Hurma, palmiyegiller ailesine ait bir bitki türüdür ve genellikle sıcak iklimlerde yetişir. Hem taze hem de kurutulmuş olarak tüketilebilir ve dünya genelinde birçok kültürde besin kaynağı olarak kullanılır. Hurmanın içerisinde çeşitli vitaminler, mineraller, lifler ve antioksidanlar gibi sağlıklı bileşenler bulunur. Ayrıca doğal bir tatlandırıcıdır ve işlenmiş gıdalarda şeker yerine kullanılabilir. Hurmanın sağlığa birçok faydası vardır, örneğin kalp sağlığını destekler, kan şekeri seviyelerini dengeler, sindirim sağlığını korur, kemikleri güçlendirir, cildi besler, enerji verir ve daha birçok faydası bulunur. Bu nedenle, sağlıklı beslenme programlarına dahil edilmesi ve düzenli olarak tüketilmesi önerilir.
Hurmanın Besin Değerleri Nedir?
Hurmanın besin değeri oldukça yüksektir. 100 gram hurmanın besin değerleri şöyledir:
- Enerji: 277 kcal
- Protein: 1.8 g
- Yağ: 0.2 g
- Karbonhidrat: 75 g
- Lif: 6.7 g
- Şeker: 66.5 g
- Kalsiyum: 64 mg
- Demir: 0,9 mg
- Potasyum: 696 mg
- Magnezyum: 54 mg
- Fosfor: 62 mg
- Sodyum: 2 mg
- A Vitamini: 7 IU
- C Vitamini: 0,4 mg
- B1 Vitamini: 0,05 mg
- B2 Vitamini: 0,05 mg
- B3 Vitamini: 1,9 mg
- B6 Vitamini: 0,2 mg
- B9 Vitamini (folik asit): 15 µg
Hurmanın besin değerleri, içerdiği vitamin, mineral ve lif miktarı nedeniyle sağlıklı bir beslenme programı için önemli bir yer tutar. Ancak yüksek şeker ve kalori içeriği nedeniyle aşırı tüketimi diğer sağlık problemlerine yol açabilir.
Hurma Ne İşe Yarar?
Hurma, içindeki yüksek lif oranı ve potasyum ile demir gibi mineraller sayesinde metabolizmanın hızlanmasını sağlayan sağlıklı bir besindir. Ayrıca, içerdiği B ve A vitaminleri sayesinde hafıza kaybı problemini engellemek, cildin onarılmasını sağlamak, kalp ritmini düzenlemek ve katarakt hastalığı riskini azaltmak gibi faydaları vardır. C vitamini açısından da zengin olan hurma, bağışıklığı güçlendirerek vücudu mikroplara karşı korur.
Hurmanın Çeşitleri Nelerdir?
En pahalı hurma türü olan Acve cinsi, kısıtlı bir bölgede yetişmesi ve yüksek talep olmasından kaynaklanmaktadır. Farklı hurma çeşitleri de farklı özelliklere sahiptir:
Bağdat Hurması: Orta yumuşaklıkta ve tatlı bir lezzete sahip, küçük taneli ve sarı renkli hurmalardır. Ayrıca Zahidi cinsi olarak da bilinirler ve İran-Irak bölgesinde yetiştirilirler.
Medine Hurması: Mebrum Medine Hurması olarak da adlandırılan bu hurmalar, iri boyutlu ve bol etlidir. Uzun süre tok tutma özelliğine sahiptirler ve Hac ve Umre ziyaretleri sırasında sıkça tercih edilirler.
İran Hurması: İnce kabuklu ve siyah renkli olan bu hurmalar İran'da yetiştirilirler.
Acve Hurması: Peygamber hurması olarak da bilinen Acve hurması, yanmış hurma dalının mucizesi olarak kabul edilir. Yuvarlak bir şekle sahiptir ve diğer hurma çeşitlerinden farklıdır.
Kudüs Hurması: Parlak ve yumuşak yapısıyla dikkat çeken Kudüs hurması, bağırsak sağlığına da katkıda bulunan %100 Filistin üretimidir.
Amber Hurması: Lif oranı yüksek olduğu için diyet yapanlar tarafından sıklıkla tercih edilen bir hurma çeşididir.
Sukkari Hurması: şeker oranı diğer çeşitlere oranla daha yüksek olan yaş hurma çeşitleri arasında yer alır. İnce kabuklu ve yumuşak yapısıyla dikkat çeker.
Sugay Hurması: sindirim sistemini koruyan ve güçlendiren bu hurma sarı ve beyaz renklerde olabilir. Aynı zamanda diğer hurmalara oranla şeker oranı düşük olduğu için diyabet hastalarına da önerilmektedir.
Berni Hurması: birçok kişinin beslenme şekline göre tüketebileceği bir hurma türüdür ve emziren annelerin süt kalitesini artırdığı bilinmektedir.
