Meyve ve sebzelerin çeşitleri her mevsime göre farklılık gösterir. Vitamin ve mineral gibi vücut için gerekli olan maddelerin çok büyük kısmı, mevsiminde yetişen sebze ve meyvelerden alınır. Meyve ve sebzeleri her zaman bol tüketmek oldukça önemlidir. Ancak çok daha önemli bir şey varsa o da bunları yetiştiği mevsimde tüketmektir. Mevsimi dışında tüketilen ürünler yeteri kadar besleyici olmayabiliyor.
Yaza özel olarak tüketilebilecek ürün çeşitliliği düşünülürse hem son derece fazla seçenek var hem de besin değerleri oldukça yüksek. Yaz ayları meyve çeşitliliği bakımından en zengin aylardır. Yaz meyveleri, vitamin bakımından da oldukça zengin olur. Yaz mevsiminde yetişen meyvelerle vitamin ihtiyacı en iyi şekilde karşılanabilir.
Yaz aylarının gelmesi ile birlikte tezgâhlara yerleşen yaz meyveleri öğünlerde çok daha fazla yer alabiliyor. Öyle ki bazı önemli öğünlerde ana yemek yerine tüketilebilen büyük porsiyon meyve tabaklarının faydadan çok zarar verebilir. Fazla meyve tüketiminin de elbette zararları vardır: Bel bölgesi yağlanması yanı sıra yüksek şeker içerikleri diyabet hastalarının kan şekerlerinin yükselmesine neden olmak gibi birçok sağlık sorununa da sebep olabilir. Yani yaz meyvelerini yaz aylarında ve her gün tüketmek oldukça önemli ancak bu meyveleri ne kadar ve nasıl tüketeceğimizi bilmek de en az o kadar önemli.
Yaz mevsiminde yetişen birçok meyve mevcuttur, bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Karpuz
- Çilek
- Kavun
- Şeftali
- Üzüm
- İncir
- Kayısı
- Kiraz
- Armut
- Vişne
- Nektarin
- Mor erik
- Karadut
- Böğürtlen
- Yenidünya
- Yeşil Erik
1. Karpuz
Yaz aylarında serin ve sulu meyve denildiğinde belki de akla ilk gelen meyve olan karpuz, yaz aylarında en sık tüketilen meyveler arasında yer alıyor. Lezzetli olduğu kadar besleyici özellikleri ile de diğer meyvelerden ayrılmaktadır. İçerisinde birçok çeşit vitamin ve mineral bulunur. Kişiye, yaşa ve hastalıklara göre değişmekle birlikte günlük ortalama 2-3 porsiyon kadar karpuz tüketimini sağlandığında, günlük alınması gereken C vitamini ihtiyacının büyük çoğunluğu karşılanmaktadır. Karpuzun 1 porsiyonu ise, yaklaşık 200 gram, 4 küçük üçgen dilimdir.
Karpuz en sulu meyvelerden biridir. Genel olarak su ve şekerden oluştuğu düşünülen karpuz, besin değerleri açısından oldukça zengindir ve besleyiciliği de yüksek bir meyvedir. A ve C vitaminlerinin önemli bir kaynağıdır ve bu vitaminler antioksidan özelliği içerirler. Dolayısıyla karpuz güçlü bir antioksidandır, bunun yanı sıra yüksek su oranı ile birlikte midede doluluk hissi oluşturur ve bu sayede uzun süreli tokluk hissi sağlar. Yaz sıcaklarında metabolizmayı hızlandırıp kolayca kilo vermek isteyenler yeteri kadar tüketip karpuzun bu özelliğini de kullanabilir. Aynı zamanda yağ birikimini de önleyen karpuz, diyet yapan kişiler tarafından da sıklıkla tüketilir. İçerdiği bazı maddeler yönünden zengin olması sebebiyle mevsiminde yeterli düzeyde tüketmek prostat kanseri başta olmak üzere tüm kanser türlerine karşı önemli bir koruma sağlar. Bunun yanı sıra içerisinde bulunan zengin potasyum sebebiyle tansiyonun dengelenmesine yardımcı olur, kardiyovasküler hastalıkların gelişimini önler ve hatta tedavilerini de destekler. Karpuz tüm bunların yanında hafızayı da güçlendirir. İçerdiği şeker miktarı ile vücudun şeker ihtiyacını da karşılar. Karpuz bağırsaklara da iyi gelir, çünkü lifli yapısı sayesinde bağırsakların çalışmasını hızlandırmaktadır.
