Kiraz sapı faydaları, diüretik etkisi ve içerdiği fenolik bileşenlerin sağladığı antioksidan etkiden kaynaklanır. Çay halinde tüketildiğinde vücuda sayısız fayda sağlayabilir. Ancak kiraz sapı çayının sağlık üzerindeki en yaygın bilinen faydaları şu şekildedir:
- Böbrek ve idrar yolunu temizler
- Vücut direncini artırır
- Regl ağrısına iyi gelir
- Toksin ve ödem atar
- Kolesterolü düşürür, insülini dengeler
- Zayıflamayı kolaylaştırır
- Sindirim sistemini rahatlatır
- Ödem atıcı etkisi sayesinde el ve ayak şişmesi sorunu yaşayan kişilerde bu sorunların hafifletilmesine yardımcı olabilir
- Özellikle karın bölgesinde oluşan şişkinlik hissini azaltmaya yardımcı olurken idrar söktürücü etki ile birlikte vücuttan zararlı toksinlerin uzaklaştırılmasını (detoksifikasyon) destekler
- İçerdiği fenolik bileşenlerin antioksidan etkileri sayesinde antiinflamatuar (iltihap giderici) etki sağlar. İdrar söktürücü etki ile antioksidan etkileri sayesinde kiraz sapı çayı idrar yolu enfeksiyonları ile mücadeleyi destekler. Bunun yanı sıra böbrek sağlığını korumaya da yardımcı olur
- İçerdiği fitokimyasal bileşenler sayesinde bağırsak hareketlerinin desteklenmesine yardımcı olan kiraz sapı çayı kabızlık gibi sindirim sorunlarını hafifletebilir
- Antioksidan etkiye sahip flavonoidler içerdiğinden kemik ve eklem sağlığını güçlü tutmaya yardımcı olur. Romatizmal eklem hastalıkları ile mücadeleyi destekler
- Serbest radikalleri yok eden antioksidan bileşenleri içerdiğinden genel anlamda bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur, kanser ve enfeksiyona karşı korunmaya katkı sağlar
- Tüm bu faydaların sağlıklı bireyler için geçerli olduğu unutulmamalıdır. Sürekli ilaç kullanımı söz konusu olan veya çeşitli hastalıkları bulunan kişiler için kiraz sapı içeriğinde yer alan bileşenler risk teşkil edebilir. Bu nedenle böyle durumları olan kişiler hekimlerine danışmadan herhangi bir bitki çayının yoğun olarak tüketimine başlamamalıdır
Böbrek ve İdrar Yolunu Temizler
Kiraz saplarında bulunan potasyum ve biyoflavanoidler sayesinde kiraz sapı çayı doğal bir idrar söktürücüdür. Böbrek ve idrar yolunu temizleyerek, iltihap oluşumunu önlemeye yardımcıdır. Bununla birlikte idrar yolunda oluşabilecek enfeksiyonların azalmasını sağlar.
Böbreklerin taş ve kum yapmasını önlemede yararlıdır.
Vücut Direncini Artırır
Kiraz sapı çayı için sıklıkla merak edilen konulardan bir tanesi de adet söktürücü etkisinin bulunup bulunmadığıdır. Adet söktürücü çay kavramı halk arasında yaygın olarak kullanılsa da bilimsel yönden bakıldığında bu durum adet dönemlerindeki rahatsız edici semptomların giderilmesi olarak düşünülmelidir. Adet dönemlerinin öncesinde veya âdet kanamasının ilk günlerinde kadınlarda şiddetli bir şişkinlik hissi ve ödem sorunu görülebilir.
Kiraz sapı çayı işte tam bu noktada söz konusu rahatsızlığı gidermeye yardımcı olarak adet döneminin rahat bir şekilde geçirilmesini sağlayabilir. Adet döneminde kiraz sapı çayı içilmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Bu dönemde yeşil çay ya da kiraz sapı çayı gibi çeşitli çayların içilmesi, şişkinliği atmak ve ağrıları azaltarak rahatlamak için yararlı bir psikolojik ve fiziksel etki yapabilir. Üstelik, toplumda yaygın kanı olarak kiraz sapı çayının âdet söktürme konusunda da faydalı olduğu düşünülmektedir. Kiraz sapı çayının bu düşünülen etkisi de göz önünde bulundurulduğunda, âdet döneminde içilmesi kadınların işini kolaylaştıracaktır.
