Vitamin kesikliği sadece yetişkinlerde görülen bir sorun değildir. Her yaş grubundaki çocuk, nadir de olsa bazı vitamin eksikliklerinden şikayetçi olabilir. Çocuklarda görülen vitamin eksikliği pek çok olumsuz soruna yol açabilirken, en önemli olan sorunlar genellikle çocukların gelişimi ile ilgili olanlardır. Sağlıklı büyümek isteyen her çocuk yeterli düzeyde vitamin takviyesi yapmalıdır. Bu vitaminler genellikle besinlerden alınabildiği gibi ek takviye ilaçlarla da alınabilir.
Çocuklarda Vitamin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Her vitaminin farklı bir eksiklik belirtisi bulunur. Bir genelleme yapıldığında çocuklarda görülen vitamin eksiklileri şöyle sıralanabilir:
- Kemik gelişiminde yavaşlama
- Kas kütlelerinin gelişmemesi
- İshal ve sindirim enfeksiyonları
- Mide bulantısı ve kusma
- İştahsızlık
- Zihinsel gelişimde gerileme
- Diş çürümeleri
- Ciltte pullanma ve dökülmeler
- Dikkat dağınıklığı
- Davranış bozuklukları
Çocuklarda A Vitamini Eksiklikleri
Vücudun, sağlıklı bir şekilde fonksiyonları sürdürebilmesi için önemli vitaminlerden biri olan A vitamini, yağda çözülebile bir vitamindir. A vitamini eksikliği, çocuklarda büyüme ve gelişme eksikliğine olumsuz bir etki yapmaktadır. A vitamini eksikliğini gidermek isteyen anne babalar, çocuklarını yeşil yapraklı sebze, süt ve yumurta gibi yiyeceklerle beslemelidir. A vitamini eksikliği çok uzun süreli olamayacak şekilde hızla tedavi edilebilir.
Yeni doğan bebekler 1 yaşa kadar günde 375 mcg, 1-3 yaş grubu çocuklar 400 mcg, 7-10 yaş arasındaki çocuklar 700 mcg, 11-14 yaş arasındaki çocuklar ise günde 800 mcg A vitamini almalıdır. Vücut A vitamini takviyesini iki yolla karşılar. Retinol olarak bilinen A vitamini hayvansal gıdalardan, karotenler ise bitkisel kaynaklardan alınır.
Çocuklarda B Vitamini Eksiklikleri
B vitaminlerinin tümü bağışıklık sisteminin gelişmesi için önemli fonksiyonlara sahiptir. B vitamini eksikliği çeken çocuklarda bazı yan etkiler belirti vermek konusunda ciddi uyarılar yapıyor olabilir. Çocuk yaşta saç ve tırnak dökülmeleri en önemli B3 vitamini eksikliği belirtileridir. B vitamininin 8 ana türü olduğundan her tür kendine has eksiklikler gösteriyor olabilir. B7 vitamini olarak bilinen biotin eksikliğinde genellikle en sık kusma ve mide bulantısı belirtisi rapor edilmektedir.
Çocuklar için en önemli vitaminlerden biri olan B12 vitamini eksikliğinde ise unutkanlık, halsizlik ve kansızlık görülebilmektedir. Et tüketimi az olan çocuklarda B12 eksikliği sıklıkla yaşanmaktadır. B2, B3 ve B6 vitamini eksikliğinde ise egzama, ciltte döküntüler ve kepek sorunu ortaya çıkar. Süt ürünleri, kümes hayvanları bu vitaminler açısından zengin olan besinlerdir.
Çocukların B vitamini kullanma sıklıkları günlük beslenme programlarından ayarlanmış olmalıdır. Bundan dolayı özellikle B vitamini eksikliği çeken bir çocuk uzman bir diyetisyenin hazırladığı programa uymalıdır.
Çocuklarda C Vitamini Eksiklikleri
C vitamini bağışıklık sistemini kuvvetlendirici etkisi olan bir vitamindir. İnsan vücudu için vazgeçilmez olan C vitamini, vücutta kendi başına ortaya çıkamadığından mutlaka besin ya da ek takviyeler aracılığı ile alınmalıdır. Ülkemizde çocuklarda en sık görülen vitamin eksikliği sorunu genellikle C vitamini ile ilişkilidir.
C vitamini eksikliğindeki en önemli belirtilerden biri diş eti kanamasıdır. Diş eti kanamasının farklı nedenleri de olabileceğinden altında yatan sebep araştırılmalı ve ona göre hekimlere başvurulmalıdır. C vitamini eksikliği tedavi edilmezse iskorbüt denen hastalığa neden olabilir. Genellikle ileri C vitamini eksikliğinde ortaya çıkan bu hastalık çocuklarda kas zayıflığı, en ufak darbelerde morarmalar, sebepsiz ve ani burun kanamaları ve zayıf bağışıklık sistemi oluşmasına neden olur.
C vitamini üretemeyen vücudumuz için en önemli C vitamini kaynağı meyve ve sebzelerdir. Özellikle portakal, limon ve mandalina gibi meyveler C vitamini açısından zengin besinlerdir. Çocuklarda bu besinlerin tüketilmemesi C vitamini eksikliği görülmesine yol açar. Günde 3-4 porsiyon kadar C vitamini içeren besin tüketmek C vitamini seviyesini normal düzeye çekecektir. C vitaminini ek takviye ilaçlarla arttırmak isteyen ebeveynler ise mutlaka bir doktora başvurmalıdır. Bu tip ilaçların dozajları ve türleri çocuklar için farklı olabilir.