Karpuz çekirdeğinde bulunan bir madde ile böbreklerin daha sağlıklı çalışmasını sağlar. Bu yüzden karpuzun çekirdek ile tüketilmesi tavsiye edilir.
Karpuzun sağlığa birçok olumlu etkilerinin yanı sıra diyabetli bireylerin veya kilo vermek isteyen kişilerin, günlük ihtiyaçlarına göre önerilen porsiyonu aşmamaya özellikle dikkat etmeleri gerekmektedir. Özellikle de şeker hastaları veya kilo vermek isteyen bireylerin karpuzu ölçülü olarak tüketilmesinde fayda vardır.
İçerisinde A, B, C ve E vitaminleri bulunan karpuz potasyum, magnezyum, demir, sodyum ve kalsiyum kaynağıdır aynı zamanda manganez ve çinko da içermektedir.
Karpuz sıcak ve ılık iklim koşullarında daha güzel gelişme göstermektedir. Karpuz ülkemizin ortalama bütün yerlerinde yetişmektedir fakat en fazla miktarda yetiştirildiği bölgeler: Güneydoğu Anadolu kısmında Diyarbakır (Ülkemizde karpuzun anavatanı kabul edilir.), Akdeniz kısmında Adana, İç Anadolu Bölgesi’nde ise Ankara ve Çankırı’dır.
2. Çilek
Folik asit içeriği en yüksek olan meyvelerden bir tanesi olan çilek, oldukça sevilen yaz meyvelerinden biridir.
A ve C vitaminleri ile selenyum mineralini önemli miktarlarda içermesi nedeniyle kansere ve enfeksiyon hastalıklarına karşı koruma sağlar; romatoid artrit, gut gibi romatizmal hastalıklarda meydana gelen iltihaplanmaları azaltır. Aynı zamanda birçok mineral bakımından da zengindir. Bu sayede kalp ve damar hastalıklarına karşı korur. İdrar söktürücü etki gösterir.
Hastalıklara karşı vücudun direncini artıran, Alzheimer riskini azaltan, kalp ve damar sağlığını koruyan, özellikle yaşlanmaya bağlı sağlık sorunlarını önleyen antioksidanlar çilekte bol miktarda bulunur. Yüksek tansiyonu ve sağlığa yararlı bitkisel bileşenler içermesi nedeniyle kan kolesterol ve trigliserid seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olarak kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı oluyor. Kanın pıhtılaşmasını azaltan çilek, kalp ve damar sağlığı için çok önemli bir yere sahiptir. Bu sayede felç geçirme gibi risklerin azalmasını sağlar. Çok güçlü antioksidan özellikleri bulunduğundan vücudu toksinlerden arındırıyor, kemik ve diş sağlığına olumlu etkilerde bulunuyor. Gelişim çağında olan çocukların sık sık çilek yemeleri önerilir, böylelikle hem kemik gelişimleri iyi seyreder hem de boylarının yaşıtlarına göre daha uzun olduğu gözlenebilir. 8 adet çilek, bir çocuğun günlük C vitamini ihtiyacının neredeyse tamamını karşılayabilir.
Cildin ihtiyacı olan nemi çilek yiyerek karşılayabilirsiniz. Çilek mide ve bağırsak hastalıklarını ve stresi vücuttan uzak tutan bir yaz meyvesidir. Bol miktarda besin lifi içeren çilek kabızlık için de iyi bir seçim olabilir. Bir porsiyonu yaklaşık olarak 5-6 orta boy çilekten oluşur.
