Yağda çözülebilen ve vücutta bir miktar depolanabilen vitaminlerden biri olan K vitamini, insan vücudunda yapısal ve işlevsel pek çok düzenleyici göreve sahip olan mikro besin öğelerinden yalnızca biridir.
K vitaminin iki ana türü bulunmaktadır. Bunlar; filokinon ve menakinondur. Bazı kaynaklarda K1 (filokinon) ve K2 (menakinon) olarak da geçmektedir. K1 genellikle bitkisel besinlerde bulunurken, K2 hayvansal gıdalarda bulunur. Bu iki K vitamini çeşidi dışında sentetik yolla elde edilen bir K vitamini (K3) daha bulunmaktadır.
K Vitamini Formülü Nedir?
K vitaminin formülü C31H46O2’dir.
K Vitamini Molekül Özellikleri Nedir?
K vitamininin ortak kimyasal yapısı 2-metil-1,4-naftokinondur. Etkinliklerinin genel nedeni kimyasal yapısında bulunan naftokinon halkasıdır. Isıya karşı oldukça dayanıklıdır. Kimyasal özellikleri sayesinde suda çözülemez.
K Vitamini Ne İşe Yarar?
K vitamini kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Kalsiyum bağlayıcı protein grubunun kimyasal aktivasyonuna yardımcı olur. Bir yeriniz kesildiğinde K vitamini, prekürsör proteinlerinden sentezlenmesini ve kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kanam hızını yavaşlatır.
Kemik korumasını destekleyerek kırık riskini azaltmaktadır. Wisconsin-Green Bay Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada K vitaminin kemik mineraline olumlu etkileri olduğu sonucu ortaya çıkarılmıştır. Yeterli K vitamini alımı inme riskini minimuma indirir. Menopoz döneminde olan kadınlarda üriner yolla kalsiyum atılımında belirli bir düşüş gözlemlenmiştir.
Damarlarda mineralizasyon birikmesini engelleyerek yüksek tansiyon gelişim riskini en aza indirir. Kalp ve damar hastalıklarından korunmak ve felç riskini en aza indirmek için günlük K vitamini alımı önerilmektedir.
K Vitaminin Faydaları Nedir?
K vitamininin faydaları şunlardır:
- Özellikle K2 vitamininin diş sağlığına faydası bulunmaktadır.
- Epizodik hafızayı kuvvetlendirerek unutkanlığın giderilmesine yardımcı olur. Başta Alzheimer olmak üzere pek çok beyin hastalığının ilerlemesini yavaşlatır.
- Kalp çevresinde biriken kalsiyum, kalp hastalığına yakalanma riskini yükseltir. K vitamini kalsiyumun birikmesini engeller. Bunun yanı sıra kan basıncını da düşürür.
- Karaciğer kanserinin tekrarlanma riskini en aza indirir ve kişinin hayatta kalma süresini uzatır.
K Vitaminin Saçlara Faydası Nedir?
K vitamininin saça bilinen çok fazla faydası yoktur. Salt önceliği saç sağlığına iyi gelmesi olmasa bile yine de saç köklerinin güçlenmesi için K vitamini kullanımına dikkat edilmelidir.
K Vitaminin İyi Geldiği Hastalıklar Nelerdir?
K vitamini insan sağlığına sağladığı faydalarla pek çok hastalığa karşı iyi gelmektedir. Kemik erimesi, Alzheimer, kalp krizi, eklem kireçlenmeleri, prostat kanseri, karaciğer kanseri gibi hastalıkların tedavisinde önemli görevler üstlenmektedir.
K Vitaminin Zararı Var mıdır?
K vitamini kullanmanın bir zararı yoktur; ancak hem dozaj aşımında hem de bazı ilaçları kullananlar için K vitamini kullanımı kesilmelidir.
Varfarin gibi kan sulandırıcı ilaç kullananlar K vitamini kullanımını kesmelidir. Yüksek dozda alınan K vitamini metabolizmayı olumsuz etkileyerek kanama riskini arttırabilir. Aşırı tüketimin bir diğer zararı ise pıhtılaşan kanın damarları tıkamasıdır.
K Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
K vitamini içeren besinler şunlardır:
- Pazı, karalahana, karnabahar, brokoli, ıspanak, Brüksel lahanası, maydanoz, hindiba gibi bitkiler
- Soya fasulyesi, Meksika fasulyesi, taze fasulye
- Yumurta
- Beyaz ve kırmızı et
- Ciğer ve böbrek gibi sakatatlar
- Süt ve süt ürünleri
- Fındık, ceviz, badem gibi kuruyemişler
- Avokado, yabanmersini, incir, nar, böğürtlen ve kivi gibi meyveler
K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nedir?
