Sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve ideal kilo yönetimiyle diyabetin kontrol altına alınması mümkündür. Şeker hastalığında sebze, baklagil ve süt ürünlerinden zengin bir beslenme planı uygulanır. Buna diyabetik diyet adı verilir. Şeker, şeker içeriği yüksek olan besinler, beyaz un ve beyaz undan yapılmış besinler, hamur işleri ve tüm tatlı çeşitleri kısıtlanır. Tam tahıllı un ve tam tahıllı undan yapılmış besinler, liften zengin yiyecekler ve glisemik indeksi düşük olan karbonhidratlar beslenme listesine eklenir. Aynı zamanda doymuş yağ ve tuz tüketimi de bu süreçte kısıtlanmalıdır. İdeal kilosundan fazla olan diyabet hastaları için aynı zamanda kilo kaybı da hedeflenmelidir. Yemeklerin porsiyonunu azaltmak, şeker içeriği yüksek olan besinleri kısıtlamak ve fiziksel aktiviteyi artırmak ideal kiloya ulaşılmasını sağlar.
Diyabet hastalarına önerilen diyabetik diyet aynı zamanda sağlıklı beslenme programıdır. Diyabetik diyet sayesinde genel vücut sağlığı korunur, kan şekeri kontrolü sağlanır, kan kolesterol seviyesi dengelenir, kan basıncı korunur, ideal kilo aralığı korunur ve diyabet komplikasyonlarının gelişmesi engellenir.
Diyabetik Diyet Nasıl Çalışır?
Diyabetik diyette glisemik indeksi yüksek olan besinler, şeker ve şeker içeren tüm yiyecekler, beyaz undan yapılmış olan her türlü besin kısıtlanır. Bunun sebebi diyabet hastalarında gelişen kan şekeri dengesizliğinden kaynaklı diyabetik diyette günlük düzenli yemek yenilmelidir. Yemek saatleri belirli olmalıdır ve kan şekerinde düşme görülmeden ara veya ana öğün tüketilmelidir. Bununla beraber karbonhidrat içeriği yüksek olan besinler tüketilirken yanında mutlaka liften zengin besinler de yer almalıdır. Öğle ve akşam yemeklerinde tabağın yarısını nişasta içermeyen sebze ve taze yeşillikler oluşturmalıdır. Glisemik indeksi yüksek olan besinler kan şekerinde dalgalanmalara neden olur. Onun yerine glisemik indeksi düşük olanlar tercih edilmelidir. Beyaz un, beyaz undan yapılmış besinler, şeker içeriği yüksek olan besinler tamamen kısıtlanmalıdır ve patates, bezelye, havuç gibi besinler minimum miktarda tüketilmelidir.
Diyabetik Diyetin Sağlık Yararları Nelerdir?
Diyabetik diyet, diyabet hastalarına önerilen beslenme programıdır. Bunun yanı sıra diyabetik diyet sağlıklı besinlerden oluştuğu için aynı zamanda sağlıklı beslenme listesi olarak düşünülmelidir. Diyabetik diyetin sağlığa olan faydaları aşağıda sıralanmıştır.
- Genel vücut sağlığını korur.
- Kan şeker seviyelerinin kontrol altına alınmasını sağlar.
- Kan kolesterol seviyesini dengeler.
- Kan basıncının korunmasını sağlar.
- Sağlıklı ve ideal olan vücut ağırlığını korur.
- Diyabet komplikasyonlarının önüne geçer.
Diyabetik Diyetin Sağlık Riskleri Nelerdir?
Diyabet hastalığına sahip olanlar, sağlıklı beslenme planı ve kan şekerinin kontrol altına alınması için diyetisyene yönlendirilmelidir. Diyabetik diyet sayesinde kan şekeri seviyesini yönetmeye yardımcı olan sağlıklı besinler listeye eklenir. Kişiye uygun hazırlanan diyabetik diyette yer alan besinler tercihe bağlı değiştirilmemelidir. Bilinçsizce listede olan besinlerin çıkarılması veya eklenmesi kan şekerinde bozulmalara neden olur. Sonucunda da ciddi komplikasyonlar görülebilir. Kişiye özel hazırlanan diyet listesinin dışına çıkılmamalıdır ve diyet listesinde yer alan öğün saatlerine uygun hareket edilmelidir.