Çok zengin bir C vitamini kaynağı olan çilek; C vitaminin yanı sıra sodyum, potasyum, kalsiyum, demir, fosfor, manganez, selenyum, magnezyum, mangan ve birçok diğer değerli besin bileşenini içerir. Çilek, E vitamini kaynaklarından biri olması yönüyle de dikkat çeker.
Yapısında %95 oranında su bulunduran çilek, yazın simge meyvelerinden biridir.
Türkiye çilek üretiminde ikinci sırada gelmektedir. Türkiye’de Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi çilek tarımının en çok yapıldığı bölgeler olmaktadır.
3. Kavun
Tüm sarı meyvelerde olduğu gibi önemli bir potasyum kaynağı olan kavun, yazın sevilerek tüketilen meyvelerden biridir. Yaz meyvelerinin bir diğer gözdesi olan kavun meyvesinde de, porsiyon kontrolünün zor olduğu görülen meyvelerden biridir, genelde önerilen porsiyonun üzerinde tüketilir.
Amerikan Kanser Topluluğu, kavun tüketimini önermektedir. Çünkü antioksidan özelliğe sahip A ve C vitaminlerinden zengin olan kavun, hücre hasarlarını önleyerek kanserleşmenin önüne geçer, kanserli hücrelerin yayılmasını önler ve engeller. Kalp sağlığına iyi gelen kavun tam bir C vitamini deposudur. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücut direncini arttırır. Kalp ve damar hastalıklarına iyi gelir, stresi azaltır, strese bağlı uykusuzluk sorununa çözüm olur, bağışıklık sistemini güçlendirirken zayıflamaya yardımcı olur.
Aynı zamanda kavun, içeriğindeki yoğun potasyum sayesinde tansiyonun dengelenmesine katkı sağlar. Yüksek potasyum içermesi nedeniyle tansiyonu dengelerken idrar söktürücü özelliği sayesinde vücuttaki ödemin atılmasında da oldukça etkilidir. Yüksek oranda su içermesi sayesinde yaz aylarında terleme birlikte oluşan sıvı kaybının dengelenmesine yardımcı olur, aşırı su kaybını önler. Besin lifi bakımından da çok zengin olduğu biliniyor. Lifli bir meyve olduğu için kavun tam bir bağırsak dostudur. Uyku problemi için de işe yarayan kavun daha rahat uyumak için de tüketilmesi tavsiye edilir. Kavunun sağlığa birçok faydasının yanında kilo vermek isteyen ve diyabeti olan bireylerde mutlaka porsiyon miktarının aşılmadan tüketilmesi önerilir. Kişiye, yaşa, sağlık durumuna göre farklılık göstermekle birlikte, günlük 2-3 porsiyon kavun tüketimi günlük C vitamini ihtiyacının yüksek miktarını karşılar. 1-2 dilimi bir porsiyona denk gelir.
Kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum bakımından zengin kavunun içeriğinde E vitamini de bolca bulunuyor.
Kavun ülkemizde Karadeniz, İç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetişmektedir.
4. Şeftali
Yaz aylarının en çok tercih edilen meyvelerinden bir tanesi olan şeftali, yüksek potasyum içeren sarı meyveler grubunda yer alır. Şeftali, besin değeri ve lif içeriği bakımından zengin bir meyvedir. Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve yaz günlerinde bağırsakların sağlığını korumak için tüketilmesi tavsiye edilir. Kabuğunun tüylü yapılı olması nedeniyle kabuklu olarak tüketildiği zaman çok iyi bir şekilde yıkanması gerekmektedir.
