Kuşkonmaz toplum dilinde serçe otu olarak da bilinen, bilimsel adı Asparagus officinalis olan zambak ailesinden bir bitki türüdür. Genç sürgünleri bahar sebzesi olarak kullanılır. Baktıkça yaşamaya devam eden çok yıllık bir bitki türüdür.
Kuşkonmazın Besin Değerleri Nedir?
Kuşkonmazın % 90’ından fazlası sudan oluşmaktadır. Bu sebeple düşük kalorili sebzeler arasında yerini alır. 100 gr kadar kuşkonmazda 2,2 gram protein, 2,9 gramı lif olmakla berabere 4 gram karbonhidrat içerir. İçeriğinde yağ bulundurmaz. Bununla beraber potasyum, magnezyum, folat ( B9 vitamini) ve diğer B grubu vitaminleri ile birlikte C vitamini içerir.
Kuşkonmaz Ne İşe Yarar?
Pek çok yemeğe katılarak yenilen kuşkonmaz, kalp-damar, üreme, bağışıklık ve kemik sağlığı için çok yararlıdır. Afrodizyak etkisi vardır ve depresyona karşı en etkili bitkilerden biridir. İdrar yolu sağlığını korur ve hücrelere zarar veren serbest radikallerin etkisini azaltır.
Kuşkonmazın Faydaları Nedir?
Kuşkonmazda yüksek oranda bulunan folat hamilelik sürecini sağlıklı geçirmek isteyenler için oldukça önemlidir. Folat vücudumuzda hücrelerin gelişmesi ve büyümesi, DNA yazılımı gibi hamilelik ve yaşam süresince vücutta gerçekleşen hayati süreçlerde önemli rol oynar. Günlük 100 gram kuşkonmaz tüketmek, folat ihtiyacının %34’ünü karşılayacağından hamilelik sürecinde olan kadınların folat alımını desteklemek adına güzel bir kaynak olacaktır. Folat, kırmızı kan hücrelerinin oluşturulmasına yardımcı olan temel bir besindir. Koyu yeşil yapraklı birçok sebzenin folat içeriğinin yüksek olduğu ve günlük beslenme rutininde yer alması gerektiği unutulmamalıdır.
Kalp ve damar sağlığı açısından folat içeriğinin yüksek olması, sadece hamilelik sürecinde değil, kalp sağlığı için de oldukça önemlidir. Potasyum içeriği de zengin olan kuşkonmaz düşük sodyum takviyesi ile kalp ve damar sağlığını korumak ve hastalıklarını önlemek için büyük destek sağlar. Kuşkonmazda bulunan potasyumun kan basıncını düşürmek için iki görevi bulunur. Bu görevden birincisi kan damarlarının duvarlarını gevşetmek, ikincisi ise aşırı tuzu idrar yoluyla dışarı atmaktır.
Yapılan hayvan çalışmalarında ise kuşkonmazın içeriğinde bulunan aktif bir bileşiğin kan damarlarının genişlemesine neden olarak tansiyon düşürücü etkisi olabileceği gösterilmiş, ancak daha çok insan çalışmalarına ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır. Potasyumdan zengin beslenmenin desteklenmesi kalp damar sağlığını korumak ve tansiyonu sağlıklı aralıkta tutmak için en etkili yollardan biridir.
Kas ve kemik sağlığı için kuşkonmaz içerdiği D vitamini, K vitamini ve minerallerle kemik ve kas sağlığını koruyucu etkiye sahiptir. Yetersiz alınan K vitamini kemiklerin çabuk kırılması ile ilişkilidir. 100 gr kuşkonmaz, günlük alınması önerilen K vitamininin yarısından fazlasını sağlar. Yeterli alınan K vitamini vücutta kalsiyum emiliminin artmasını sağlayarak kemik sağlığına katkıda bulunur ve kemik erimesi riskini azaltır. K vitamini kemik yoğunluğunu korumada yardımcı kemik mineralizasyonunu düzenler. Kuşkonmazın içeriğinde bulunan magnezyum da hem kemik sağlığına hem de kas ve iskelet sistemi sağlığı üzerinde kasılmaların düzenlenmesi ve sinir iletiminin sağlanması gibi olumlu etkilere sahiptir. Bağışıklığı güçlendirmeye yarayan birçok özelliği vardır bunlardan en çok ilgi görenlerinden biri de glutatyondur. Kuşkonmaz içerdiği glutatyon sayesinde vücutta stres durumunda oluşan serbest radikallerin vücuttan atılmasını sağlar. Yine prebiyotik içeriği iyi olan kuşkonmazın bu özelliği ile de bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi vardır.