Şekeri Kesen İpuçları Nelerdir?
Diyabetik diyette şeker ve şeker içeren tüm besinlerin tüketimi sınırlandırılır. Diyete yeni başlayan kişilerin en başta zorlanması normaldir. Vücudun şekersizliğe alışması için zaman tanınmalıdır. Şekeri kesmeye yardımcı olabilecek ipuçları aşağıda listelenmiştir.
- Bal, pekmez ve sofra şekeri gibi besinler basit karbonhidratlardır. Basit karbonhidratlar kan şekerini doğrudan etkiler ve hızlı bir şekilde yükselmesine neden olur. Bu besinlerden uzak durun.
- Çay ve kahve gibi düzenli tüketilen besinlere şeker eklemeyi kesin veya ilk olarak yarıya indirin.
- Şekerli soda yerine sade olanlarını tercih edin.
- Şurup içeren konserve meyvelerden kaçının.
- Gıda etiketi okumayı alışkanlık haline getirin. İlave şeker içeren paketli besinlerden kaçının.
- Porsiyonları belirleyin ve aşmayın.
- Şeker içeriği yüksek olan meyvelerden uzak durun. Bunun yerine kabuklu ve mevsim meyvelerini tercih edin.
- Besinlere şeker yerine zencefil, tarçın, hindistan cevizi ve yenibahar gibi lezzetlendirici baharatları ekleyin..
1. Alkolsüz İçecekler, Soda Ve Meyve Suyu Azaltın.
Beslenme programlarında sıkça yer alan gazlı içecek, şekerli soda, enerji içeceği, sporcu içecekleri, şekerli çay ve diğer meyve suyu çeşitleri yüksek miktarda ilave şeker içermektedir. Bunun yanı sıra smoothie gibi içeceklerin şeker oranı yüksektir. Örnek olarak 271 gram, 1 fincan kızılcık suyunda 31 gram kadar şeker bulunmaktadır. 31 gram yaklaşık olarak 7 çay kaşığı şekere denk gelmektedir.
Katı yiyeceklerden alınan kaloriler hızlı bir şekilde emilmezken içeceklerden gelen kaloriler kana hızlı bir şekilde karışır. Bunun sonucunda kan şekeri daha hızlı yükselir ve düşer. İçecekler, katı besinler kadar uzun süre tok tutmaz. Bu sebeple daha fazla kalori alınmasına da yol açarlar. Şeker tüketimini kesmenin yollarından biri şekerli içeceği kısıtlamaktır.
Su, şekersiz maden suyu, şekersiz siyah ve yeşil çay, şekersiz kahve ve bitkisel çayların şeker oranı düşüktür.
2. Tam Yağlı Besinleri Tüketin.
Yoğurt, salata sosu ve fıstık ezmesi gibi besinlerin az yağlı alternatifleri raflarda sıkça yer almaktadır. Fazla yağ tüketimi zararlı olarak kabul edilse dahi kilo verme sürecinde şekerli besinlerin kısıtlanıp sağlıklı yağlara yönelmek faydalı olacaktır. Sağlıklı yağlar, uzun süre tokluk sağlar ve gün içerisinde fazla kalori alımının önüne geçer.
Bununla beraber, tam yağlı bazı gıdalar şekerli besinlere oranla daha yüksek içermektedir. Örnek olarak, 170 gramlık az yağlı vanilya aromalı yoğurtta 144 kalori bulunurken porsiyonu 24 gram şeker içerir. Aynı miktardaki tam yağlı sade yoğurtta ise 104 kalori bulunurken doğal şeker çeşidi olan süt şekerini 8 gram içermektedir.
Şeker tüketimi kesme aşamasında yerine tam yağlı besinlere yönelmek daha doğru olarak kabul edilir. Bunun yanı sıra ürün satın alınırken gıda etiketi okuyun, içerik listesi hakkında bilgi sahibi olun.
3. Yiyecekleri Kendiniz Tatlandırın.
Piyasada satılan birçok paketli üründe aspartam ve sükraoloz gibi şeker içermeyen yapay tatlandırıcı bulunur. Bununla beraber yapay tatlandırıcı çeşitleri, kilo alımına ve kan şekeri dengesizliğine yol açabilmektedir. Yapay tatlandırıcılardan kaçınmak bu dönemde faydalı olacaktır.
