Isırgan otu, özelliklerinden ve içerdiği maddelerden yararlanabileceğimiz doğanın bize sunduğu mucizevi bitkilerden bir tanesidir. Isırgan otu genellikle her türlü toprakta, yol kenarında, tarla ve bahçede kendiliğinden yetişir. Bahar sonu yaz başı gibi çiçek açar ve yaz sonunda toplanır. Yabani bir ot olarak karşımıza çıkan ısırgan otunun üzerinde bulunan tüyler vücuda direkt temas ettiğinde kaşıntı ve kızarıklığa neden olur. Bu durum ısırgan otunun haşerelere karşı savunma mekanizmasıdır. Bunun dışında son derece şifalı bir bitkidir. A ve C vitaminleri bakımından oldukça zengin olan ısırgan otu, bolca antioksidan içerdiği için kanser tedavisine yönelik araştırmalarda sıkça kullanılır.
Isırgan otu, çayı yapılarak tüketilebilen bitkilerdendir. Kan dolaşımını artırma özelliğine sahiptir. Isırgan otu çayı bağışıklık sistemini de güçlendirir. Kanı temizlemek ve diyabet tedavisine yardımcı olmak gibi birçok faydası da bulunur. Isırgan otu çayı stresi; azaltmaya, kan basıncını ve kan şekerini düzenlemeye, kolestrolü dengelemeye, ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olan lezzetli ve çok faydalı bir içecektir. Aynı zamanda bu çay, cilt ve saç sağlığı için de uzun yıllardır kullanılır. Detoks etkisine de sahip olan bu faydalı içecek, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olurken sindirim sisteminin çalışmasını da hızlandırıcı etkilere sahiptir.
Isırgan Otu Besin Değerleri Nedir?
100 gram ısırgan otunda yaklaşık olarak 42 kalori bulunmaktadır. Besin değerleri açısından zengin olan ısırgan otunun insan sağlığına da birçok faydası bulunuyor. Isırganın besin değerleri şu şekildedir;
100 gram ısırgan otu için;
- Su: 87,67 g
- Enerji: 42 kcal
- Protein: 2.71 g
- Toplam yağ: 0.11 g
- Karbonhidrat: 7.49 g
- Lif: 6.9 g
- Toplam şeker: 0.25 g
- Kalsiyum: 481 mg
- Demir: 1,64 mg
- Magnezyum: 57 mg
- Fosfor: 71 mg
- Potasyum: 334 mg
- Sodyum: 4 mg
- Çinko: 0,34 mg
- Tiamin: 0,01 mg
- Riboflavin: 0,16 mg
- Niasin: 0,39 mg
- B-6 Vitamini: 0,1 mg
- Folat, DFE: 14 µg
- A Vitamini, RAE: 101 µg
- A Vitamini, İÜ: 2011 İÜ
- K Vitamini (filokinon): 498,6 µg
Isırgan Otu Ne İşe Yarar?
Isırgan otunun pek çok işe yaradığı bilinmektedir. Hem sağlıklı hem de besleyici olması bu bitkiyi değerli ve aranan bir besin yapıyor. Isırgan otunun ne işe yaradığı aşağıda verilmiştir:
- Isırgan otu çayı idrar söktürücü bir özelliğe sahiptir.
- Isırgan otu vücuttaki toksinlerin dışarı atılmasına yardımcı olur. Böylece bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar. Ayrıca ısırgan otu çayı, lenf sistemini uyarır ve böbreklerdeki fazla toksinlerin atılmasına da yardımcı olur.
- Isırgan otu çayının diüretik özelliğe sahip olması böbrek sağlığı için oldukça faydalıdır. Mesaneyi enfeksiyon ve ödemlerden koruyucu bileşenlere sahip olan ısırgan otu çayı, böbreklerde taş veya kum oluşumunu önlemeye yardımcıdır. Eğer böbreklerde taş ve kum oluşumu gibi şikayetler varsa ısırgan otu çayı bunların kolayca dışarı atılmasına yardımcı olur.
- Isırgan otu çayı, kırmızı kan hücreleri üretimini gerçekleştirmeye yarayan C vitamini ile demir minerali içerir.
- Isırgan otu çayı , özellikle mevsim dönümlerinde görülen alerjik reaksiyonlar ve solunum yolu rahatsızlıklarının tedavilerinde uzmanlar tarafından kullanılmaya başlanmıştır.
- Halk arasında kuru öksürük diye tabir edilen rahatsızlık için ısırgan otu çayının tedavi etmeye yardımcı özellikleri vardır.
- Isırgan otu çayı içinde bulunan bor minerali vücuttaki kalsiyum oranının korunmasını sağlar.
- Kemik sağlığı açısından oldukça önemli olan kalsiyum, osteoporozun başlamasını yavaşlatabilir.
- Ayrıca ısırgan otu suyu ile ayakları masaj yaparak yıkamak romatizma ağrısının azalmasına yardımcı olur.