Regl Ağrısına İyi Gelir
Kadınlarda kimi zaman âdet döneminde gecikmeler olabilmektedir. Bu gecikmeler, hormonlardan kaynaklı çeşitli rahatsızlıklardan dolayı ya da hormonlardaki dengesizlikten dolayı olabileceği gibi, fiziksel ya da psikolojik birçok farklı sağlık sorunlarından dolayı da ortaya çıkabilmektedir. Âdet başlangıcı kadınlarda genellikle yirmi sekiz günde bir gerçekleşmektedir. Buna göre âdet başlangıcı normal şartlarda olması gerektiği tarihten yedi gün sonrasına kadar sapabilir. Yedi güne kadar olan gecikmeler sağlıksız ya da ciddi bir gecikme olarak görülmeyebilir. Ancak yedi günden daha uzun süren gecikmeler âdet başlangıcıyla ilgili sağlıksız kabul edilmelidir. Bu tür durumlarda her zaman için ilk akla gelmesi ve ilk olarak başvurulması gereken yol, bir doktora danışmak olmalıdır. Ancak yine de toplum içinde âdet gecikmesi durumlarında çeşitli gıda takviyeleri yoluyla âdet söktürmeye çalışmak yaygın bir davranıştır. Kiraz sapının kaynatılması yoluyla hazırlanacak olan kiraz sapı çayı da âdet söktürmek için başvurulan bu yolların en başta gelenlerinden biridir.
Toksin ve Ödem Atar
Kiraz sapı çayı antioksidan özelliği ile vücuttan toksin maddelerin atımını kolaylaştırarak böbreklerin ve kanın temizlenmesine yardımcı olur. İdrar söktürücü özelliğe sahip olan kiraz sapı çayı ödem atılmasını sağlar.
Kolesterolü Düşürmeye ve İnsülini Dengelemeye Destek
Kolesterolü düşürür ve kalp-damar sağlığına iyi gelir. İdrar yolu enfeksiyonuna karşı etkilidir. Artan insülin sayesinde kandaki şeker oranında dengelenme sağlayan kiraz sapı çayı diyabet tedavisinde yardımcı olarak etkili bir role sahip.
Zayıflamayı Kolaylaştırır
Kiraz sapı çayı zayıflatır mı, kiraz sapı çayı kilo verdirir mi sorularının cevabı direkt evet değildir; yani bu çayı içerek hemen zayıflamak mümkün değildir; sadece kilo vermeyi kolaylaştırır diyebiliriz. İçeriğinde yer alan antioksidan vitamin ve mineraller ile metabolizmayı hızlandırıcı etkiye sahip olan kiraz sapı çayı zayıflama uygulamalarında da sıklıkla başvurulan bir çay çeşididir. Uzun süre tokluk hissi sağlar. Yemeklerden önce kiraz sapı çayı içilmesi iştahı engelleyerek daha fazla besin tüketilmesini önler. Ayrıca uzun süre tokluk hissi yaratan kiraz sapı çayı diyeti uygulamayı kolaylaştırır. Yemekle birlikte alınan yağların bağırsaklardan sindirimini önleyebilen kiraz sapı çayı tüketimi kilo kontrolü sağlayarak zayıflama diyetlerini destekleyici özellik gösterir. Yağ hücreleri etrafında biriken toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan kiraz sapı çayı, yağ yakımını hızlandırır. Vücuda ekstra zindelik ve canlılık verdiği için özellikle sabah kalkar kalkmaz içilmesi önerilen kiraz sapı çayı ile hem sağlıklı bir gün geçirilebilir hem de kilo vermek hızlandırılabilir.
Sindirim Sistemini Rahatlatır
Yemekle birlikte alınan yağların bağırsaklardan sindirimini önleyebilen kiraz sapı çayı tüketimi kilo kontrolü sağlayarak zayıflama diyetlerini destekleyici özellik göstermektedir. Sindirim sisteminin rahatlamasına yardımcı olur. Günlük beslenme düzeniniz dışında beslendiyseniz ve yedikleriniz midenize çok ağır geldiyse; yemekten 20 dakika sonra kiraz sapı çayını içebilirsiniz. Eğer kısa sürede ödemden kurtulmak istiyorsanız; gün içinde düzenli olarak kiraz sapı çayı tüketebilirsiniz. Mide ağrılarından dolayı uyuyamıyorsanız kiraz sapı içerek midenizi rahatlatabilirsiniz. Aç karnına yemeklerden önce tüketilmesi sindirimi kolaylaştırdığı için daha uygundur.
Kiraz Sapı Çayının Yan Etkisi Var mıdır?
- Aşırı tüketilen kiraz sapı çayı vücuttan su atımını hızlandırarak dehidratasyona neden olabilir
- Vücudun sıvı ve elektrolit dengesinin bozulması başta böbrekler olmak üzere sindirim sitemi ve dolaşım sisteminde hasarlara yol açabilir
- Özellikle kan sulandırıcı etkisi nedeniyle uzun süre tüketimi kanamayı artırabilir
- Belirli dozlarda ve sürelerde tüketildiğinde yan etkileri yok denecek kadar az olan kiraz sapı çayı özellikle kronik hastalıklara sahip olanlar tarafından dikkatli tüketilmesi gereken çay çeşitleri arasında yer almaktadır
Kimler Kiraz Sapı Çayı Tüketmemelidir?