Şekeri kısıtlama döneminde ani değişiklikler yapmak alınan lezzeti azaltabilir. Alışma döneminde, tüketilen besinlere ilave şeker yerine doğal olan şeker ekleyin. Örneğin kesme şeker yerine doğal bal ilavesi yapmayı tercih edin.
4. Etiketleri Kontrol Edin.
Gıda üreticilerinin, besin etiketlerine eklenen şekeri yazması zorunludur. Bu sayede besini tüketmeden önce içeriğinde yer alan karbonhidrat ve ilave şekeri görmek mümkün hale gelir.
Bazı durumlarda besin etiketlerinde doğrudan şeker olarak görünmez. Yüksek fruktozlu mısır şurubu, şeker kamışı, şeker kamışı suyu, maltoz, dekstroz, pirinç şurubu, glikoz şurubu ve karamel gibi maddeler en yaygın şeker göstergeleridir. Satın almadan önce etikete bakılması ve araştırılması bu noktada önemlidir.
5. İşlenmiş Veya Paketlenmiş Yiyeceklerden Kaçının.
İşlenmiş ve paketli besinlerin, besin öğe içerikleri zayıftır. Besin değeri düşük olmasının yanı sıra sağlık için olumsuz etkilere neden olur. Yüksek oranda şeker içerdikleri için kısa sürede açlık hissine neden olur. Yorgunluk ve halsizlik hissi beraberinde gelir. Kek, turta, kurabiye, pasta, börek, çörek, paketli olan besinler ve süt bazlı tatlılar dahil işlenmiş ürünlerin tamamı ilave şeker tüketiminin %18’ inden fazlasını oluşturur. Şurup içerisinde paketli olan ve ilave şeker içeren konserve besinler de bu gruba dahildir.
Tatlı isteğini bastırmak için daha düşük şekerli olan; taze meyve, tarçınlı yunan yoğurdu, meyveli yunan yoğurdu ve bitter çikolata alternatifleri denenmelidir. Meyve ve sebzelerinde doğal şeker içerdiği unutulmamalıdır.
6. Tariflerdeki Şeker Miktarını ¼ Ila ⅓ Oranında Azaltın
Şekeri kısıtlama dönemlerinde ani değişiklikler yapmak zor bir durum olarak görülebilir. Vücudun ve damak tadının bu döneme adapte olabilmesi için zaman tanınmalıdır. Şekeri tamamen çıkarmak yerine sağlıklı olan alternatifler denenmeli, tariflere eklenen şeker miktarı yavaş yavaş azaltılmalıdır. Tarife eklenen şekeri ilk olarak ¼ oranında azaltın. Ardından ¼ oranında tekrar azaltın. Bu sayede damak tadınız alışacak ve zorlanmayacaksınız.
Yulaf ezmesine eklenilen kahverengi şekerin yerini ¼ muz püresine bırakın. Bununla beraber tariflere vanilya özü eklemek akıllı bir tercih olacaktır. Vanilya tatlı olmasa bile diğer tatlı aromalarını hatırlatması etkili olabilir.
7. Tatlı İsteğinizi Bastırmanın Sağlıklı Yollarını Bulun.
Doğru besin tercihleri, egzersiz ve ilaçla beraber diyabetin kontrol altına alınması mümkündür. Fiziksel aktivitedeki artış kan şekerinin dengelenmesini, kan basıncının düşmesini, kan dolaşımının iyileşmesini sağlar aynı zamanda kalori yakımını destekler.
Tatlı isteği, kan şekerine bağlı olmakla beraber alışkanlıkların sonucunda da oluşabilir. Tatlı isteğini bastırmak için bazı yollar bulabilirsiniz. Örneğin; yürüyüş yapmak, temizlik yapmak, sohbet etmek gibi meşgul edici aktivitelere yönelebilirsiniz.
Sıralananların yanı sıra uyku kalitesi bu noktada önemlidir. Uyku kalitesinin kötü olması; konsantrasyonda düşüklüğe, bağışıklık fonksiyonunun zayıflamasına neden olmaktadır. Obezite ile de yakından ilişkilidir. Uykudan yoksunluk, gün içerisinde şeker, yağ, tuz ve diğer kalorisi yüksek besinlere yatkın hale getirir.