Besin lifi bakımından da kayısı gibi oldukça zengindir. Yüksek lif içeriğine sahip olması sebebiyle sindirim sisteminin düzenli olarak çalışmasını destekler, kabızlık sorununu önler. Potasyum içeriğinden kaynaklanan idrar söktürücü özelliği ile vücuttan ödemin atılmasına yardımcı olurken hipertansiyon hastalarında tansiyonun düşürülmesine katkıda bulunur. Tansiyon dengeleme özelliğine de sahiptir. Kalp ve damar hastalıklarına karşı korur ve buna ek olarak A ve C vitamini içeriği sayesinde kanserden korunmaya da yardımcıdır. Vücudun hastalıklara karşı direncini artırır, hazmı kolaylaştırır ve böylece mideyi rahatlatır, böbrek ve cilt sağlığı üzerinde de olumlu etkileri bulunur. Safra kesesi ve karaciğer hareketlerini düzenlemeye yardımcıdır, sakinleştirici etkisi ile uykusuzluğu gidermeye yardımcıdır, kalp dostudur, kanı temizler, cilde tazelik ve nem kazandırır, böbrek rahatsızlıklarına karşı faydalıdır.
Ancak şeftali, potasyum bakımından zengin olduğundan böbrek hastalarında tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Kan testlerinde potasyum parametresi yüksek olan böbrek hastalarının şeftaliyi hiç tüketmemesi, sağlıklı kişilerin ise bir porsiyonda 1 orta boy, yaklaşık olarak 150 gram, şeftaliyi seçmeleri tavsiye edilir.
Birçok yaz meyvesinde olduğu gibi şeftalide de bol miktarda A, B, C, E vitamini bulunuyor. Bu vitaminlerin yanında şeftali potasyum, demir ve magnezyum bakımından da zengin meyveler arasında yerini alıyor.
1 küçük boy şeftali 1 porsiyon meyveye denk gelir.
Ilıman iklim bitkisi olarak bilinen şeftali ülkemizde Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi, Marmara ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde yetiştiriciliği yapılmaktadır.
5. Üzüm
Yüksek lif içeriğine sahip yaz meyvelerinden bir tanesi de üzümdür. Üzüm cilt ve kalp dostu bir yaz lezzetidir. Soğuğa dayanıklı olan bir meyvedir. Her çeşidi sevilerek tüketilen hatta mevsimi olmadığı zamanlarda da kuru üzüm halinde tüketilmeye devam edilen bir meyvedir.
Üzümde bulunan ‘resveratrol’ adlı bileşen, bilinen antioksidan vitaminlere oranla 30-50 kat daha fazla antioksidan özelliğe sahip oldukça değerli bir maddedir. Bu antioksidan bileşen, düzenli olarak tüketildiğinde kansere karşı önemli bir koruma sağlar. Üzümün kabuğunda ve çekirdeğinde vücuttaki zararlı maddeleri yok edecek antioksidan maddeler yer alır. Bu nedenle yaz mevsiminde üzümü çekirdeği ile beraber tüketilmesi önerilir.
Hazımsızlığa iyi gelir, mideyi rahatlatır, kolesterolün dengelenmesine yardımcı olur, göz sağlığını korur, böbreklerin sağlıklı çalışmasına da destek olur, kalp atışını dengeler.
Üzümün kırmızı ve yeşil çeşitlerinin özelliklerini karşılaştıracak olursak:
Kırmızı üzümün kardiyovasküler hastalık riskini düşürücü etkisi içeriğindeki ‘resveratrol’ adlı bileşik sayesinde gerçekleşir ve bu içerik tansiyonu önleyici ve kalp sağlığını destekleyicidir ve kandaki nitrik oksit seviyelerini yükselterek pıhtılaşmayı engeller. Aynı zamanda antioksidan içeriği nedeniyle kan damarlarını tıkayan ve koroner hastalıklara yol açan kötü kolesterolü önleyicidir.
Ancak yeşil üzüm, glisemik indeksi yüksek bir meyve olduğundan kontrollü tüketilmelidir. Gerek yeşil gerekse kırmızı üzümde 15 adedin geçilmemesi önemlidir. Kontrolsüz tüketimi, fazla kalori alımına sebep olarak kilo problemlerine ve bel bölgesi yağlanmalarına yol açabilir. C vitamini ve potasyum içeriği yüksek olan üzüm; en çok magnezyum ve fosfor mineralleri yer alır. A, B6, C, E ve K vitaminlerinin yanı sıra demir, potasyum, bakır, kalsiyum gibi mineraller de bulunuyor.