- Alyuvar üretiminin artmasıyla kan dolaşımı düzenli bir hal alır. Bu özelliği ile anemi hastalığının tedavisine yardımcı olduğu bilinmektedir.
- Antibakteriyel özelliğe sahip olan ısırgan otu çayı, ağız ve diş sağlığı için oldukça etkilidir.
- Aynı zamanda ısırgan otu çayı ile hazırlanan tonik, cildi mikroplardan arındırarak pürüzsüz ve sağlıklı görünüme yardımcı olur. Yine aynı özelliklerden dolayı saç için oldukça faydalı olan ısırgan otu suyunun saç sağlığı açısından farklı kullanım alanları olduğu bilinmektedir.
Isırgan Otunun Faydaları Nedir?
Doğada yer alan bitkilerin insan sağlığı üzerinde farklı etkileri bulunur. Isırgan otu da bu faydalı bitkilerin başında gelmektedir. Çok eski tarihlerden bu yana ısırgan otu insan sağlığı için pek çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Isırgan otu içeriği nedeniyle anti mikrobiyal ve antioksidan özelliğine sahiptir. Bunun yanı sıra ağrı kesici özelliği de bulunur. Bu sebeple insan sağlığı üzerinde sayısız faydası bulunur. İşte ısırgan otunun faydaları:
- İdrar yolu enfeksiyonlarını iyileştirir.
- Solunum problemleri yaşayan kişilerin tüketilmesi önerilir.
- Alerjen sorunu olan kişilerin tüketilmesi önerilir.
- Gut hastalığı olan kişiler tarafından kullanılması iyidir.
- Vücutta biriken toksinlerin dışarıya atılmasını sağlar.
- Böbrek taşı oluşumunu engeller.
- Baş ağrısına iyi gelir.
- Vücuttaki ödemin azalmasında yardımcı olur.
- Kan dolaşımının düzene girmesinde ve artmasında etkilidir.
- Cilt sağlığı üzerinde faydaları bulunur.
- Saç dökülmesi problemlerinde azalma sağlaması için kullanılabilir.
- Kalp sağlığı için faydalıdır.
- Kireçlenme ve eklem ağrısı yaşayan kişiler çay olarak tüketebilir.
- Prostat problemi olan erkeklerin tüketmesi faydalıdır.
- Kemik sağlığına iyi gelir.
- Saç sağlığı için önemli bir yere sahiptir. Saç köklerini besleyerek saç derisinin hava almasını sağlar. Böylelikle saçlar daha hızlı ve gür bir şekilde uzar. Aynı zamanda saçın yıpranmış görüntüsünü de iyileştirir.
Isırgan Otunun Yan Etkileri Nedir?
Isırgan otu tüketimi güvenilir bitkilerdendir. Ancak toplama sırasında eldiven kullanılmadığı takdirde ciltte tahriş meydana gelir. Bunun yanı sıra yaygın olmasa da ısırgan otunun zararları arasında şunlar yer alır:
- Terleme
- Midede bulantı
- Kusma
- İshal
- Isırgan otu kullanımında en çok dikkat edilmesi gereken ise taze ısırgan otunun cilt üzerine ya da yaralar ile temas etmemesidir.
Isırgan Otu Nasıl Kullanılır?
Isırgan otunun pek çok kullanım alanı mevcuttur. Isırgan otu kullanım biçimleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Isırgan otu kaynatıldığında ya da pişirildiğinde diğer birçok bitkinin aksine sahip olduğu vitamin değerlerini kaybetmez. Bu nedenle taze ısırgandan yapılan börekler, çorbalar, ısırgan yemeği de oldukça yararlıdır. Ayrıca taze veya kuru ısırganı çay olarakta tüketebilirsiniz.
- Isırgan kendi başına harikadır, ancak diğer yemeklere doku olarak eklemek için de iyidir. Örneğin, biftekler veya diğer et parçaları için harika olan ıspanak kolay bir şekilde garnitür olarak hazırlanabilir.
- Yeşil makarna veya tortilla denediyseniz, hamura ıspanak veya lahana eklenmiş yiyecekler de sizi şaşırtmayacaktır. Aynı şeyi ısırgan otu ile de yapabilirsiniz.
- Fesleğenle yapılması meşhur olsa da hemen hemen her yeşillikle pesto yapabilirsiniz.
- Iısırganların ağartılmasından elde edilen su çay olarak saklanabilir.
- Isırgan otlu salata yapılabilir.
- Yarma mısırlı ısırgan otu çorbası da ısırgan otunu kullanmak için iyi bir alternatiftir.
- Mısır unlu ısırgan otu keki yapımı da ısırgan otuyla yapılabilecekler listenize girebilir.
Isırgan Otu Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?