Diyabetik Bir Diyet Nasıl Başlanır?
Diyabetik beslenme planı, kan şekeri seviyesinin hedef aralıkta olmasını destekler. Beslenmeye brokoli, ıspanak gibi nişastasız sebzeleri, liften zengin tam tahıllı besinleri, işlenmiş gıdalar yerine sağlıklı alternatifleri ekleyerek diyabetik diyete uyum sağlayabilirsiniz.
Gün içerisinde tüketilen karbonhidratlar kan şekerinin yükselip düşmesini etkiler. Her öğünde tüketilen karbonhidrat miktarını takip etmek, kan şekeri seviyesini dengede tutmak için karbonhidrat saymak veya tabak modelini kullanmak etkili olan iki yaygın yöntemdir.
Diyabetik Diyette Neler Yiyebilirsiniz?
Tip 2 diyabette lif, mineral ve vitamin ihtiyacını karşılayacak besin değeri yüksek olan besinler diyete eklenmelidir. Diyabetik diyette tercih edilebilecek besinler aşağıda listelenmiştir.
- Elma, çilek, portakal, böğürtlen, nar ve armut gibi şeker içeriği düşük olan meyveler
- Brokoli, karnabahar, ıspanak, kabak ve salatalık gibi nişasta içermeyen sebzeler
- Kinoa, esmer pirinç, yulaf ve kepekli makarna gibi tahıllar
- Nohut, mercimek ve fasulye gibi baklagil türleri
- Badem, antep fıstığı, kaju fıstığı ve fındık gibi yağlı tohumlar
- Chia tohumu, keten tohumu, kenevir tohumu ve kabak çekirdeği gibi tohumlar
- Derisiz kümes hayvanı, deniz mahsülü, tofu, tempeh ve yağsız kırmızı et proteinden zengin besinler
- Avokado, kanola yağı, zeytinyağı, susam yağı gibi sağlıklı yağlar
- Su, şekersiz çay, sade kahve ve diğer şekersiz içecekler
Diyabetik Bir Diyette Kaçınmanız Gereken Yiyecekler Nelerdir?
Diyabette kan şekeri yönetimini zorlaştıran ve tercih edilmemesi gereken bazı besinler bulunur. Kaçınılması gereken bazı besinler aşağıda listelenmiştir.
- Sığır eti, kuzu eti ve domuz eti gibi yağ içeriği yüksek olan etler
- Tam yağlı süt ve süt ürünleri, tereyağı, krema, çok yağlı peynirler
- Şeker ve şeker içeren besinler, beyaz un ve beyaz undan yapılmış tüm besinler, kurabiye, kek, pasta, börek, çörek, simit, poğaça, dondurma ve hamur işleri
- Meyve suyu, şekerli kahve, şekerli çay, meyveli soda, spor içeceği, gazlı içecekler
- Sofra şekeri, esmer şeker, bal, pekmez, reçel, marmelat, akçaağaç şurubu
- Cips, dondurulmuş fast food ürünleri, kızartma patates, mikrodalga mısır, işlenmiş et gibi işlenmiş yiyeceklerin tamamı
- Kızartma olan besinler, kahve kremaları ve trans yağ içeren yiyecekler
Diyabetik Diyetle İlgili Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Kan şekeri kontrolünü sağlamak için diyabet tedavisinde beslenmenin rolü büyüktür. Diyabetik diyetle ilgili bilinmesi gerekenler aşağıda sıralanmıştır.
- Günümüzde diyabetli bireylerin tıbbi beslenme tedavisinde karbonhidrat sayımı yöntemi sıkça kullanılır. İnsülin kullanan diyabetli kişiler öncesinde beslenme eğitimini alır ve insülin dozuna göre karbonhidrat miktarı ayarlanır.
- Vücut ağırlığı ideal aralığın üstünde olan diyabetlilerde ağırlık kaybı hedeflenir.
- Diyabetli kişilerde kiloya bağlı olmaksızın kan şekeri dengesizliğinin yanında yüksek kolesterol ve yüksek kan yağ seviyesi görülür.
- Hangi besinlerde ne kadar karbonhidrat bulunduğunu öğrenmek için etiket okuma alışkanlığı edinilmelidir.