Ayrıca glikoz içeriğinin yüksek olması ve dolayısıyla kan şekerini hızlı yükseltmesi sebebiyle diyabet hastaları tarafından çok dikkatli tüketilmelidir.
Ülkemizde en yoğun olarak Ege Bölgesinde yetişmesi ile beraber Marmara, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde de üzüm yetiştirilmektedir.
6. İncir
İncir, lif içeriği oldukça yüksektir, besin lifi bakımından en zengin meyveler arasında yer alıyor ve bu sayede kabızlığı önleyerek sindirim sisteminin düzenli çalışmasını destekler. İncirin dişi ve erkek olarak türleri vardır. Dişilerin meyveleri erkeklere göre daha büyük ve daha fazladır ve meyveleri daha lezzetlidir.
Magnezyum, manganez, potasyum ve kalsiyum minerallerini bol miktarda içerdiğinden mineral gereksiniminin karşılanmasına da yardımcıdır. Kemiklerin güçlendirilmesine destek verirken kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucudur. Hazımsızlığa iyi gelir, bağırsak hareketlerini düzenler, sindirim sisteminin sağlıkla çalışmasına destek olduğu için kilo vermek isteyenlere de yardımcı olabiliyor. Bunların yanında incirin anne sütünü arttırdığı, kalp ve damar hastalıklarına iyi geldiği de biliniyor. Kas ve kemik gelişimine büyük oranda destek olur. Tansiyonu dengede tutan bir meyvedir. İncir yüksek oranda protein, vitamin ve mineraller içermektedir. Bu özelliği ile hücre yenilenmesini sağlar. Yüksek oranda protein, vitamin ve mineraller içermektedir. Bu özelliği ile hücre yenilenmesini sağlar.
Tıpkı üzüm gibi incirin de glisemik indeksi yüksek olduğundan, diyabet hastaları tarafından dikkatli tüketilmesi gerekmektedir.
Yaz aylarında tazesi, kış aylarında ise kurusu sevilerek tüketilen bir meyvedir:
Kuru incirin lif oranı yaş incire göre fazladır, bu özelliği ile sindirim sağlığını korur ve hazımsızlığa iyi gelir. Kuru incirin içinde potasyum vardır bu da tansiyonumuzu dengeler.
Yaş incir sivilce ve cilt problemleri için iyi gelen bir besindir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için yaş incir tüketilmesi tavsiye edilir. Yaş incirin içerisinde k vitamini ve kalsiyum var ve bu sayede kemikleri güçlendirir ve diş sağlığının korunması için de faydalıdır.
A, B2, B3 ve B6, C, E ve K vitamini içeren incirin içinde potasyum, magnezyum ve sodyum da bolca bulunur.
İncir, ılıman iklimlerde yetişir ve çoğunlukla Ege Bölgesi’nde yetişmektedir, bunun yanı sıra Akdeniz ve Marmara Bölgesi’nde de yetiştiriliyor.
7. Kayısı
Sarı meyveler grubunda yer alan kayısı, lif içeriği oldukça yüksek olan bir yaz meyvesidir. Tüm sarı meyveler gibi iyi bir potasyum kaynağı olması dolayısıyla tansiyonu dengeler, idrar söktürücü özellik taşıdığından ödem atılımını destekler. Yağı, çekirdeği ve meyvesinin kendisi de kullanılır.
Taze olarak tüketildiği gibi kurusu da tüketilmektedir. Yaş kayısı yaz aylarında rahatlıkla bulunup tüketilebilirken kuru kayısıyı ise yıl boyunca bulup tüketilmesi mümkündür.
A vitaminin içeriğinin oldukça yüksek olması sayesinde antioksidan özellik taşır, bu sayede kansere karşı korur. Aynı zamanda göz ve sinir sisteminin sağlığının korunmasında da etkilidir. Bağışıklığı güçlendirici ve cilt epitel dokusunu yenileyicidir. Kayısı, kansızlık problemi yaşayanlar için oldukça faydalıdır, göz sağlığını korur ve stresi azaltmak gibi etkiye de sahiptir. Vücutta idrar söktürücü bir etki de oluşturur.
