Multivitaminler, çeşitli vitamin ve minerallerin yanı sıra diğer bileşenleri içeren diyet takviyelerdir. Multivitaminler, kesinlikle ilaç değillerdir. Bir multivitaminin ne kadar iyi olduğu konusunda bir standart olmadığı göz önüne alındığında, besin bileşenleri markaya ve ürüne göre değişir. Çoğu multivitamin, günde bir veya iki kez kullanılır ve normal beslenmenin yerine geçemez. Multivitaminin kullanma talimatı dikkatlice okunmalıdır. Tavsiye edilen günlük porsiyon aşılmamalıdır. Eczanelerden, çeşitli mağazalardan, süpermarketlerden ve ayrıca internet sitelerinden satın alınabilir.
Multivitaminin Özellikleri Nelerdir?
Multivitaminler, takviye edici gıda olarak kullanılırlar. Vücut sağlığının korunması için alınması gereken vitamin ve minerallerin bir arada bulunması halidir. Tablet, kapsül, toz ve sıvı şeklinde üretilir, bireyler istediklerine göre bu besin takviyelerini kullanırlar. Multivitamin faydaları, saymakla bitmez. İçerisinde, çok sayıda vitamin, mineral ve diğer bileşenler bulundurur. İnsanlar, multivitamin sayesinde bu vitamin ve minerallere kolay bir şekilde erişirler.
Multivitaminde Hangi Vitaminler Bulunur?
Multivitaminlerin içerdiği vitaminler aşağıda listelenmiştir.
1.B12 Vitamini
B12 vitamini, vücudumuzda bulunan kan ve sinir hücrelerinin sağlığının korunmasının yanı sıra tüm hücrelerimizde bulunan genetik materyal olan DNA’nın üretimine yardımcı olan bir besindir. B12 vitamini ayrıca yorgunluk ve halsizliğe neden olan bir kan hastalığı olan megaloblastik aneminin önlenmesine yardımcı olur.
B12 vitamini, balık, et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve diğer süt ürünlerinde bulunur. Saydığımız yiyeceklerin yanı sıra, istiridye ve inek karaciğerinde oldukça fazla bulunduğu bilinmektedir. Takviye edilmediği sürece, bitkisel gıdalar B12 vitamini içermezler.
Çoğu insan, yeterli B12 vitamini alır. Bununla birlikte, bazı insanlar tükettiği besinlerden B12 vitamini almakta zorluk çekerler. B12 vitamini insan vücudu tarafından iki aşamada emilir. İlk olarak, midenin hidroklorik asidi, bağlı olduğu proteinden B12 vitaminini uzaklaştırır. İkincisi, serbest kalan B12 vitamini, mide tarafından üretilen bir protein olan intrinsik faktör ile birleşir ve ikisi vücut tarafından birlikte emilir.
B12 vitamini takviyeleri, uygun dozda alındığında genellikle güvenli kabul edilir. Yetişkinler için önerilen günlük gereksinimin ortalama 2.4 mikrogram olduğu bilinmektedir.
Yüksek dozlarda B12 vitamini almak şu zararlara neden olabilir.
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- İshal
- Halsizlik
- El ve ayaklarda karıncalanma hissi
2.B6 Vitamini
Piridoksin olarak da bilinen B6 vitamini, B grubu vitaminlerine aittir. B6 vitamininin sinir sistemi, kan hücresi üretimi, bağışıklık sistemi ve hormonal sistemde işlevleri vardır.
Kümes hayvanları, balık, patates, nohut, muz ve takviye edilmiş tahılların tümü B6 vitamini kaynaklarıdır. Ayrıca, B6 vitamini kapsül, tablet veya sıvı şeklinde de üretilir.
B6 vitamini eksikliği, böbrek hastalığı veya ince bağırsağın, tüketilen besinlerin emmesini kısıtlayan hastalıkları olan insanlarda oldukça yaygındır. Bazı epilepsi ilaçları ve alkol bağımlılığı da B6 vitamini eksikliğine yol açabilir.
B6 vitamini eksikliği, kansızlığa (vücudumuzun dokularına yeterli oksijen taşıyan sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliği) ve zayıflamış bir bağışıklık sistemine neden olabilir. B6 vitamini eksikliğine sıklıkla folik asit (vitamin B9) ve B12 vitamini gibi diğer B grubu vitaminlerinin eksikliği eşlik eder.
3.A Vitamini
Yaygın olarak retinol olarak bilinen A vitamininin, vücudumuzda çeşitli işlevleri vardır. A vitamini, bağışıklık sisteminin (vücudumuzun hastalık ve enfeksiyona karşı doğal savunması) doğru çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca, karanlık ortamlarda daha iyi görmemize ve cildin sağlığını, burun gibi belirli vücut bölümlerinin dış katmanının korunmasına yardımcı olur.