Diyabetik Diyet Sağlıklı Bir Diyet Olarak Kabul Edilir mi?
Sağlıklı bir şekilde hayati fonksiyonların devam edebilmesi için gereken besin öğelerinin yeterli miktarlarda alınmasına yeterli ve dengeli beslenme denmektedir. Diyabetik diyette alınması gereken temel besin öğe gereksinimleri sağlıklı beslenme ile aynıdır. Diyabetli kişi, yaşına, boyuna, kilosuna ve fiziksel aktivitesine bağlı hesaplanan enerji ve diğer besin öğelerine olan ihtiyacı, besinlerden karşılamalı ve sağlıklı beslenme alışkanlığını edinmelidir.
Diyabetik diyet temel ilkeleri sağlıklı beslenmeye dayandığı için sağlıklı diyet modeli olarak kabul edilir. Sağlıklı beslenmeyi benimseyen kişiler, porsiyon miktarları değişecek şekilde bu programa uyum sağlayabilir.
Diyabetik Diyet Denemeye Değer mi?
Yapılan birçok araştırma, diyabet tedavisinde kullanılan düşük karbonhidratlı diyetleri destekler niteliktedir. 1921 yılında insülin keşfedilmeden önce, diyabetli hastalarda çok düşük karbonhidratlı diyetler standart tedavi yöntemi olarak kullanılmaktaydı.
Yapılan bir çalışmada, tip 2 diyabetlilere 6 ay süresince düşük karbonhidratlı diyet verilmiştir. Diyete bağlı kalan kişilerin diyabetleri 3 yıl kadar iyi yönetilmeye devam etmiştir.
Başka bir çalışmada, tip 1 diyabet hastalarının karbonhidrattan fakir diyet uygulaması sağlanmıştır. Çalışmanın sonucunda diyeti uygulayanların 4 yıl boyunca kan şeker seviyelerin iyileşme görülmüştür. Bu ve benzeri birçok çalışmanın sonucunda görüldüğü üzere düşük karbonhidratlı diyetler, kan şekeri yönetiminde uzun vadeli iyileşmeleri sağlamaktadır.
Diyabetik Diyet Pahalı mı?
Yapılan araştırmalara göre besinlerin fiyatları tip 2 diyabetli kişilerin kan şekeri seviyeleriyle bağlantılıdır. Sonucu doğrulamak için ABD Tarım Bakanlığı 2 büyük çalışma planlamış ve elde edilen bilgileri birleştirmiştir. Çalışmada 2.400 yetişkine ait kan şekeri ölçümleri toplanmış ve piyasadaki gıda fiyatları ile karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, sağlıklı gıdalardaki fiyatların artışına bağlı kan şekeri seviyesinde artış olduğu saptanmıştır. Sağlıksız gıdalar için ise durum tam tersidir. Şeker, şekerli besinler ve kalorisi yüksek olan sağlıksız besinlerdeki fiyat ucuzluğu sebebiyle yönelim arttıkça kişilerdeki kan şekeri seviyesinde artış görülmüştür.
Diyabetik diyet organik olan meyve, sebze ve sağlıklı atıştırmalık tüketimini önerdiği için maliyet daha fazla olabilir. Harvard Halk Sağlığı Okulu aralık ayında bir araştırma planlamıştır. Araştırmada sağlıklı beslenmenin, sağlıksız beslenmeye oranla günlük 1.50 dolar daha pahalı olduğu sonucuna varılmıştır.
Diyabetik Diyeti Kimler Yapabilir?
Kan şekeri seviyesinde dengesizlik olanlar, diyabet hastaları, prediyabet hastaları ve insülin direnci olanlar diyabetik diyet temel ilkelerinden faydalanmalıdır. Bununla beraber diyabetik diyette sağlıklı beslenme amaçladığı için mevcut hastalığı olmayan ve kan parametreleri normal seyreden herkes için uygundur.
Mevcut hastalığa bağlı oluşturulmuş tıbbi beslenme tedavisinden saparsanız, kan şekeri seviyesinde dalgalanmalar ve diğer komplikasyonlar oluşabilir.
Yeni Başlayanlar İçin Diyabetik Dostu Tarifler Nelerdir?
Yeni başlayanlar için diyabetik dostu beslenme listesi ve tarif önerileri aşağıda listelenmiştir.