Yüksek posa içermesi dolayısıyla uzun süren tokluk hissi sağlayarak iştah kontrolüne yardımcı olur, kilo vermeye yardımcı olur. Yüksek lif içeriği sayesinde sindirim sistemini düzenler, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine destek vererek kabızlık ve şişkinlik sorunlarını önler. Kayısı, potasyum içeriği bakımından zengin bir meyve olduğundan, böbrek hastalıklarında tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir.
4 adet kayısı tüketildiğinde, 1 porsiyon kayısı tüketilmiş olur.
A, B, C ve E vitaminleriyle demir, magnezyum, kalsiyum, fosfor ve potasyum mineralleri bakımından zengindir.
Kayısı, ılıman ve sıcak iklimleri tercih etmektedir. Ülkemizde kayısı ağaçları Malatya başta olmak üzere Elazığ, Mersin, Iğdır ve Antalya’da yetişmektedir. Ege, İç Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde de çok yaygındır.
8. Kiraz
Yaz aylarının sevilen meyvelerinden biri olan kiraz, antioksidan A ve C vitaminleri ile potasyumun iyi bir kaynağıdır. Yaz mevsimi böbrek ve bağırsak dostlarından biri olan kiraz, sıcak günlerde bolca tüketilen bir meyvedir. Vişnenin tatlı ikizidir.
Demir içermesi nedeniyle kan yapımını desteklerken yüksek lif içeriği sayesinde de sindirim sorunlarının önüne geçilmesine katkıda bulunur. Kalp sağlığını destekleyen kiraz, baş ağrılarını ve migren ataklarını azaltmaya da yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve içerdiği antioksidanlar sayesinde kansere karşı koruma sağlayan kiraz, oldukça sağlıklı bir meyve türüdür. Kan şekerini dengeler, yüksek kötü kolesterolü düşürür, kabızlığa ve böbrek taşına iyi gelirken kanın temizlenmesine de destek olur. Safra kesesinde ve böbreklerde oluşan taşın çok rahat şekilde atılmasını sağlar. Kiraz vücuda zararlı olan maddelerin çok daha kısa sürede atılmasını sağlar. Ayrıca kirazda bulunan karoten, göz sağlığını koruyan bir maddedir. Kiraz yiyerek A vitamini ihtiyacını karşılamış olursunuz. Bol fosfor içeren kiraz, stresli zamanlarda rahatlatan sağlayan bir meyvedir. Uykusuzluk çekenler için bir çözüm olarak uykuya dalmayı kolaylaştırır. Araştırmalar, kirazın uyku kalitesi ve süresini arttırdığına işaret ediyor. Kiraz sapından yapılan çaylar prostat ve regl ağrılarını azaltır. Kiraz mevsiminde yenirse iltihaplanmayı azaltır. Bunca faydasına rağmen aşırı miktarda kiraz tüketimi mide sağlığını olumsuz etkileyebilir ve mide ekşimesi gibi problemler oluşabilir. Aynı zamanda bağırsak hareketlerini artırıcı etkisi bulunduğundan, aşırı miktarda tüketimi ishale yol açabilir.
10-12 adet kiraz bir porsiyon meyve olarak tüketilebilir.
Kiraz güçlü bir antioksidan olan C vitamini açısından oldukça zengindir. Yağ, kolesterol veya sodyum içermezler. A, B, C ve K vitaminleri bakımından zengin kirazın içinde bunlara ek olarak demir, çinko ve magnezyum gibi mineraller bulunuyor.
Lif, kalsiyum ve protein gibi temel minerallerin yanı sıra ayrıca önemli miktarlarda potasyum içerirler. Buna ek olarak kiraz; bor, melatonin gibi başka yararlı bileşiklere de sahiptir.
Kiraz yetiştiriciliği ülkemizde en çok Marmara, İç Ege ve Orta Anadolu Bölgesi’nde yapılır.