Çocuklarda D Vitamini Eksiklikleri
D vitamini kemik gelişimi ve karaciğer sağlığı için çok önemli bir vitamindir. Çocuklarda görülen D vitamini eksikliklerinde genellikle aynı belirtilere rastlanılır. Uzun süreli D vitamini eksikliğinde görülen en büyük sorunlardan biri raşitizmdir. Raşitizm kemik ve kasların yumuşaması hastalığıdır. Bu hastalığın etkisinde kalan çocuklarda fiziksel gelişimde ciddi sıkıntılar görülür. Kemik erimeleri ve eğilmeleri bu hastalığın sonucunda ortaya çıkar.
En büyük D vitamini kaynağı güneştir. Yeteri kadar güneş ışığı ile temas edemeyen her çocukta D vitamini eksikliği görülebilir. D vitamini almasını istediğiniz çocuğunuzu güneşe çıkarırken cildine güneş kremiz sürmemeniz gerekmektedir. Güneş kremi cildin D vitamini emilimi yapmasını engeller.
Çocuklarda E vitamini Eksiklikleri
Çocuklarda görülen vitamin eksiklikleri içinde en nadir olanı E vitamini eksikliğidir. Yine de bu durum E vitamini eksikliği sıkıntısı çekmeyecekleri anlamına gelmez. Yetersiz beslenen çocuklarda E vitamini eksikliği görülebilir.
E vitamini eksikliğinin en önemli belirtileri, kas sisteminde yaşanan zayıflık ve görme bozukluklarıdır. E vitamini eksikliği giderilmeyen bir çocukta zamanla yürüme bozukluları görülebilir. Kas zayıflıkları, titreme ve görme kaybı E vitamini eksikliği belirtisi olabilir. E vitamini eksikliğini gidermek için avokado, ıspanak, badem gibi besinler tüketilebilir. Bunun dışında E vitamini ilaçları da doktor kontrolünde kullanılarak E vitamini eksikliği giderilebilir.
Çocuklarda Vitamin Eksikliği Neye Yol Açar?
Çocuklarda vitamin eksiklikleri genel anlamda en büyük olumsuz etkiyi fiziksel gelişime verir. Yeterli beslenmeyen her çocukta görülebilecek vitamin eksikliklerinin neye yol açabileceği genel anlamda şöyle sıralanabilir:
- B7 eksikliğinde saç dökülmeleri ve tırnak dökülmeleri
- C vitamini eksikliğinde diş eti kanamaları
- B vitamini grubundaki vitamin eksikliklerinde ağız içi ve kenarı yaraları, ağız içi ülser
- A vitamini eksikliklerinde, tavukkarası ve görme kayıpları; bunun dışında ciltte tavuk derisi şeklinde bozulmalar.
Çocuklarda Vitamin Eksikliği Testi Nedir?
Çocuklarda vitamin eksikliği belirtilerinde şüphelenilmesi durumunda vitamin eksikliği testi yapılır. Çocuklardan alınan kan örneği ile yapılan testte çocuğun hangi vitamin ve mineral eksikliği yaşadığı belirlenir.
Vitamin eksikliği testi özel klinik laboratuvarlarında ya da hastanelerde yapılabilir. Çıkan sonuçları alanında uzman bir hekimin değerlendirmesi, sonuçların daha doğru anlaşılmasını sağlar.
Çocuklarda Vitamin Eksikliği Testi Nasıl Yapılır?
Çocuklarda yapılan vitamin eksikliği testi, vitamin eksikliği sonucunda görülebilen belirtilere rastlanılması durumunda yapılması gereken bir testtir. Burada her anne babanın aklına bu testin nerelerde yapıldığı sorusu gelmektedir. Vitamin testleri bazı özel ve devlet hastanelerinde yapılabilir. Bunun dışında özel klinik laboratuvarlarından bazıları da vitamin eksikliği testi yapabilir. Önceden aranması durumunda gerekli bilgiler alınmış olur. Özel klinik ve hastanelerde bu testin bir ücreti söz konusuyken devlet hastanelerinde ücret alınmamaktadır.
Çocuklarda Normal Vitamin Değerleri Kaç Olmalıdır?
Çocuklarda yapılan kan testlerinde kan değerlerinde belirli bir oranı tespit edilebilen vitaminler D ve B12 vitaminleridir. Bundan dolayı bu iki vitaminin normal aralıkları diğer vitaminlere kıyasla daha net bir şekilde söylenebilir.
- D Vitamini
Çocuklarda D vitamini oranı normal değerlerde 20-100 ml’dir. 100’den fazla çıkması D vitamini zehirlenmesi demekken; az çıkması ise D vitamini eksikliğine işaret eder.
- B12 Vitamini
Çocuklarda B12 vitamini oranı normal değerlerde 139/171 ml arasında olmalıdır. 139’dan az olanlarda B12 eksikliği görülürken fazla olanlarda B12 zehirlenmesi yaşanabilir.
Çocuklarda Vitamin Eksiliğine Ne İyi Gelir?
Çocuklarda vitamin eksikliğini giderebilecek en önemli detay, sağlıklı ve düzenli bir beslenme programıdır. Doğada bulunan bitkisel ve hayvansal gıdaların birçoğu vitamin deposudur. Ayrıca güneşten alınan ışıklarda dahi vitamin bulunmaktadır (D vitamini) bundan dolayı çocuklarda vitamin eksikliğine neyin iyi geleceği sorusuna en iyi cevap vitamin değeri yüksek besinlerdir denir.
Besinlerin dışında ek takviye olarak kullanılan vitamin hapları da, vitamin takviyesi konusunda ciddi faydalar sağlar. Vitamin takviyeleri mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Vitaminler faydalı şeyler olsalar da fazla alınmaları durumunda antioksidan özellik gösterebilirler. Vitamin takviyeleri aynı zamanda bir iştah açıcı gibi kullanıldığından çocuklar üzerinde ciddi olumlu etkilere sahip olabilir.