Şelebi Hurması: kan yapısı özelliği taşıyan bir hurma türüdür ve kansızlık rahatsızlığına iyi geldiği bilinmektedir. Medine ve çevresinde bolca yetişmektedir.
Cennet Hurması: Trabzon hurması olarak da bilinen bir hurma türüdür ve tam bir vitamin deposudur. A, B ve C vitaminlerinin yanı sıra potasyum, kalsiyum, çinko ve fosfor gibi mineralleri de içerir.
Hurmanın Faydaları Nedir?
Şifa kaynağı olan hurmanın yüksek lif, potasyum, demir, folik asit ve kalsiyum olmak üzere birçok vitamin ile mineral içeriği sayesinde metabolizmaya onlarca faydası bulunmaktadır. Hurmanın faydalarını detaylı bir şekilde inceleyecek olursak:
- Sindirimi kolaylaştırır: Lif oranından kaynaklı midede uzun süre kalıp tokluk hissi oluşturur. Yüksek lifli olması aynı zamanda bağırsakları çalıştırıp kabızlığı engellemesine destektir.
- Cildi gençleştirir: Antioksidan özelliği sayesinde cildin üzerinde hücre yenilenmesi etkisi oluşturmaktadır.
- Kilo kontrolünü destekler: Yine yüksek lif sayesinde midede şişerek tokluk hissi yaratıp daha az besin tüketilmesini sağlamaktadır.
- Kas kramplarını engeller: Oluşan kas ağrılarının giderilmesi için gerekli olan magnezyumu içerir. Magnezyum kasları güçlendirip protein sentezinde görev almaktadır.
- Kalp sağlığını korur: Zengin potasyum sayesinde kan basıncını dengeler ve kalp ritmini de düzenlemektedir. Aynı zamanda kalbi mikrop ve zararlı bakterilerden korumaktadır.
- Stres ve gerginliği azaltır: Sinirler üzerinde etkili olan B6 vitaminin bulunmasıyla sinir sisteminin sağlıklı olmasını kolaylaştırmaktadır.
- Kansızlığı önler: İçerdiği B2 ve B3 vitaminleri sayesinde kırmızı kan hücrelerinin sayısını artmakta, aynı zamanda demir eksikliğinden kaynaklı kansızlığının da önüne geçmektedir.
- Bağışıklığı artırır: İçerisindeki yüksek magnezyumdan kaynaklı vücut enfeksiyonlarının oranını azaltmak ile birlikte vücuda girecek olan zararlı bakterilerden ve mikroplardan korumaktadır.
- Kemikleri güçlendirir: Kalsiyum ve fosfat sayesinde kemik yapısının dengelenmesi, kemik erimesi ve yumuşamasını engellemektedir.
Hurmanın Yan Etkileri Nedir?
Hurmanın fazla tüketiminin bazı olası yan etkileri vardır. Bunlardan bazıları aşağıda listelenmiştir;
- İshale neden olabilir: İçerdiği sülfitler bazı insanlarda mide ağrısı, gaz, şişkinlik ve ishal gibi reaksiyonlara neden olabilir.
- Deri döküntülerine neden olabilir: Sülfitler deri döküntülerine yol açabilir.
- Astım ataklarına neden olabilir: Henüz yeterli araştırma bulunmamakla birlikte, hurma alerjiye neden olabilir ve alerjiler astıma neden olabilir, bu nedenle astıma duyarlı kişilerde ataklara yol açabilir.
- Kilo alımına neden olabilir: Lif bakımından zengin olduğu için aşırı hurma tüketimi kilo alımına sebep olabilir.
- Bebekler için sağlıksız olabilir: Kolayca sindirilememesi ve boğazda kalma riski nedeniyle bebeklerin tüketmemesi önerilir.
- Fruktoz intoleransına neden olabilir: Hurmaların doğal tatlılığı fruktozdan gelir ve bazı kişiler fruktozu sindirmekte güçlük çeker. Bu da sindirim sisteminde gaz sıkışmasına yol açabilir.
Bu yan etkilerin olası risklerini azaltmak için, hurma tüketmeden önce doktorunuza veya diyetisyeninize danışmanız önerilir.
Hurma Nasıl Tüketilir?
Hurma isteğe bağlı olarak taze veya kuru şekilde de tüketilebilir. Kuruyemişler ile birlikte atıştırmalık olarak, küçük küçük doğranarak salatalarda, muz ile karıştırarak doğal içecek olarak ve yulaf ile karıştırarak top haline dönüştürüp enerji topları olarak tüketilebilir.
Hurma Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?
Hurma günün her saatinde tüketilebilir bir besindir. Fakat içerdiği yüksek lif oranından dolayı günde 3 adet hurmayı geçmeyecek şekilde olmalıdır.