Yaz Meyveleri Daha Sağlıklı Nasıl Tüketilir?
Yaz mevsiminde yetişen meyvelerin hepsi birbirinden lezzetli, vitamin ve mineral kaynağıdır ancak bu meyvelerin daha sağlıklı nasıl tüketildiği bilinmezse ya yeteri kadar faydasını görülemeyebilir ya da yanlış kullanım ile belki de yararından çok zararını bile görülebilir. Bu yüzden yaz meyvelerinin faydalarının yanı sıra nasıl daha sağlıklı tüketilebilir bilmek gerek.
Meyveleri seçerken dikkatli olunmalı. Yani meyve seçiminde daha büyük veya parlak görünenleri değil; ezilmemiş, diri meyvelerin tercih edilmesi gerekiyor. Böylelikle sulu, lezzetli meyvelerin besin değerlerinden daha iyi bir şekilde yararlanılabilir. Yaz aylarında yetişen meyvelerin mutlaka dikkatli seçilmesi gerekir. Meyveleri en taze ve doğal şekliyle tüketmeye özen gösterilmeli. Böylece hem sağlıklı beslenebilir hem de bağışıklık sisteminizi destekleyebilirsiniz.
Ara öğünlerde yaz meyveleri tercih edilmeli. Özellikle öğünler arası biraz açıldığı zaman çok fazla acıkma hissi olanlara ara öğün tüketilmesi önerilir. Üstelik yaz mevsiminin sulu ve ferahlatıcı meyveleriyle lezzetli ve sağlıklı ara öğünler hazırlamak çok sağlıklıdır. Örneğin yoğurdun içine yaz meyvelerini doğrayıp koymak sağlıklı bir ara öğün açısında önerilir. Böylelikle meyveler tatlı isteğinizi kontrol ederken de yardımcı olabilir.
Yaz veya kış meyvesini en doğru ve sağlıklı tüketmenin en önemli yollarından biri de her meyveyi mevsiminde tüketmektir. Mevsim meyvelerinin lezzetleri de yüksek olur, besin değerleri de yüksek olur. Mevsiminde beslenerek doğa şartlarında yetişen meyvelerden en fazla vitamin ve mineral alınabilir.
Meyveler kontrollü tüketilmeli. Kişilerin günlük tüketecekleri meyve miktarları yaşa, cinsiyete, kiloya, boya, kişilerin hareketlilik düzeylerine, enerji ihtiyaçlarına, var olan hastalıklarına göre değişir. Bu nedenle herkesin tüketeceği meyvelerin porsiyon miktarı aynı olmayabiliyor.
Tek seferde bu yaz meyvelerinden sadece bir çeşidi tüketmek bir porsiyona karşılık gelir. Aksi halde bir oturuşta hepsinden birer porsiyon tüketmek yarardan çok zarar verir, karaciğeri ve bel bölgesini yağlandırabilir. Vücut çeşitli vitamin ve minerallere ihtiyaç duyduğundan seçilecek meyveler her defasında değiştirerek tüketilmeli.
Meyveleri tüketirken tek başına tüketilmesi genelde önerilmez. Meyve tek başına yenildiği zaman kan şekeri hızla yükseliyor ve sonra hızla düşüyor. Önerilen ise yanında ya çiğ kuruyemiş tercih etmek ya da süt, yoğurt gibi yiyeceklerle birlikte tüketmektir. Böylelikle kan şekerinin hızlı yükselmesini ve düşmesini engellenecektir. Meyve tüketimi geç saatlerde yapmak sindirim açısından zor olur ve şekeri de yükselttiği için geç saatlere meyve tüketilmesi önerilmez. Saat akşam 8 olduktan sonra bir şeyler yiyip içmeyi kesmek gerekir.
Yaz meyvelerinden kırmızı meyve tüketilmesi daha çok önerilir.
Yaz Meyveleri Ne Kadar Tüketilmeli?