Kahvaltı
- 1 haşlanmış yumurta
- 2 dilim beyaz peynir
- 2 ceviz
- Mevsim yeşilliği
- 6 adet zeytin
- 2 ince dilim tam buğday ekmeği
Ara Öğün
- 1 porsiyon meyve
- 4 yemek kaşığı yoğurt ya da 1 su bardağı ayran ya da 1 su bardağı kefir ya da 1 su bardağı süt
Öğle Yemeği
- 6 yemek kaşığı sebze yemeği
- 3 köfte kadar et/tavuk/balık
- 1 ince dilim tam buğday ekmeği
Ara Öğün
- 5 badem
- 1 çay bardağı leblebi
- 1 çay bardağı süt
Akşam Yemeği
- 1 kepçe çorba
- 6 yemek kaşığı kurubaklagil
- Bol yeşillikten oluşan salata
- 2 ince dilim tam buğday ekmeği
Ara Öğün
- 1 porsiyon meyve
- 4 yemek kaşığı yoğurt ya da 1 su bardağı ayran ya da 1 su bardağı kefir ya da 1 su bardağı süt
Tarçınlı Yulaf Ezmesi
- Tarçınlı yulaf ezmesi 4 ana malzemeden oluşur. Malzemeler sırayla 2 yemek kaşığı yulaf ezmesi, 2 yemek kaşığı süt, 1 çay kaşığı toz tarçın ve 2 yemek kaşığı sudur. Yulaf ezmesini hazırlamak için yapışmaz bir tavada tüm malzemeler karıştırılır. Piştikten sonra 5 dakika demlenmeye bırakılır ve tarçın ilave edilir.
Kinoa ve Hellimli Salata
- Kinoa ve Hellimli Salata 7 ana malzemeden oluşur. Malzemeler sırayla 6 kuru domates, 1 küçük boy ince doğranmış mor soğan, 2 çorba kaşığı limon suyu, 200 gram kadar ızgara hellim peyniri, 85 gram kinoa ve 3 çorba kaşığı zeytinyağıdır. Salatayı hazırlamak için öncelikle kinoa haşlanır ve süzülür. Tüm malzemeler karıştırılır ve en son hellim eklenir.
Diyabetik Diyet Yaparken Kaç Kalori Tüketilebilir?
Diyabetik diyette kilo kaybı hedefleniyorsa kalori sayımı önemlidir. Kalori sayımı yapıldığında sağlıklı besin seçimleri yapıldığından emin olmak gerekir. Bunun yanı sıra bazı besinler belirli porsiyonlarda tüketilmediğinde kan şekeri seviyesinin dengesizleşmesine neden olmaktadır.
Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün diyabetli kişilere önerdiği kalori kılavuzu aşağıda verilmiştir.
- Fiziksel aktivitesi yüksek olarak kabul edilen kız çocukları ve kilo kaybı hedeflenen kız çocukları için günlük 1.200 ila 1.600 kalori alımı önerilmektedir.
- Kilo kaybı hedeflenen yetişkin kadınlar, sağlıklı kilodaki erkek çocukları ve fiziksel aktivitesi az olan yetişkin erkekler için günlük 1.600 ila 2.000 kalori alımı önerilmektedir.
- Fiziksel aktivitesi yüksek yetişkin erkekler ve sağlıklı kilodaki yetişkin erkekler için günlük 2.000 ila 2.400 kalori alımı önerilmektedir.
Vücudun Diyabetik Olarak İlk Reaksiyon Nelerdir?
Diyabet erken teşhis edilip tıbbi beslenme tedavisine erken başlandığında yönetimi daha etkilidir. Tedavi edilmediğinde kalp hastalıkları, inme, böbrek hasarı ve nörolojik problemlere neden olmaktadır.
Sağlıklı kişilerde tüketilen besin parçalandığında hücrelerde enerji için kullanılır. Bunu yapabilmek için de insülin hormonu üretimine ihtiyaç duyulur. İnsülin, şekerin enerji için hücrelere konulmasını sağlayan hormondur. Diyabette, pankreas az insülin üretir ya da hiç üretmez. Doğru tıbbi beslenme tedavisi ile kan şekerindeki bu dengesizliğin önüne geçilir. Vücudun besinleri tanıması ve kan şekerinin normale dönmesi için kendinize zaman tanıyın. Önerilen beslenme programının dışına çıkmayın ve öğün saatlerine mutlaka özen gösterin.
