Çiğ et, gıda zehirlenmesine neden olabilecek Salmonella, Listeria, Campylobacter ve E. coli gibi zararlı bakteriler içerebilir. Çiğ et, dünyanın farklı mutfaklarında sıklıkla karşılaşılan uygulamalardan biridir; ancak uzmanların birçoğu, çiğ et yemenin pek çok zararı olduğunu belirtmişlerdir.
Çiğ et yemenin zararları şunlardır:
- Bakteri enfeksiyonları
- Parazit enfeksiyonları
- Besin zehirlenmesi
- Sindirim sorunları
- Aşırı protein alımı
Bakteri enfeksiyonları
Bakteriyel enfeksiyonlar, bakteriyel büyüme veya zehirlerin (toksinler) neden olduğu herhangi bir hastalık veya durumdur. Bu enfeksiyonların nedeni, cildinize, bağırsaklarınıza akciğerlerinize, kalbinize, beyninize, kanınıza veya vücudunuzun herhangi bir yerine zararlı bakterilerin bulaşmasıdır.
Çiğ et doğru şekilde işlenmez, depolanmaz veya pişirilmezse, bu bakterilerin neden olduğu enfeksiyon riskini artırır. Çiğ etin yeterince pişirilmeden tüketilmesi veya çiğ etle temas eden diğer gıdaların çapraz kontaminasyonu sonucu da bakteriyel enfeksiyonlar oluşabilir. Bakteriyel enfeksiyonların belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı, ateş ve genel halsizlik yer alabilir. Ciddi durumlarda bu enfeksiyonlar hastaneye yatış gerektirebilir.
Parazit enfeksiyonları
Parazit enfeksiyonu, organizmaların başka bir organizmanın içinde veya üzerinde yaşayarak beslenmesi ve üremesi sonucu oluşan enfeksiyonlardır. Parazitler genellikle mikroskobik boyutta olabilen virüsler, bakteriler, mantarlar ve özellikle çok hücreli parazitler olmak üzere çeşitli organizmaları kapsar.
Özellikle dana, domuz, kuzu gibi etlerde toxoplasma gondii, Trichinella spiralis, Taenia saginata (boğa tenyası), Taenia solium (domuz tenyası) gibi yaygın parazitler olabilir. Toxoplasma gondii, genellikle kedi dışkısıyla kontamine olmuş et veya toprakla temas etmiş sebzeler yoluyla insana bulaşır. Bu parazit, hamile kadınlarda ciddi sağlık sorunlarına ve doğmamış bebeklerde komplikasyonlara neden olabilir.
Trichinella spiralis, özellikle domuz etinde bulunur ve çiğ veya yetersiz pişmiş etin tüketilmesiyle insana bulaşabilir. Bu parazit, kaslara yerleşerek kas ağrısı, ateş, ishal gibi semptomlara yol açabilir. Tenya parazitleri (Taenia saginata ve Taenia solium), etin içinde kistik şekilde bulunabilir. Bu parazitlerin yumurtaları, insanın bağırsak sistemine girdiğinde enfeksiyona neden olurlar. Bu durum, çiğ veya yetersiz pişmiş etin tüketilmesiyle gerçekleşebilir.
Besin zehirlenmesi
Özellikle hijyenik koşullarda saklanmamış olan çiğ et besin zehirlenmesine yol açar. Çiğ ette bulunan bazı mikroorganizmalar, özellikle Salmonella, Escherichia coli (E. coli) ve Campylobacter gibi bakteriler, besin zehirlenmesine neden olabilen patojenlerdir. Bu bakteriler, insan sağlığı için risk oluşturabilir ve semptomlara yol açabilirler.
Besin zehirlenmesi semptomları arasında mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı, ateş, baş ağrısı ve halsizlik bulunabilir. Bazı durumlarda, besin zehirlenmesi ciddi olabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Sindirim sorunları
Sindirim sistemi, tüketilen besini tüketmek için enzim salgılar ve bu enzimlerin yardımıyla sindirim gerçekleşir; ancak insan sindirim sistemi çiğ eti sindirebilecek kadar güçlü değildir. Çiğ et, özellikle kırmızı et, kolayca çiğnenemez ve sindirilemez liflere sahip olabilir. Bu da sindirimi zorlaştırabilir ve mide rahatsızlıklarına, sindirim problemlerine ve şişkinliğe neden olabilir.