Kimler Hurma Tüketmemelidir?
Hurmalar, genel olarak sağlıklı bir besin olarak kabul edilir ve birçok insan tarafından tüketilebilir. Ancak bazı durumlarda hurma tüketimi önerilmeyebilir. Örneğin, sülfitlere veya fruktoza karşı hassasiyeti olan bireylerde hurma tüketimi bazı reaksiyonlara neden olabilir. Ayrıca, aşırı hurma tüketimi kilo alımına ve hiperkalemiye neden olabilir. Bebekler için de uygun bir besin olmayabilir ve hurma alerjisi olanlar da var. Bu nedenle, hurma tüketiminden önce her zaman doktorunuza danışmanız önerilir.
Hurma Nerede Yetişir?
Hurma ağaçları sıcak havayı sevip soğuktan hemen etkilenmektedir. O yüzden tropikal iklimlerde ve çöl bölgelerinde çok daha fazla yetişir. Fakat çiçeklenme ve meyve verme döneminde bol suya ihtiyaç duymaktadır. Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Orta Amerika’da birkaç kurak ve yarı kurak ülkede yetişir. Dünya’da doğuda Hindistan’dan batıdan Fas’a kadar uzanan kurak bölgelerde yetişir. Türkiye’de ise Akdeniz ikliminin görüldüğü alanlarda özellikle Adana, Antalya gibi mevsimlerin ılıman geçtiği şehirlerde daha çok hurma yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Hurma Nasıl Saklanır?
Hurmanın çeşitliliğine göre (yaş ve kuru hurma) nasıl saklanıldığını belirtmek mümkün. Kuru hurma 0-10 C sıcaklıkta hava almayacak şekilde ağzı kapalı bir şekilde saklanılmalı tüketilmeden 5-10 dakika önce buzdolabından çıkarılmalıdır. Yaş hurma ise; eğer dondurulmuş ve çözülmemiş halde alındıysa dondurucu bölümünde ağzı kapalı bir şekilde muhafaza edilmelidir. Fakat çözülmüş bir şekilde alındıysa buzdolabında hava almayacak şekilde ağzı kapalı bir şekilde saklanılmalıdır. Berhi Yaş hurmayı tüketmek için 10 gün, Sukkari yaş hurmayı tüketmek için 1 yıl yeterli zaman dilimidir.
Hurma Kaç Kaloridir?
Hurmanın çeşidine göre kalori içerikleri değişmektedir. Bazı hurmalar diğerlerine göre daha etli veya daha küçük olabilmektedir. Ancak ortalama olarak bakıldığında hurmanın tek adedi 20 kalori olup 100 gramı toplamda 277 kaloridir.
Hurma Yağ Yakan Besinler Arasında Geçer mi?
Hurma yağ yakan besinler arasında bulunmamaktadır. Ancak bağırsak sağlığını destekleyebildiği ve kabızlığı giderebildiği için kilo vermede destekçi olabilir. Yağ yakıcı kür tariflerine ‘’Yağ yakıcı 10 kür tarifi'' içeriğimizden inceleyebilirsiniz.
Hurma ile Yapılabilecek Tatlı Çeşitleri Nelerdir?
Hurma, sağlıklı bir atıştırmalık ve tatlı alternatifi olması yanı sıra birçok tatlı tarifinde kullanılabilir. İşte hurma ile yapılabilecek bazı tatlı çeşitleri:
Hurma topları: Hurmaların ceviz, badem veya hindistan cevizi gibi fındık türleriyle karıştırılarak yapılan bir tatlıdır.
Hurmalı kek: Hurma püresi kek hamuruna eklenerek hazırlanan lezzetli bir kek türüdür.
Hurmalı enerji topları: Hurma, kuru yemişler, chia tohumu, hindistan cevizi, kakao ve diğer malzemelerin karışımıyla hazırlanan besleyici bir atıştırmalıktır.
Hurmalı smoothie: Hurma, muz, süt veya badem sütü, vanilya özü ve buz ile yapılan bir içecektir.
Hurmalı granola: Yulaf ezmesi, kuru yemişler, bal, hurma, tarçın ve vanilya özü ile hazırlanan sağlıklı bir kahvaltı seçeneğidir.
Hurmalı yoğurtlu Muzlu Tatlı: Yoğurt, muz, hurma, vanilya özü ve tarçın gibi malzemelerin karışımıyla hazırlanan hafif bir tatlıdır.
Hurmalı brownie: Hurma püresi, çikolata, badem unu ve yumurta ile hazırlanan besleyici bir tatlıdır.
Hurmalı kurabiye: Hurma, yulaf ezmesi, fındık veya badem, bal ve vanilya özü gibi malzemelerle hazırlanan sağlıklı bir atıştırmalıktır.