Yaz meyvelerinin tüketiminde genelleme yapılacak olunursa günde ortalama: kadınların 2 porsiyon, erkeklerin ise 3 porsiyon meyve önerilir. Bu da haftalık ortalama olarak: kadınlar için 14 porsiyon meyve tüketimi ve erkekler için ise 21 porsiyon meyve tüketimi anlamına geliyor.
Ayrıca bazı yaz meyveleri için uzmanlar tarafından günlük önerilen maksimum meyve miktarlarını da şunlardır: şeftali için 1 tane, kayısı için 4 tane, mürdüm eriği için 4 tane, yenidünya için 6 tane, yeşil erik için 10 tane, incir için 4 tane, kiraz için 12 tane, üzüm için 15 tane, dut için 10 tane, karpuz için 4 küçük üçgen dilim, kavun için 6 küçük üçgen dilim ve çilek için 10-12 tanenin aşılmamasını öneriyor.
Yaz Meyvelerinin Faydaları Nelerdir?
Yaz meyveleri vücudun günlük enerji ve besin ögesi gereksiniminin karşılanması, sağlığın korunması açısından oldukça önemlidir. Bunun sağlanabilmesi için her bir meyvenin besin değerleri bilinerek günlük olarak yeterli miktarlarda tüketilmesi gerekmektedir.
Yaz mevsiminde enerji ihtiyacının artması, havanın sıcak olması, metabolizmanın hızlanması daha fazla su ve vitamin almayı gerektirir. Yazın yetişen meyveler yeteri kadar tüketildiğinde bu ayların sıcak günlerinde ihtiyaç duyulan su ve besin öğelerini vücuda kazandırır ve hatta vücudu kışa hazırlar. Sıcaklardan dolayı terleyip sıvı ve mineral kaybına maruz kalınması bağışıklık sistemini de zayıflatabiliyor. Her çeşit meyveden yeterli miktarda tüketmek bağışıklık sistemi daha dirençli hale getirilebilir. Yaz meyveleri pek çok hastalığa iyi geldiği gibi, vücut direncini de koruyacak kadar faydalıdır.
Meyvelerin taze olarak bol miktarda tüketilmesi, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi başta olmak üzere pek çok faydayı da beraberinde getirir.
Lif ve C vitamini kaynağı olan bu meyveler ile sağlıklı bağırsaklara sahip olup birçok hastalığın oluşma riskini ortadan kaldırılabilir.
Bol vitamin içeren özellikle de yazın ihtiyaç duyulan A, B ve C vitaminlerini içeren yaz meyveleri önemlidir. Bu dönemde özellikle taze meyveler, C vitamini başta olmak üzere birçok vitamin ve mineralin temel kaynağıdır.
Bunun dışında yaz meyveleri kalp-damar sağlığını korur, kan şekerini dengeler, vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
Yaz Meyveleri ve Kış Meyveleri Arasındaki Fark Nedir?
Doğa, insanlığın mevsim koşulları içinde ihtiyaç duyabileceği her türlü vitamin ve minerali, mevcut zaman diliminde sunduğu meyveler ile karşılamayı sağlıyor.
Bu sebeple yazın sıcağında ferah; kışın soğuk rüzgârları altında ise güçlü hissetmek için bireylerin doğayla uyumlu bir beslenme düzeni sürdürmesi öneriliyor.
Kış meyveleri listesine bir bakıldığında atıldığında görülüyor ki meyvelerin çoğu, nişasta gibi enerji bileşenleri ve C vitamini yönünden daha zengindir.
Yaz meyveleri listesine bir bakıldığında ise meyvelerin daha sulu ve mineralli olduğu görülebilir
Yani yazın yetişen meyveler su ağırlıklı (kavun, karpuz, erik gibi) meyvelerle vücudun terle sıcak havadan dolayı kaybettiği su ve minerali geri kazandıracak şekildeyken kışın yetişen meyveler nişasta ve posa ağırlıklı(kestane, portakal gibi) besinlerle vücut sıcaklığımızı maksimum düzeyde tutacak ve iç sıcaklığımızı korur.