Diyabetik Diyet İçin Önerilen Zaman Çerçevesi Nedir?
Diyabetik diyetin uygulanma süresi kişinin yaşına, boyuna, kilosuna, fiziksel aktivitesine ve mevcut komplikasyonlarına göre değişkenlik gösterir. Diyabetin başında olan kişilerde beslenme tedavisi kısa sürede sonuç verebilir ve kan şeker seviyesinin ideal aralığa gelmesini sağlayabilir. Fakat diyabetik diyet sağlıksız olan besinlerin tüketimini kısıtladığı için uzun süre uygulanmasında sakınca yoktur.
Diyet tedavisiyle kan şekeri seviyesinde tekrardan denge sağlandığında beslenme planı istikrarlı bir şekilde uygulanmasa dahi diyabet diyetinin temel ilkeleri çerçevesinde devam edilmelidir. Özellikle kilo kaybı sürecinde olan diyabetliler belirtilen porsiyonların dışına çıkmamalıdır.
Diyabet İçin En İyi Diyet Nedir?
Diyabet ve kan şekeri yönetimi için ideal olarak kabul edilen tıbbi beslenme tedavisi diyabetik diyettir. Diyabetik diyette sağlıklı besinler uygun porsiyonlarda tüketildiği için yeterli ve dengeli beslenmeyi amaçlar. Aynı zamanda düşük karbonhidratlı diyetler de diyabetin yönetilmesinde etkili olabilir. Temel kuralları paketli ve işlenmiş gıdaların sınırlandırılması, şeker ve şekerli besinlerin kısıtlanması olan diyet modelleri diyabet hastaları için faydalı olacaktır. Bununla beraber meyve, sebze ve tam tahıllı besin tüketimine yönelmek sağlıklı olarak kabul edilmektedir.
Tip 2 diyabetli hastalarda hedeflenen ideal vücut ağırlığına ulaşmaktır. Bu sebeple fazla kilolu kişilerde öncelikle diyabetik zayıflama diyetleri uygulanmalıdır.
Sağlıksız Yağları Azaltmanın Yolları Nelerdir?
Doymuş yağlar ve trans yağlar sağlıksız yağları oluşturmaktadır. Sağlıksız yağlar, kolesterolün yükselmesine neden olur. Sağlıksız yağları azaltmak için ipuçları aşağıda sıralanmıştır.
- Meyve ve sebze tüketimini artırın.
- Yemekleri kızartma ve kavurma olarak değil ızgara, haşlama, buğulama veya fırınlama olarak pişirin.
- Tavuk pişirirken derisi gibi görünen yağlarını alın.
- Tam yağlı süt ve süt ürünleri yerine az yağlı veya yağsız olanları tercih edin.
- Kaşar gibi yağ içeriği yüksek olan peynir yerine lor peyniri gibi yağ oranı az olan peynirleri tüketin.
- Krema ve peynir soslarında yüksek miktarda yağ bulunur. Bunun yerine az yağlı olan alternatiflerini tercih edin.
- Paketli olan yiyeceklerden uzak durun.
- Marketten ürün alırken etiket okumayı alışkanlık haline getirin.
- Tereyağı ya da margarin yerine yemekleri baharatlarla lezzetlendirin.
Diyabet Diyetinin Sonucu Nelerdir?
Diyabet, prediyabet veya insülin direnci gibi kan şeker dengesizliğine neden olan hastalıklarda tıbbi beslenme tedavisinin rolü büyüktür. Kan şekeri kontrolünün sağlanması, hipertansiyonun önlenmesi, kan yağlarının düşmesi ve kalp damar hastalık riskinin azalması için diyabetik diyet uygulanır.
Sağlıklı diyabetik beslenme planını uygulamak, kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınması ve diyabet komplikasyonlarının önlenmesini sağlar. Bununla beraber diyabetik diyette vitamin ve mineral dengelendiği için kalp damar hastalıkları ve diğer kanser türleri riskinin azalmasında etkilidir. Az yağlı süt ve süt ürünlerini tüketmek, özellikle menopoz döneminde kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır.