Beta karoten ve retinol, gıdalarda bulunan iki A vitamini formudur. Retinol, hayvansal gıdalarda bulunur. Bitkilerde bulunan ve onlara rengini veren bir pigment olan beta karoten, A vitamininin bir diğer formudur. Vücutta nörolojik fonksiyonların, sağlıklı görmenin ve cilt sağlığının sürdürülmesi için çok önemlidir.
Peynir, yumurta, süt, yoğurt ve karaciğer gibi besinler zengin A vitamini kaynaklarıdır. Ayrıca, beta karoten formunda ki A vitamini, ıspanak, havuç, tatlı patates, kırmızı biber, mango, papaya ve kayısı gibi sarı meyvelerde bulunduğu bilinmektedir. Ayrıca, multivitamin kapsüller gibi takviye edici gıdalarda da A vitamini bulunur.
A vitamini yeteri kadar alınmadığında, kseroftalmi adı verilen bir göz rahatsızlığına neden olabilir. Kseroftalmi, loş ışıkta görememe hastalığıdır. Tedavi edilmezse körlüğe neden olabilir.
4.D Vitamini
D vitamini, vücuttaki kalsiyum ve fosfat seviyelerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu besinler kemiklerin, dişlerin ve kasların sağlığını korumak için gereklidir. Yani, dolaylı olarak D vitamini, vücudumuzda ki dişlere, kaslara ve kemiklere fayda sağlamaktadır.
D vitamini, besinlerden ve takviye edici gıdalardan (multivitamin gibi) alınabildiği gibi güneş ışığından da alınabilir. Çoğu insan, D vitaminini Nisan ayının başından, Eylül ayının sonuna kadar güneş ışığından alabilmektedir. Cilt, doğrudan güneş ışığına maruz kaldığında, vücut D vitamini üretir.
D vitamini gıdalarda da bulunabilir. Somon, sardalya, ringa balığı, kırmızı et, karaciğer ve yumurta sarısı D vitamini bulunan gıdalara örnektir. D vitaminin bir başka kaynağı da besin takviyeleridir.
Genellikle dışarı çıkmayan veya çıkamayan insanlarda, cildini kapatan giysi giyen insanlarda D vitamini eksikliği görülür. D vitamini eksikliği, çocuklarda raşitizm gibi kemik malformasyonlarına ve yetişkinlerde osteomalazi olarak bilinen kemik rahatsızlığına neden olabilir.
Çok fazla D vitamini alınırsa, vücutta çok fazla kalsiyum birikebilir. Bu, kemik bozulmasının yanı sıra böbrek ve kalp sorunlarına neden olabilir. Güneş ışığına çok fazla maruz kalarak daha fazla D vitamini alınamaz.
5.Kalsiyum
Kalsiyum, insan vücudunda en çok bulunan mineraldir. Kemik sağlığı, dolaşım sistemi, kas ve sinir sistemlerinin uygun işleyişi için gereklidir. Vücudumuzdaki toplam kalsiyumun sadece %1’i dolaşım sisteminde görev alırken, %99’u kemiklerimizde depolanır. Vücudumuza daha fazla kalsiyum gerektiğinde, kemiklerimizde bulunan kalsiyum depolarından kalsiyum salınır. D vitamini, kalsiyum emilimine yardımcı olur. Vücuttaki birçok metabolik aktivitede kalsiyum, koenzim olarak görev alır.
İnsan vücudu kendi başına düzgün çalışacak kadar kalsiyum içermediğinden, dışarıdan kalsiyum takviyesi gereklidir. Süt ürünleri, yeşil turpgiller, sebzeler, meyve suları ve takviye edilmiş tahıllar kalsiyum açısından zengin gıdalar arasında yer alır. Ayrıca kalsiyum, takviye edici gıdaların (multivitamin gibi) içerisinde de mevcuttur.
Kalsiyum ayrıca, pıhtılaşma sürecinde yer alan çeşitli enzimler için bir kofaktör olarak kan pıhtılaşmasında rol oynar ve kan damarlarının genişlemesine ve büzülmesine de katkı sağlar.
Kalsiyum, hücreler ve dokular arasında bir haberci olarak hareket ederek vücuttaki sinir sinyallerinin iletilmesinde rol oynar. Hormon üretiminde de işlevi olduğu bilinmektedir.
Yeterince kalsiyum almayan kişilerde, kalsiyum rezervleri tükendiği için ileriki yaşamlarında osteoporoz (kemik yoğunluğu ve kalitesinde azalma ile kendini gösteren bir hastalık) gelişme riski daha yüksektir. Ayrıca düşük kalsiyum tüketimi, boyunuza göre zayıf olmanıza neden olabilir. Kalsiyum emilimini engelleyen bazı gastrointestinal hastalıklara sahip olmak osteoporoz hastalığı riskini arttırmaktadır. D vitamini gastrointestinal sistemden kalsiyum emilimine yardımcı olduğundan, sağlığı korumak için her iki besinden de yeteri kadar almak önemlidir.