Emziren annelerde kiraz sapı çayı tüketimi, anne sütünün tadında değişikliğe neden olabilir. Bu durum bebeğin anne sütünden uzaklaşmasına yol açabileceğinden emziren annelerin kiraz sapı çayı tüketmesi önerilmez. Bu durum yalnızca kiraz sapı çayı için değil bitki çaylarının büyük bir kısmı için geçerlidir. Dolayısıyla emziren anneler bitki çayı tüketme alışkanlığına sahipse mutlaka hekimlerine danışmalı ve hekimlerinin önerdiği uygun bitki çayları arasından seçim yapmalıdır.
Kiraz sapı kan sulandırıcı etkisi bulunduğu için fazla tüketimlerde kan basıncını düşüreceği için tansiyon ilacı kullanan kişilerin tüketimi doğru olmaz.
Kiraz Sapı Çayı Nasıl Demlenir?
Yediğiniz kirazların saplarını veya önceden hazırladığınız kiraz saplarını bir kaba ayırarak bol su ile iyice yıkayın. Yıkadığınız kiraz saplarını temiz bir bez üzerinde gölgede birkaç gün kurumaya bırakın. Kiraz saplarının iyice kurutulması önemlidir. Nemli kalan saplar çabucak küflenir. Kuruttuğunuz kiraz saplarını koyu renk bir cam kavanozda kuru bir ortamda muhafaza edebilirsiniz. Kiraz sapı çayının hazırlanışı oldukça kolaydır. Büyük bir bardak kiraz sapı çayı için sadece bir yemek kaşığı kiraz sapı kurusu yeterlidir. Bir bardak suyu tencerede ya da su ısıtıcıda kaynatın. Bir yemek kaşığı kuru kiraz sapının üzerine kaynattığınız suyu ekleyerek 5-10 dakika demlemeye bırakın. Kiraz saplarını suyun içinde kaynatmanız yararlı antioksidanların yok olmasına neden olur. Demleme süresini uzun tutmamanız önemlidir. Uzun süre demlenen kiraz sapları acılaşır. Kiraz sapı çayınızı sabah ve akşam aç karnına tüketebilirsiniz.
Kiraz Nerede Yetişir?
Kiraz yetiştirme en çok Türkiye'de Marmara, Orta Anadolu ve İç Ege Bölgesinde yetişir. Kiraz günümüzde tüm ülke genelinde nerdeyse yetiştirilmektedir. Kiraz özellikle en iyi Isparta, Manisa, Afyon, İzmir ve Bursa illerinde yetişmektedir. Hatta bu iller ve ilçelerin geçim kaynağı kirazdır. Bu illerde yetişen kirazlar yurt dışına ihraç edilmektedir. Kiraz bu illerde oldukça meşhurdur ve neredeyse tüm Dünya tarafından bilinmektedir. Kirazların bu bölgede yetişmesinin sebebi ise güneşi ve az nemli bölgeleri sevmesinden kaynaklanmaktadır. Bu iller kirazın yetişmesi için gerekli olan bütün şartları karşılamaktadır.
Kiraz Nasıl Yetiştirilir?
Kiraz yetiştirmeden önce öncelikle kirazı tohumdan mı yoksa fidandan mı dikmek istediğinize karar vermelisiniz. Ancak aşılı fidandan dikmeye karar verirseniz bu daha avantajlı olacaktır. Çünkü kirazın yetişme süresi birkaç yıl kısalmış olacaktır. Kiraz fidesini dikmeden önce mutlaka toprağınızı temizlemeniz gerekmektedir. Yabani otlar varsa bu otları mutlaka koparmalısınız. Kiraz yetiştiği toprakta asit olmasını sevmektedir. Bu nedenle kiraz diktiğiniz yere biraz kireç dökebilirsiniz. Kirazı fideden çıkarıp temizlediğiniz toprağa köküne kadar gömüp sulayın. Kiraz fidelerin boyu yaklaşık iki metre olduğundan eğilmeye müsait olabilir. Diktiğiniz kiraz fidesi zarar görmesin istiyorsanız etrafına çıta dikebilirsiniz. Çıtalar fideyi koruyacak ve dik durmasını sağlayacaktır. Kiraz ılıman iklim bölgesinde yetişen bir tarım ürünüdür. Farklı bölgelere uyum sağlayacak kiraz çeşitleri de vardır. Kiraz yetiştiriciliği yapacak olanlar iklim bölgesine göre tercihte bulunabilirler. Sırası ile kiraz çeşitleri ve türleri şöyledir:
1- Bing Kirazı
2- Kara Tartar Kirazı
3- Napolyon Kirazı
4- Stella Kirazı
5- İmparator Francis
6- Kristin Kirazı
7- Lambert Kirazı
9- Siyah Douglas
Bu kirazların tamamı ülkemizde yetişebilme özelliklerine sahiptir. Her toprak ve havaya göre bu kiraz çeşitleri ve türleri yetişir. Kiraz yetiştirmek isteyenler yukarıda değinilenlere dikkat etmelidir.