Ayrıca, çiğ ette bulunan bazı mikroorganizmalar, sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bazı bakteri türleri, sindirim sisteminin dengesini bozarak ishal, karın ağrısı ve diğer sindirim sorunlarına yol açabilir.
Aşırı protein alımı
Protein, vücudun enerji üretimi, doku onarımı, enzim ve hormon üretimi gibi önemli fonksiyonları yerine getiren temel bir besin maddesidir; ancak gereğinden fazla protein tüketimi ciddi sorunlara neden olabilir.
Çiğ et yendiğinde, genellikle sindirim sistemi tarafından etkili bir şekilde sindirilemez. Sindirimi zorlaşan çiğ etin içerdiği proteinler, sindirim enzimleri tarafından tamamen parçalanamaz ve vücut tarafından kullanılamaz. Bu nedenle, çiğ etin sindirim sistemindeki protein emilimini artırmak için uygun şekilde pişirilmesi önemlidir.
Aşırı protein alımı, böbreklerin ve diğer organların üzerinde aşırı bir yük oluşturabilir. Uzun vadede böbrek fonksiyonlarını etkileyebilir, idrar yolu taşlarının oluşumuna yol açabilir ve böbrek hastalıklarının riskini artırabilir. Ayrıca sindirim sorunlarına, karaciğer stresine, mineral dengesizliklerine ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açabilir. Ayrıca, bazı durumlarda vücutta fazla proteinin depolanması da mümkündür.
Çiğ Et Yemenin Faydaları Var mıdır?
Çiğ etin besin değerinin pişmiş etten daha yüksek olduğuna dair bir görüş vardır; ancak bu görüşü kanıtlayacak herhangi bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır. İnsanın evrimleşmesinde önemli yapı taşlarından biri de ateşin bulunarak besinlerin pişirilerek tüketilmesidir. Yemekleri pişirerek tüketen insanlar, zamanla daha farklı bir sindirim sistemine sahip olmuştur.
Yapılan çalışmalarda pişirilen ette tiamin, riboflavin, niasin, sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve fosfor dâhil olmak üzere belirli vitamin ve mineral içeriğinin azaldığı ortaya çıkmıştır; buna karşın bakır, çinko ve demir gibi minerallerin seviyeleri de pişirmeden sonra artmaktadır.
Sonuç olarak eti pişirmenin ona ne gibi etkileri olduğu konusundaki çalışmalar devam etmektedir.
Çiğ Et Nasıl Tüketilmeli?
Çiğ et tüketimi oldukça hijyenik ve güvenli bir şekilde yapılmalıdır. Çiğ et alacağınız yerin güvenilir ve kaliteli kaynaklardan et temin ettiğinden emin olmanız gerekir. Etle çalışırken ellerinizi ve çalışma yüzeylerinizi iyice temizleyin. Et ile temas eden bıçaklar, tahtalar ve diğer ekipmanları çiğ gıdalarla temas etmeyen yüzeylerle ayırın ve düzenli olarak temizleyin.
Çiğ eti, diğer gıdalardan ayrı bir kapta saklayın ve sızdırmaz bir şekilde kapatarak çapraz kontaminasyonu önleyin. Düşük sıcaklıkta saklanmamış olan eti asla tüketmeyin. : Çiğ eti tüketmeden önce iyice temizleyin. Gerekirse, üzerindeki yağ, zar veya sinirleri kesip çıkarın. Çiğ eti aşırı tüketmek, sağlık risklerini artırabilir. Dengeli bir beslenme planı içinde çiğ et tüketimine ölçülü bir şekilde yer vermek önemlidir.
Çiğ Et Ne Sıklıkla Tüketilmeli?
Çiğ etin doğrudan tüketimi hiçbir şart altında önerilmez. Etin sağlıklı tüketimi için mutlaka pişirilmesi gerekmektedir. Bundan dolayı çiğ et için ne sıklıkla tüketileceği ile ilgili bir bilgi bulunmaz.
Çiğ Et Kaç Kaloridir?
100 gram kırmızı ette 200 kcal kalori bulunmaktadır; ancak etin yağ oranı ve ne eti olduğuna göre kalori oranında değişimler görünebilir.
