleridir. Bunlar, karaciğer ve böbrek gibi organlarda depolansalar da beslenme ile düzenli olarak alınmaları gerekir.
Bakır ve manganez gibi minerallerin vücuda az miktarlarda alınmaları gerekirken, magnezyum ve kalsiyum gibi diğer minerallere vücudun daha fazla gereksinimi vardır. Bunlar, güçlü kemik yapısı ve sıvı dengesinin sağlanması için önemlidir ve yine iyi bir beslenmeyle takviye edilmelidir.
Köpeklerde Bağışıklık Sisteminin Çökmesine Bağlı Hastalıklar Nelerdir?
Köpeklerde bazı hastalıklar bağışıklık sisteminin düşmesiyle daha çabuk ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalıklardan bir kısmı aşağıda verilmiştir:
Köpeklerde görülen gençlik hastalığı; köpeklerin solunum, sindirim, sinir sistemi ve dolaşım sistemini büyük oranda etkileyen tehlikeli ve ölümcül bir hastalıktır. Hem yavruluk döneminde hem de yetişkinlik döneminde görülebilen bu hastalık viral yani bulaşıcı türde ir hastalıktır. Diğer enfekte olmuş köpeklerin hapşırma, öksürme eylemleri sırasında ağız salyalarıyla ve kan, idrar teması ile de diğer köpeklere bulaşabilir.
Belirtileri çoğunlukla aşağıdaki gibidir:
- Yüksek ateş
- Sindirim problemleri
- Uyuklama
- Aşırı halsizlik
- Öksürme, hapşırma
- Ani kusma eylemi
- Depresyon
Halk arasında sıkça duyduğumuz kuduz terimi köpekler için büyük risk oluşturan ölümcül hastalıklar arasında yer almaktadır. Merkezi sinir sisteminde büyük tahribatlar oluşturabilen kuduz hastalığı bulaşıcı bir hastalıktır. Beyinde oluşan iltihaplanma ile hastalık tehlikeli hale gelmektedir. Diğer hayvanlardan birbirlerine bulaşabileceği gibi inşalara da bulaşabilir. Bağışıklığın düşmesinden olmasa bile bulaşan kuduz virüsü bağışıklık sistemini de tahrip etmektedir.
Belirtileri çoğunlukla aşağıdaki gibidir:
- Karakter değişiklikleri (Korkaklık, Sinirlilik)
- Ani saldırganlaşma ve şiddetli ısırma isteği
- Yutkunma güçlüğü (aşırı salya birikimi,
- Vücutta gözle görülebilir kasılmalar, rahatsızlıklar
- Deri ve tüy problemleri (Kızarıklıklar, dökülmeler)
Kan parazitleri, kahverengi keneler ve geyik kenelerinin ısırıklarıyla bulaşan virüslerdir. Kan emen diğer eklem bacaklılar tarafından da bulaşabilir. Virüsün bulaştıktan sonra vücutta büyümesi ve diğer hücreleri etkileme hızları hayvandan hayvana değişiklik gösterir. Hastalığın ilk bilindiği dönemlerde veteriner hekimler hastalığın teşhisi konusunda zorluk geçmişlerdir. Fakat değişen prosedürler sayesinde bu teşhis konusunda ilerle kaydedilmiştir. Kene ve türevi canlılardan hayvanları korumak için hekimlerin önerdiği özel damlalar ve kene tasmaları bulunmaktadır. Bunlar hastalığın bulaşmasını engellemek için gerekli önlemler arasına yer alır. Bunun dışında parazit aşılarının ve diğer aşıların tam ve zamanında yapılması da bu köpeğinizin bu virüsten korunmasına katkı sağlayacaktır. Anaplazmoz bu özellikleri çevresinden hayvan insana bulaşabilme özelliği göstermektedir. Bu durum sonrası bağışıklık sistemi ciddi hasar gördüğü için pek çok rahatsızlık bir arada görülür.
Belirtileri çoğunlukla belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Baş dönmesi
- Dengesizlik
- Halsizlik ve huysuzluk hali
- İştahsızlık
- Vücut ateşinde artma
- Sürekli uyku durumu (letarji)
Ayrıca bazı vakalarda herhangi bir belirti göstermeden de vücutta bakterilerin yerleştiği ve varlık gösterdiği gözlemlenmiştir.
Çoğu köpek sahibinin bildiği kanlı ishal hastalığı, köpeklerde sık rastlanan çok kolay bulaşabilme özelliğine sahip bir virüstür. Bu kolay bulaşabilme özelliği bu virüsün DNA özelliğine hastır. Bağırsaklarda iltihaplanma kanlı ishal hastalığının ortaya çıkmasına sebep olur. Virüsün dirençli olması, kolay çoğalabilmesi ve bulaş oranının yüksek olması kanlı ishal hastalığını daha tehlikeli bir hale getirir. Köpeklerde kanlı ishal aşısı 45 günlük iken yapılır. Bu aşı ölüm oranını büyük oranda düşürmektedir. Anne karnındayken virüs yerleşirse doğan yavrunun kalp kaslarına yerleşebilir ve bu durum maalesef ölümle sonuçlanır.
Belirtileri çoğunlukla belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Dışkıdaki kötü koku, mukus ve kanlı pıhtılar
- Durgunluk ve iştahsızlık
- Halsizlik
- Dehidrasyona bağlı aşırı sıvı kayıpları
- Yüksek ateş
- Karında yüksek ağrı