Isırgan otunun fazla tüketimi zararlı olabilmektedir. Makul olan gerektiği kadar yani kalori ihtiyacınıza göre bu besinden faydalanmaktır. Isırgan otu çayını ise günde en fazla 3 bardak içmenizde fayda vardır. Belirtilen miktardan fazla tüketimi vücuda zararlı olabilir. Sabahları aç karnına, kahvaltıdan yarım saat önce 1 bardak gün içerisinde 1-2 bardak tüketilmelidir. Kronik rahatsızlığı bulunan kişiler ısırgan otu çayını tüketmeden önce doktorlarına danışmalıdırlar.
Kimler Isırgan Otu Kullanmamalıdır?
Açık yaralara kesinlikle sürülmemeli ve taze ısırgan otu cilde temas ettirilmemelidir. Bunun yanı sıra kadınlarda adet döngüsünü değiştirme riski taşıdığı için hamile kalma planı olan kadınlar ilgili dönemde ısırgan otunu kullanmamalıdır.
Radyoterapi (RT) ve/veya kemoterapi (KT) alan hastalarda panzitopeni çok sık görülen bir tablodur. Panzitopeni, kandaki alyuvarların (eritrozit) azalması, akyuvarların (lökosit) azalması ve kansızlığın (anemi) gelişmesidir. Panzitopeniye düşen hastanın bağışıklık sistemi zayıflamış demektir. RT ve KT alan hastaların çoğunda trombozit (platelet) seviyesi de düşmektedir. Isırgan bu hastalarda trombozit seviyesinin daha da düşmesine neden olduğundan, kullanılmaması gerekir.
Isırgan Otu Nerede Yetişir?
Anavatanı Akdeniz'dir. Her iki yarım kürenin tropikal ve subtropikal alanlarında yaygınlaşan geniş bir gruptur. Ilıman iklimleri sever ve Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde rahatlıkla yetişir. Isırganotu ülkemizde pek çok yerde yetişir; tarla, yol ve orman kıyılarında doğal olarak bulunan ve dızlağan, ağdalak, dalagan, ısırgı gibi yöresel adlara sahiptir.
Isırgan Otu Nasıl Saklanır?
Özellikle sağlığımız için her an gereksiniz duyduğumuz şifalı ot ve bitkilerin nasıl ve ne zaman kullanılacağını bilmek kadar bu ot ve bitkileri nasıl saklamamız gerektiğini de bilmemiz çok önemlidir. Çünkü yanlış saklama koşulları ile muhafaza edilen şifalı ot ve bitkiler aynı meyve ve sebzeler gibi bozulup içeriklerinde barındırdıkları şifa özelliklerini kaybedeceklerdir.
Elbette her bitki ve otu tazeyken tüketmek gerekmektedir. Fakat bu bitkileri daha sonra da kullanabilmek için şifalarını koruyarak saklamak gerekir.
Kurutarak Saklama: Kurutarak saklamak her şifalı ot ve bitki için en iyi saklama yöntemi olduğu gibi ısırgan otu da bu şekilde en iyi şekilde saklanacaktır.
Isırgan otunu kurutarak saklarken isterseniz demetler haline getirip gölge, serin ve havadar bir yerde baş aşağı bir şekilde ve demetler halinde saklayabilirsiniz. Ya da isterseniz pamuklu bezler üzerine sermek sureti ile ısırgan otunu kurutabilirsiniz.
Isırgan otunu tam olarak kuruttuktan sonra iyice ayıklamak gerekmektedir ve temiz cam kavanozlara koyup ya da temiz bez torbalara yerleştirip gölge ve kuru bir yerde muhafaza etmek de çok önemlidir. Bu şekilde sakladığınız ısırgan otunu en az 6 ay gibi uzun bir süre sağlıklı bir şekilde muhafaza edebilirsiniz.
Dondurarak Saklama: Taze olarak aldığınız ısırgan otlarını dondurucuya koymadan önce tek kullanımlık poşetlere koymanız çok daha sağlıklı olacaktır.
Fakat dondurucuya koyduğunuz ısırgan otunu çaylarda ya da sadece yemeklerde kullanmanız gerekir. Yani dondurucuda sakladıktan sonra ısırgan otunu çiğ olarak tüketmemenizde fayda vardı.
Isırgan Otu Kaç Kaloridir?
100 gram ısırgan otunda yaklaşık olarak 42 kalori bulunmaktadır.
Isırgan Otu Yağ Yakan Besinler Arasında Geçer mi?
Evet, ısıtgan otu tahmin edileceği üzere yağ yakan besinler kategorisindedir. Isırgan bitkisinin geleneksel ve güncel kullanılışı; topraküstü kısımları (herba), taşıdığı flavonoit bileşikler, mineral maddeler ve lutein vb karotenoit bileşikler nedeniyle diüretik etkisi dolayısıyladır. Diüretik etkisi nedeniyle; zayıflama çaylarının, idrar yollarını yıkamaya ve romatizmal ödemlerin boşaltılmasına yönelik çayların ve bitkisel ilaçların bileşimine girmektedir.