6.Fosfor
Fosfor, vücudumuzda en çok bulunan ikinci mineraldir. Fosfor, vücut tarafından atık filtreleme ve hücre onarımı dahil olmak üzere çeşitli işlemler için gereklidir. Kemiklerimizi güçlü ve sağlıklı tutmak, vücut enerjimizi üretmek ve kaslarımızı hareket ettirmek için fosfora ihtiyaç duyarız.
Çoğu gıdanın fosfor içerdiği bilinmektedir. Özellikle protein açısından zengin besinlerde fosfor oldukça fazla bulunur. Kırmızı et, kümes hayvanları, balık, süt ve süt ürünleri, yumurta gibi gıdalar fosfor açısından zengin gıdalardır. Fosfor ayrıca, takviye edici gıdalarda da bulunmaktadır.
Vücudumuza çok fazla fosfor mineralinin girişi zararlı olabilmektedir. Fosforun fazlalığı, ishale ve organlarda bulunan yumuşak dokunun sertleşmesine neden olabilir. Bu nedenle vücutta fosfor dengesini kurmak önemlidir.
Vücudun ihtiyaç duyduğundan daha az fosfor bulundurması, eklem ağrısı, kemik ağrısı, iştah kaybı ve çocuklarda zayıf kemik gelişimine neden olur.
Multivitaminin Faydaları Nelerdir?
Multivitaminler, yukarıda listelemiş olduğumuz vitamin ve mineralleri barındırdığından oldukça faydalıdır.
Kalp vücutta kritik bir organdır ve sağlıklı tutulması gerekmektedir. Yüksek kaliteli multivitamin almak, bilim insanlarının yaptığı çalışmalar ile daha düşük kardiyovasküler hastalık riski oluşturduğu bilinmektedir.
Vücudumuz çeşitli gıdalara ihtiyaç duyduğunda, kendimizi zayıf ve halsiz hissederiz. Düzenli bir multivitamin kullanımı, canlılığınızı yeniden kazanmanıza yardımcı olacaktır. Multivitaminler ve sağlıklı bir yaşam tarzı, enerjik ve aktif kalmanıza yardımcı olabilmektedir. Ayrıca multivitaminler, sağlıklı ve dinç bir dış görünüme sahip olmayı beraberinde getirir.
Multivitaminin içerdiği çeşitli vitaminler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve çeşitli alerji semptomları azaltmaya yardımcı olur. Bağışıklık sistemi güçlendiğinden, çeşitli hastalıklara yol açan bakteri ve virüslerin vücut içinde yarattıkları etkilerin kontrol edilmesine oldukça fayda sağlamaktadır.
Vücuttaki serbest radikaller, kas ve yaşlanma sorunlarının birincil nedeni oldukları için tehlikelidir. Multivitaminlerde bulunan antioksidanlar bu serbest radikalleri nötralize edebilir. Multivitaminlerin bu zararlı serbest radikallerin kontrol altında tutulmasına yardımcı olduğu bilinmektedir.
Vücudumuzun en önemli organlarından olan beyin, sağlıklı bir şekilde çalışması için çeşitli vitaminlere ve minerallere ihtiyaç duyar. Multivitaminler, beynin sağlığı için gerekli olan vitamin ve mineralleri barındırdığından beynin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur. Yeterli vitamin ve mineral almak, ruh halimizden sorumlu beyin fonksiyonlarını iyileştirdiği bilinmektedir.
Multivitaminin Zararları Nelerdir?
Düzenli ve aşırı dozdan kaçınıldığında multivitaminlerin zararlı olduğu konusunda herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Fakat düzensiz ve aşırı kullanımda çeşitli vücut fonksiyonlarının doğru çalışmadığı bilinmektedir. Aşırı kullanımda, karaciğer ve böbreklerde hasar meydana gelebilir.
Multivitamin Hapı Nasıl Kullanılır?
Doktorlar, hasta olduğumuz zaman bize çeşitli ilaçlar yazmaktadırlar. Bunun yanında bazen, multivitamin gibi haplar önerirler. Multivitamin haplar, vücut direncimizi artırdığından, hastalıkları daha kolay bir şekilde yenmemizi sağlarlar. Dolayısıyla, doktor kontrolünde multivitamin hap kullanmak, hastalığı yenmede doğrudan rol oynamasa bile bu süreçte vücudumuza yardımcı olduğu bilinmektedir.
Multivitaminler, genellikle günde bir kez alınır. Ancak dozaj, üründen ürüne değişebilmektedir. Multivitamin hap, aç karna veya tok karna kullanılabilir. Ancak mideniz hassas ise tok karna kullanmak daha güvenli olacaktır. Multivitamin hap kullanımından önce mutlaka, üzerinde bulunan kullanım bilgisini okuyun.
Multivitamin Şurubu Nasıl Kullanılır?
Multivitamin şurup genellikle çocuklarda ve bebeklerde vitamin eksikliğini gidermek amacıyla kullanılır. Multivitamin şurubu kullanmadan önce mutlaka üstünde yazılı olan kullanım bilgisini okuyun ve bir ölçüm kaşığı yardımı ile üstünde yazılı olan miktar kadar tüketin.