Kuşkonmazın Yan Etkileri Nedir?
K vitaminden zengin bir besin olan kuşkonmaz kan sulandırıcı ilaç kullanan kişilerin dikkatli tüketmesi gereken besinlerdendir. Tansiyon düşürücü ilaç kullananlar, kuşkonmazın tansiyon düşürme etkisi ile birleştiğinde kan basıncı seviyelerinde ciddi bir düşüşe neden olabilir ve ciddi sağlık sıkıntılarına yol açabilir. İdrar sökücü özelliği olan kuşkonmaz bu tür diüretik ilaç alan kişiler için ilacın etkisini artırarak sağlığı olumsuz etkileyebilir.
Kuşkonmaz Nasıl Kullanılır?
Faydalı özelliklere sahip olan kuşkonmaza çiğ veya pişmiş olarak sofralarda yer verilebilir. Çiğ olarak salatalara ilave edebilir, et yemeklerinin yanına fırında ızgara yapılarak kullanılabilir. Yapılan çalışmalarda kuşkonmazın piştiğinde C vitamini içeriğinin bir kısmının kaybolduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda kuşkonmazın köklerinin fenolik bileşiklerden zengin olduğu bilinmektedir. Bu sebeple köklerin kaynatılmasından elde edilen suyu da yemeklerde değerlendirmek oldukça faydalı olacaktır.
Kuşkonmazın özelliklerini kaybetmemesi için çok fazla pişirmemeye dikkat edin. Kuşkonmaz yemek pişirmek için fazla suya ihtiyaç duymaz. Kuşkonmazı kaynar suda 1 dakika beklettikten sonra salatalarınıza çok yakışacaktır. Aynı şekilde ana yemek için kullanılabilir veya garnitür olarak servis edilebilir. Bu malzeme çorbalara, salatalara, sotelere ve patates kızartmalarına iyi uyum sağlar, ancak tek başına da tüketebilirsiniz.
Kuşkonmaz çabuk bozulur, bu nedenle buzdolabında saklamak önemlidir. Daha hızlı bozulabileceklerinden, düşük sıcaklıklarda tutulmayanları satın almayın. Satın aldıktan sonra iki veya üç gün içinde tüketmeye çalışın.
Kuşkonmaz Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?
Kuşkonmaz, ilginç besin çeşitliliği ile öne çıkıyor. Ayrıca, düşük kalorili bir besindir. Beslenme uzmanları tarafından faydaları sıklıkla gündeme gelen kuşkonmaz, her ne kadar çok fazla tüketilmese de bir beslenme rutini belirlemek isteyenler için oldukça yeterli bir alternatiftir. İçeriğindeki vitamin, mineral ve protein oranı bakımından zengin olan kuşkonmaz aynı zamanda tam bir vitamin deposudur. Kuşkonmaz içerdiği D vitamini, K vitamini ve minerallerle kemik ve kas sağlığını koruyucu etkiye sahiptir. Yetersiz alınan K vitamini kemiklerin çabuk kırılmasıyla ilişkilidir. Yüz gr kuşkonmaz, günlük alınması önerilen K vitamininin yarısından fazlasını sağlar. Yeterli alınan K vitamini vücutta kalsiyum emiliminin artmasını sağlayarak kemik sağlığına katkıda bulunur ve kemik erimesi riskini azaltır.
Kimler Kuşkonmaz Kullanmamalıdır?
