Yağda çözülebilen ve vücutta bir miktar depolanan K vitamini, kanın pıhtılaşmasında en rol oynayan vitamindir. K1 ve K2 olmak üzere iki alt türü bulunmaktadır. Hayvansal gıdalar ve yeşil yapraklı sebzelerin birçoğu K vitamini açısından oldukça zengindir. K vitamini eksikliği çok nadir görülen bir sorun olsa bile yaşanması durumunda ciddi sorunlara yol açabilir. K vitamini eksikliğine yol açan şeyin başında bağırsaktaki yararlı bakteriler tarafından sentezlenmesi gösterilmektedir. Bazı durumlarda ise çeşitli hastalıklar, yetersiz beslenme ve genetik faktörler K vitamini eksikliğine yol açabilir. Genellikle yeni doğan bebeklerde bu eksiklik görülebilir. Bunun başlıca nedeni yaşamın ilk döneminde K vitamini depolamasının çok az olmasıdır. Bundan dolayı ülkemizde 1961 yılından beri yeni doğan bebeklerde K vitamini aşısı uygulanmaktadır. İlk aylardan sonra K vitamini eksikliği görülmesi durumunda doktor tavsiyesi ile damardan K vitamini takviyesi uygulanabilir.
K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nedir?
K vitamini eksikliği durumunda şu belirtiler yaşanır:
- Ciltte kolay morarma ve çürüme
- Kan renginde dışkılama
- Tırnak altlarında kırmızı beneklerin oluşması
- Burunda sebepsiz oluşan kanamalar
- Bebeklerde sünnet sonrası kanamanın durmaması
- Kordon bağı bölgesinde sürekli kanama
K Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
K vitamini eksikliği yetişkinlerde çok nadir görülmektedir. Rapor edilen eksikliklerin büyük bir çoğunluğu yeni doğan bebeklerde görülmektedir. Yeni doğan bebeklerde cinsiyet fark etmeksizin hem kız hem de erkek bebeklerde görülebilir.
Yetişkinlerde ise Crohn, Çölyak gibi hastalıklara sahip olan bireylerde görülür. Bağırsaklarında sorun olan bireylerde de K vitamini eksikliği görülebilir. Yetişkinlerde görülen K vitamini eksikliği yaşa ya da cinsiyete göre şekillenmez.
Bebeklerde K Vitamini Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde görülebilen K vitamini eksikliği bazı semptomlarla kendini belli eder. Doğum sırasında göbek bağı kesilen bebeğin bu bölgesindeki kanama durmuyorsa K vitamini eksikliği yaşıyor olabilir. K vitamini kanın pıhtılaşmasına yardımcı olduğu için eksikliği sonucunda görülen belirtiler kanama sorunları ile doğrudan bağlantılıdır.
Diş etleri, yüz, cilt, burun ve sindirim sistemindeki kanamalarda bebeklerde görülen K vitamini eksikliğine bir işarettir. Sindirim sistemindeki kanama sonucu bebeğin dışkısı siyah ya da kırmızı renkte çıkar. Erkek bebeklerde sünnet işlemi doğumdan hemen sonra yapıldıysa bölgede sürekli kanama olur ve iyileşmesi yavaşlar. Ani beyin kanamaları ise görülebilecek ciddi belirtiler arasındadır.
K Vitamini Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Hastaya K vitamini eksikliği tanısı konmuşsa hemen tedaviye geçilmesi gerekmektedir. Aksi durumda yetişkinlerde kanama sorunu giderilemezken bebeklerde çok daha ciddi ve ölümcül sorunlar yaşanabilir. Teşhis konduktan sonra K vitamini takviyeleri ve özel bir beslenme programı tedavi olarak uygulanabilir.
K vitamini takviyesi oral yolla ve damardan olabilir. Ne sıklıkla ve hangi dozla uygulanacağı hekim kontrolünde belirlenmelidir. Eksikliği durumunda yağ asitlerinin emilimi ve kan pıhtılaşmasında sorunlar görülmesi durumunda hastaya ona göre bir tedavi şekli uygulanmalıdır. Beslenme sorunundan kaynaklı olan eksikliklerde ise hastaya beslenme uzmanı tarafından özel bir diyet programı uygulanır.
Bu tip tedavilerde sonuca ulaşmak oldukça kolaydır. Eğer hasta kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa K vitamini alımı ona göre sınırlandırılmalıdır. Doktorunuzun tavsiye etmediği durumlarda isteğe bağlı olarak K vitamini takviyesi kullanılmamalıdır.
K Vitamini Eksikliği için Hangi Doktora Gidilmelidir?
K vitamini eksikliğinden şüphelenen ve semptomları görülen bir hasta gerekli vitamin testinin yapılabilmesi için iç hastalıkları uzmanına (dahiliye) başvurmalıdır. Doktorunuz fiziksel muayeneden sonra kanın pıhtılaşma süresini ölçmek için Protrombin zamanı testini uygular. Teşhis konması durumunda tedaviye başlanır.
K Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Sebep Olur?
K vitamini eksikliği sonucu farklı hastalıklar ortaya çıkabilir. Osteoporoz, kalp hastalıkları, safra kesesi hastalıkları, çölyak gibi hastalıklar K vitamini eksikliği sonucu görülebilen rahatsızlıklardır.
Özellikle karaciğer yetmezliği uzun süre K vitamini eksikliği yaşayan hastalarda görülmektedir. Bu sorun hastanın hayatını kaybetme riski ile karşılaşmasın neden olabileceği için acil olarak tedavi edilmesi gerekmektedir.
Erken yaşlanma, bebeklerde görülen beyin kanamaları, kanser, anne karnındaki bebeğin gelişiminde zayıflıklar K vitamini eksikliği sonucu ortaya çıkan diğer hastalıklardır.