K vitamini eksikliğinde görülen sorunların başında aşırı kanama gelmektedir. Vücutta kesilen bir yerin kanamasının durmasının uzun sürebileceği gibi sebepsiz yere kanamalar da görülebilir.
K vitamini eksikliği ciltte kolay morarma ve çürümelere yol açabilir. Tırnak altlarındaki kan pıhtılarının görülme riskini arttırır. Vücut mukoza zarlarında kanamlar görülür. Koyu renge sahip olan ve bir miktar kan içeren dışkılama görülebilir.
Bebekler ise K vitamini eksikliği daha farklı belirtilere neden olabilir. Göbek kordonu bölgesinde görülen kanma bunlardan biridir. Yeni doğan bebeklerin cildinde ve yüzünde sebepsiz kanamalara neden olabilir. Sünnet yapılmış bebeklerin yara bölgelerinde kanamalar, iyileşmenin gecikmesi gibi sorunlar görülür. Ani beyin kanamaları da ciddi belirtiler arasındadır.
K Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
Emilim bozukluğu hastaları dışında K vitamini eksikliği çok nadir görülen bir sorundur. Yeni doğan bebeklerde doğumdan sonraki ilk 3-5 gün içerisinde bağırsak florası henüz tam olarak gelişmemiş bebeklerde K vitamini eksikliği görülebilir.
K vitamininin bir alt türü olan K2 vitamini ise bağırsaktaki bakteriler tarafından üretilir. Bağırsağı ağır zarar görmemiş olan bir bireyde K2 eksikliği görülmesi çok nadir bir durumdur.
K Vitamini Fazlalığı Nedir?
K vitamini fazlalığı da tıpkı eksiklik sorunu gibi çok nadir görülür. Fazla K vitamini alımında kanda pıhtılaşma sonucu damar tıkanıklıkları görülebilir. Yüz bölgesinde fazla ateş, göğüs sıkışmaları, karaciğer fonksiyonlarında bozulma da görülen fazlalık belirtileri arasındadır.
Her ne kadar kesin sonuçlar içermese de, son yıllarda kanserin ilerlemesine ilişkin yapılan çalışmalarda fazla vitamin alımının da etkili olabileceği belirtilmiştir. K vitamini de bu vitaminlerden biridir. Bağışıklık sistemimizin gelişmesi için bu vitaminlere ihtiyaç duyarız ancak fazlası her daim vücuda ciddi zararlar verebilir.
K Vitamini Nasıl Kullanılır?
K vitamini takviyesi hem oral yolla hem de damar yolu ile sağlanabilir. Günlük olarak almanız gereken dozu doktorunuz belirlemelidir. Beslenme sorununa yönelik K vitamini kullanması gereken bir hastaya K vitamini açısında yeterli olan bir beslenme takviyesi uygulanmalıdır. Eğer kişi kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsa K vitamini takviyesi sınırlandırılmalıdır. Bu süreçte pıhtılaşma testleri düzenli olarak yapılmalıdır. Sağlık uzmanınız tarafından önerilmedikçe K vitamini ek takviyesi kullanılması önerilmemektedir.
K Vitamini Ampulü Nasıl Kullanılır?
K vitamini takviyelerinin farklı formları bulunmaktadır. Ampul kapsül bunlardan biridir. Ürün farklılığına göre damar yolu ya da oral yolla kullanılabilir. Hamileler, emziren anneler ve kronik rahatsızlıkları bulunanlar bu tip takviyeleri kullanmadan evvel mutlaka doktorlarına başvurmalıdırlar.
K Vitamini Ampulü Fiyatları Nedir?
K vitamini ampulü fiyatları ürün ve markaya göre değişkenlikler gösterebilir. Değişken olan fiyatlar sürekli olarak takip edilerek tercih yapılabilir.
K Vitamini Aşısı Nedir?
Yeni doğan bebeklerde kanam riskini önlemek için K vitamini aşısı uygulanmaktadır. Bu aşının uygulanması bebek sağlığı için önemlidir. Yeni doğmuş olan bir bebeğe oral yolla K vitamini verilemediği için damar yolu ile verilmesi gerekir. Bu süreçte kendini bir miktar rahatsız hisseden bir bebeğinizi emzirerek rahatlatabilirsiniz.
K Vitamini Aşısı Kimlere Yapılır?
K vitamini aşısı yeni doğmuş olan bebeklere uygulanmaktadır. Bağırsak florası henüz oluşmamış bir bebekte K vitamini dışarıdan damar yolu ile bebeğe aktarılır.