Gut hastalığı olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Emziren anneler tarafından süt arttırıcı özelliği olsa da hamile kadınlar tarafından tüketimi zararlı olabilir. Kuşkonmaz aynı zamanda doğum kontrolünde kullanılan bir besin olduğu için hamilelik döneminde kullanımında kaçınılmalıdır.
Kuşkonmaz Nerede Yetişir?
Kuşkonmaz düşük kalorili bir besindir. Yüz gr’lık bir porsiyon sadece 20 kalori içerir ve yüksek besin içeriği, önemli bir A vitamini, B kompleksi vitaminleri, C, E, K, kalsiyum, demir ve magnezyum kaynağıdır. Mükemmel bir lif kaynağı olan kuşkonmaz, daha uzun süre tok hissetmenizi sağlayarak iştahınızı kontrol etmenize yardımcı olur.
Kuşkonmaz Nasıl Saklanır?
Taze kuşkonmaz genellikle demet halinde gelir ve bir lastik bantla bağlanır. Bant, kuşkonmazı dik olarak saklamayı ve tazeliğini korumayı kolaylaştırır. Gerekirse uçları kesin. Keskin bir bıçak alın ve biraz sert ve odunsu olan kısmı kesin. Kesilen uçları atabilirsiniz.
Bir torba veya kavanoza su doldurun. Kabı sonuna kadar doldurmanıza gerek yok; kuşkonmazı nemli tutmak için yeterli su koymak yeterlidir. Bir diğer uygun yöntem ise bir kağıt havluyu ıslatıp kuşkonmazın kesik uçlarına sarmaktır. Kağıt havlu kurudukça birkaç günde bir değiştirmeniz gerekecektir. Kuşkonmazı kapta dik olarak saklamanızda yarar vardır. Kuşkonmazı dik olarak saklamak, kaptaki suyu emmesini sağlayarak saplarını taze ve sağlam tutar. Saklama poşeti kullanıyorsanız, poşetin üst kısmını kuşkonmazın etrafına lastik bantlayın, böylece su dökmeden buzdolabının kapısında dik olarak saklayabilirsiniz.
Su bulanıklaştığında suyu değiştirmeniz de önemlidir. Pişmiş kuşkonmazı saklamak için: Kuşkonmazı fazla pişirmeyin. Aşırı pişmiş kuşkonmaz lapa gibi olur ve sakladıktan sonra tekrar ısıtmaya çalışırsanız yenmez olur. Pişmiş kuşkonmazınızı saklamak istiyorsanız, pişirdikten sonra hala diri kaldığına emin olun. Kuşkonmazı haşlamak veya buharda pişirmek, gevrek dokusunu korurken lezzetini ortaya çıkarmanın iyi yollarından biridir.
Kuşkonmazı hava geçirmez bir kapta saklayın. Pişmiş kuşkonmazı mümkün olduğunca az hava içeren bir kapta saklarsanız en uzun süre dayanır. Sıkı oturan bir kapağa sahip plastik veya cam bir gıda saklama kabı en iyisidir. Kuşkonmazı buzdolabında en fazla beş ila yedi gün tutun. Pişmiş kuşkonmaz, saklandıktan sonraki birkaç gün içerisinde tüketilmesi gerekir. Bundan sonrasında parlak ve sert dokusunu kaybeder.
Kuşkonmaz Kaç Kaloridir?
Düşük kalori içeriği (100 gramda yaklaşık 20 kcal), yüksek oranda su (%90) ve enerji besinleri sayesinde hipokalorik diyetler için ideal bir besindir. Ayrıca yüksek lif içeriği tokluk hissi sağlayarak iştahı azaltmaya yardımcı olur. Pişmiş, haşlanmış, süzülmüş, tuzlanmış kuşkonmaz 0 miligram Kolesterol ve 0,22 gram yağ içerir. 100 gram kuşkonmaz, pişmiş, haşlanmış, süzülmüş, toplam günlük ihtiyacınızın %1’i olan 22 kalori içerir. 100 gram kuşkonmaz, pişmiş, haşlanmış, süzülmüş, 4 gram karbonhidrat, 2 gram lif, 2 gram protein, 240 mg sodyum ve 90 gram su içerir.
